Wanneer je hoogsensitief bent, ben je gevoeliger dan een gemiddeld mens. Zintuigelijke, externe prikkels en indrukken, zoals pijn, of harde geluiden, komen bij hoogsensitieve personen harder binnen dan bij anderen.
Hoogsensitieve personen nemen veel waar uit hun omgeving. Kleine details worden eerder waargenomen en ook de psychologische gemoedstoestand van anderen in de omgeving worden sterker ervaren.
Het kan voorkomen dat een hoogsensitief persoon opeens een andere stemming ervaart. Dit kan veroorzaakt worden door iemand om hem of haar heen. Een hoogsensitief persoon merkt namelijk direct als iemand een andere stemming heeft.
Vaak is de stemming van een ander direct van invloed op een hooggevoelig persoon. Dit gaat vaak volledig onbewust en kan verwarrend zijn voor iemand die hoogsensitief is. Deze kan zich af gaan vragen waarom dit gevoel opeens domineert, zonder dat hij of zij weet dat deze gevoelens eigenlijk overgenomen worden van iemand anders.
Doel van dit artikel: In dit artikel gaan we dieper in op de kenmerken van een hooggevoelig persoon en bespreken geven we tips om beter te leven met hooggevoeligheid.
Als je worstelt met de vragen 'ben ik hooggevoelig?' of 'hoe ga ik om met hooggevoeligheid?' . Dan is dit artikel voor jou geschreven.
Ook geuren en smaken worden sterker ervaren. Een hoogsensitief persoon ervaart bij verandering van geuren en smaken eerder kleine veranderingen bij zichzelf. Smaken als bitter, zout of pittig kunnen als extremer worden ervaren. Dit kan verwarrend zijn en ervoor zorgen dat je de angst krijgt de controle te verliezen.
Hetzelfde is het geval voor interne prikkels. Dit zijn prikkels die voortkomen uit je gedachten. Ook deze prikkels hebben een grotere invloed. Een voorbeeld hiervan is dat een hoogsensitief persoon (HSP) lang kan piekeren na een boze opmerking of meer onder de indruk kan zijn van muziek en geluid.
Bij een HSP worden indrukken uitgebreider en intensiever gefilterd dan bij de gemiddelde mens. Wat anderen normaal vinden, kan voor hoogsensitieve personen al snel te veel zijn. Wanneer het teveel wordt, raken HSP’s overprikkeld.
Wanneer je hooggevoelig bent, kan dit van invloed zijn op je sociale leven, je werk en je relaties. In de snelle, Westerse wereld wordt het namelijk niet erg gewaardeerd wanneer je snel geprikkeld raakt. De nadrukt ligt juist meer op het verstand.
Veel hoogsensitieve personen hebben dan ook last van hun eigenschap en beginnen zich af te vragen wat er mis is met hen, waardoor ze de neiging hebben dit te willen veranderen of te negeren.
Het is echter belangrijk het wel te accepteren. Wanneer je bewuster bent van je hooggevoeligheid en je dit accepteert, kan dit in plaats van een last een kwaliteit worden. Het is dan wel belangrijk dat je goed je grenzen stelt en een perfecte balans vindt in rust en activiteit.
Wanneer je je hooggevoeligheid niet accepteert of beheerst, kan dit leiden tot veel klachten. Op lange termijn kan het leiden tot chronische vermoeidheid of een burn-out. Als je overprikkeld bent, kan je makkelijker negatieve energie herkennen, waardoor je in een vicieuze cirkel kan belanden. Het is vaak moeilijk dit te doorbreken.
Hooggevoelige personen kunnen globaal in twee groepen ingedeeld worden. De grootste groep, ongeveer 70 procent, is introvert. Zij voelen zich comfortabel bij een leven zonder teveel risico’s. De andere groep HSP’s, 30 procent dus, is juist wat extraverter en heeft meer behoefte om uitdagingen aan te gaan en is dan ook meer op zoek naar spanning en nieuwe ervaringen.
Deze groep wordt ook wel ‘High Sensation Seekers’ (HSS) genoemd. Deze groep verveelt zich snel en is daarom op zoek naar uitdaging. Anderzijds is deze groep snel geprikkeld. Enerzijds leeft deze groep met de voet op het gaspedaal en anderzijds leeft deze groep wat meer op de rem.
Kenmerken van hooggevoeligheid
Ieder hooggevoelig persoon is uniek. Sommige kenmerken komen bij de ene HSP wel voor en bij de andere niet. Hieronder bespreken we de meest voorkomende eigenschappen van hoogevoelige mensen.
#1 Het mijden van drukte en houden van rust
HSP’s mijden vaak drukke plaatsen zoals concerten, bioscopen, theaters en pretparken. Bovendien zijn ze geneigd pas boodschappen te gaan doen buiten het spitsuur. Hooggevoelige mensen zijn over het algemeen op zoek naar rust. HSP’s kunnen zich snel storen aan geluiden.
Iemand met hooggevoeligheid kan het heerlijk vinden om even op zichzelf te zijn en de tijd voor zichzelf te nemen. HSP’s hebben veel minder de behoefte om onder de mensen te zijn, omdat dit vaak voor veel prikkels zorgt.
Daarnaast heeft iemand met hooggevoeligheid liever niet dat iemand met zijn werkzaamheden mee kijkt. Dit kan hen het gevoel geven dat ze in de gaten gehouden worden en geeft hen een ongemakkelijk gevoel.
#2 Hooggevoelige personen hebben authentieke contacten
HSP’s zijn vaak op zoek naar authentieke contacten in plaats van oppervlakkige contacten. Ze zijn op zoek naar relaties waarbij het er echt toe doet hoe het met iemand gaat en er ook werkelijk interesse is van beide kanten.
Belangrijk hierin is dat je met respect luistert naar de ander en dat je wacht op een antwoord. Wanneer het antwoord gegeven wordt, wordt hier niet direct een oordeel over geveld.
Het antwoord wordt verwelkomd met een open houding. Hoogsensitieve personen hebben geen hoge pet op van mensen, die niet authentiek zijn. De ene HSP heeft hier wat meer behoefte aan dan een ander, maar vaak streeft een hoogsensitief personen naar authentiek contact.
#3 Snel moe zijn na sociaal contact
Hoogsensitieve mensen moeten vaak bijkomen na een intensieve vergadering of ontmoeting met anderen, waarbij veel gepraat is. HSP’s zijn niet alleen moe van wat is besproken, maar raken ook uitgeput van wat ze bij anderen voelen.
Hoogsensitieve personen pakken niet alleen de woorden van anderen op, maar voelen ook wat andere voelen. Ze pikken emoties op, die voelbaar zijn rondom andere personen of pikken sneller energieën en emoties op die uitgestraald worden in de omgeving of ruimte. Het gaat hierbij vaak om negatieve emoties en energieën.
#4 Hoogsensitieve personen zijn zorgzaam
Hoogsensitieve personen staan veel vaker dan gemiddeld klaar voor anderen en kunnen maar moeilijk nee zeggen. HSP’s hebben veel voor anderen over en zijn zorgzame en lieve types, die oog hebben voor anderen. Ze steken direct hun handen uit de mouwen.
De reden hiervan is dat hoogsensitieve mensen de innerlijke wens hebben dat alles goed gaat met anderen en willen voor deze mensen net iets extra’s doen, zodat ze voor hen het verschil kunnen maken.
Hoogsensitieve personen denken overal aan als het gaat om hun relaties met anderen. Het zorgen voor een ander is één van de vele kwaliteiten van een hoogsensitief persoon.
Hoogsensitieve mensen zien al vaak wat je nodig hebt, voordat je het zelf weet. Dit merken zij door de manier waarop je je uit, je bijvoorbeeld door de manier waarop iemand uit zijn ogen kijkt, de houding of in iemands stem. Ze merken het niet alleen aan de lichaamshouding, maar ook bijvoorbeeld door wat iemand tussen de regels door zegt.
Daarnaast kunnen ze zich goed inleven in een ander en begrijpen ze snel waarom iemand ergens problemen mee heeft of ergens geïrriteerd door raken. HSP’s hebben bovendien een sterk rechtvaardigheidsgevoel.
#5 Snelle reacties van het lichaam
We gaven het al aan. Bij hooggevoelige personen reageren het lichaam en de geest sterk op prikkels van buitenaf. Dit kunnen zowel positieve als negatieve prikkels zijn in de vorm van voeding, muziek, emoties, beweging en andere prikkels die via de verschillende zintuigen binnen komen.
Hooggevoelige personen kunnen geprikkeld worden wanneer personen in hun nabijheid een bepaalde emotie hebben. Wanneer een ander verdrietig is, kan dit bij HSP’s bijvoorbeeld zorgen voor hoofdpijn of misselijkheid.
Hetzelfde is het geval bij eigen emoties. Wanneer hoogsensitieve personen nooit met hun eigen emoties hebben kunnen omgaan, kan dit zich uiten in fysieke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn of obstipatie.
Ook wanneer hooggevoelige personen een historische plek bezoeken, waar in het verleden narigheden afgespeeld hebben, kan dit leiden tot fysieke klachten.
De zintuigen van iemand die hoogsensitief is, zijn vaak scherper dan van mensen die dit niet hebben. Het lijkt er op dat hooggevoelige mensen een zesde zintuig hebben.
Echter kunnen hoogsensitieve personen zich ook juist goed en opgeladen voelen door positieve prikkels, zoals bijvoorbeeld een goede strand- of boswandeling, een massage, yoga, een sauna, het contact met anderen, dieren of baby’s.
#6 Je voelt stemmingen goed aan
Hoogsensitieve personen voelen goed aan hoe anderen zich voelen of wanneer er zich in een groep onderlinge problemen of irritaties zich voordoen. Vaak kunnen HSP’s ook aangeven wie er ruzie of problemen met elkaar hebben.
Mensen die niet hooggevoelig zijn, zijn hier doorgans minder goed in. Hoogsensitieve mensen kunnen in een ruimte vaak direct bepalen of de stemming goed is of niet.
#7 Je bent creatief
HSP’s zijn vaak erg creatief en diepzinnig. Dit uit zich in verschillende manieren. Dit kan op sportief gebied zijn, maar ook op muzikaal gebied of het goed kunnen schrijven van verhalen of tekenen.
Er zijn verschillende manieren voor HSP’s om hun creativiteit tentoon te spreiden. Hoogsensitieve mensen zijn vaak ook sterker onder de indruk van kunst.
#8 Je hebt vaak moeite met het nemen van beslissingen
HSP’s doen er vaak langer over om beslissingen te nemen. De reden hiervan is dat hoogsensitieve personen vaak de voordelen en nadelen van een beslissing zorgvuldig tegen elkaar afwegen.
Mensen die dit niet hebben, zijn hier makkelijker in en maken sneller een beslissing. Vooral bij belangrijke beslissingen kan het besluitvormingsproces lang zijn.
#9 Je hebt meer oog voor detail
Iemand met hooggevoeligheid merkt sneller details op. Dit kunnen zowel details in een omgeving als bij personen.
HSP’s merken bijvoorbeeld sneller veranderingen in een huis op of wanneer iemand een ander kapsel heeft. Hetzelfde geldt voor details die belangrijk zijn voor het nemen van besluiten.
#10 Je hebt vaak last van een opgejaagd gevoel
Wanneer een HSP veel te doen, krijgt deze sneller last van een opgejaagd gevoel. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je veel taken op het werk of in je gezin hebt. Wanneer je het druk hebt met deze taken, kan dit voor veel stress en lichamelijke problemen zorgen.
#11 Je hebt moeite met kritiek
Bij mensen met hooggevoeligheid komt kritiek harder binnen dan bij mensen die niet hoogsensitief zijn. Een hoogsensitief persoon trekt zich de kritiek langer aan en denkt hier langer over na. Bij hooggevoelige mensen heeft kritiek een veel langer effect.
#12 Je hebt een sterke relatie met de natuur en dieren
Hoogsensitieve mensen hebben vaak een sterke verbinding met de natuur. Sommige hoogsensitieve personen leven juist op door het contact met baby’s of oudere mensen.
Andere hooggevoelige mensen leven juist op door het contact met dieren en de natuur. Deze mensen geven hier vaak ook de voorkeur aan boven het contact met de medemens.
Tips die het leven draaglijker maakt als je hoogsensitief bent
Ben je hooggevoelig en wil je hier beter mee om leren gaan? Hieronder geven we een aantal tips om beter met hooggevoeligheid om te gaan in het dagelijks leven. Hierbij wordt uitgegaan van de tips die Ted Zeff geeft in zijn boek ‘’de overlevingsgids voor hoogsensitieve personen.’’
Tip #1 Plan goed
Wanneer je gevoelig bent voor drukte, is het belangrijk de drukte te vermijden. Ga bijvoorbeeld wat vroeger boodschappen doen of bezoek de bioscoop, wanneer het rustiger is. Ook wanneer je gevoelig bent voor lawaai, is het belangrijk te plannen en vooral geen drukke plekken te bezoeken.
Tip #2 Neem je pauzes
Ontspanning is altijd goed en voor hoogsensitieve personen nog belangrijker. Het is dan ook belangrijk één keer per maand even weg te gaan en meerdere dagen in de week te ontspannen.
Dit kan al door een heerlijke wandeling in de bossen, het park of de duinen te maken of jezelf lekker te verwennen met een massage. In een drukke week is het belangrijk momenten van kalmte in te plannen.
Tip #3 Herken lichamelijke signalen en leer hiermee omgaan
Alle hoogsensitieve personen hebben andere prikkels. Het is van belang van jezelf te weten welke prikkels je ongemak bezorgen. Bij de een kan dit een drukke omgeving zijn en bij de ander kan dit veel lawaai zijn. Per persoon kan dit verschillend zijn.
Het betekent echter niet dat je dingen die je leuk vindt, gaat vermijden. Wanneer je graag naar een voetbalwedstrijd gaat, moet je dat gewoon doen. Hoewel het bij een voetbalwedstrijd altijd luidrustig is, zijn er genoeg manieren om je hiervoor af te sluiten.
Mensen die graag reizen, zoeken per definitie altijd de drukte op. Ook hiervoor kan je je afsluiten door bijvoorbeeld kalmerende muziek op je iPod af te luisteren of oordopjes of gehoorbeschermers te dragen. Zo zijn er bij alle drukke activiteiten alternatieven om rust te vinden.
Tip #4 Zorg voor een juiste slaap- en ochtendroutine
Tijdens het slapen dien je je rust te pakken, echter de uren voor het slapen zijn ook van belang. Hiervoor hebben we ook een aantal tips. Zet je telefoon uit voor het slapen gaan en kijk minstens twee uur voor het slapen niet meer televisie of op een ander beeldscherm.
Doe juist kalmerende bezigheden zoals het lezen van een boek, doe yoga of mediteer. Belangrijk is dat je voor het slapen gaan al rust pakt. Hetzelfde geldt voor een ochtendritueel.
Zorg ervoor dat de ochtend rustig verloopt en probeer als je opstaat ook wat rustgevende activiteiten te doen. Dit kan hetzelfde zijn als het avondritueel. Dit kan verschillen van het lezen van een boek tot het doen van speciale ontspanningsoefeningen, zoals yoga.
Tip #5 Doe rustgevende oefeningen
In het verlengde van het hierboven besproken punt, geeft Zeff ook aan dat het belangrijk is om zachtaardige oefeningen te doen. Dit kan yoga zijn, maar ook tai chi of wandelen.
Daarnaast is het beter om te sporten vóór 19.00, omdat het zenuwstelsel een aantal uren nodig heeft om tot rust te komen. Rustgevende oefeningen kunnen ook weer per persoon verschillen.
Tip #6 Laat van je horen
Wanneer je last hebt van anderen, geeft dit vooral aan. Zeker wanneer hierdoor de hooggevoeligheid getriggerd wordt. Andere, niet hoogsensitieve, personen nemen vaak deze storende stimuli niet waar.
Als één van je naasten, collega’s of vrienden bijvoorbeeld te hard praat, zeg hier gerust wat van. Belangrijk daarbij is wel dat je een goede verstandhouding met die persoon hebt.
Leg daarbij rustig uit dat zijn of haar gedrag niet per definitie irritant is, maar dat dit voor jou moeilijker is om mee om te gaan. Je hebt namelijk nou eenmaal die unieke eigenschap die het moeilijker maakt om de stimuli te weren.
Het is niet dat je een ander wilt verbeteren. Het is meer rekening houden met! Hoogsensitieve personen kunnen bovendien lastiger omgaan met kritiek.
Ook hierbij geldt dat het belangrijk is voor jezelf op te komen. Blijf echter altijd vriendelijk! Wordt niet een ongevoelig persoon, die van iedereen eist zijn gedrag aan te passen.
Tip #7 Onderzoek stressfactoren en zoek naar oplossingen
Wanneer iets je gestrest maakt, bedenk dan waarom je die activiteit nog doet of ermee doorgaat. Wanneer je veel stress ergens van ondervindt en dit voor psychische of lichamelijke klachten zorgt, is het soms beter ergens afscheid van te nemen.
Als je werk vaak veel stress oplevert, is het lastig te stoppen met werken, omdat je dan weer op zoek moet naar een nieuwe baan of tijdelijk geen baan hebt. Bedenk dat het uiteindelijk altijd goed komt en er altijd alternatieven zijn.
Ben jij zelf hooggevoelig of heb je ervaring met mensen die hooggevoelig zijn? of heb je misschien nog vragen naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten. Zo kunnen we elkaar helpen.
