5 Tips Om Uit Jouw Slachtofferrol Te Stappen & Blijven

Ben jij iemand die wel erg vaak in een slachtofferrol valt? Of ken je iemand die vaak de slachtofferrol aanneemt?

Dit kan de slachtoffermentaliteit zijn. Dit wordt ook wel het slachtoffersyndroom of een slachtoffercomplex genoemd.

In deze slachtofferrol ben je ervan overtuigd dat:

  • Jou altijd slechte dingen overkomen en dit zal blijven gebeuren omdat je altijd pech hebt.
  • Het is niet jouw schuld. De oorzaak ligt bij andere mensen of omstandigheden.
  • Al je pogingen om dit te veranderen mislukken. Wat heeft het voor zin om het te blijven proberen?

Herken je dit bij jezelf? Dan is het belangrijk dat je dit artikel leest!

Ik ga inzoomen op jouw slachtofferrol mentaliteit en ga je leren hoe je hier mee omgaat. En het belangrijkste: hoe kom je van jouw slachtofferrol af?

Hoe herken je een persoon met de slachtofferrol?

Wat houdt de slachtofferrol eigenlijk in?

Veel mensen denken dat mensen in een slachtofferrol altijd negatief zijn. Een typische pessimist.

Maar de realiteit is dat hij/zij vastzit in angst en pijn uit het verleden, en dat dit de negatieve mentaliteit van de slachtofferrol blijft voeden.

Als je de slachtofferrol aanneemt, geloof je dat anderen (iedereen) je slecht behandelen. Anderen zijn de oorzaak van de ellende waarin jij zit. Je kunt niks doen om dit te veranderen.

Het gevolg is dat je jezelf in een sociaal isolement duwt. Je voelt je kwetsbaar. Dit kan er vervolgens voor zorgen dat je sterke emoties voelt en je daarnaar gedraagt.

Als je dit leest en je vermoedt dat je zelf wellicht met regelmaat de slachtofferrol aanneemt, dan denk ik dat je momenteel in een moeilijke, emotionele periode zit.

  • Voel je je nog gelukkig?
  • Ben je blij?
  • Heb je nog goede sociale contacten en vriendschappen?
  • Heb je iemand waarbij je altijd terecht kan?

Ik begrijp dat het heftig is om de kenmerken van het slachtoffersyndroom bij jezelf te herkennen. Toch is dit onderdeel van het proces om bij jezelf te onderzoeken waarom je als slachtoffer reageert op situaties.

Lees daarom de volgende kenmerken van de slachtofferrol even door. Wat herken je bij jezelf? Of wat herken je bij de persoon met mogelijk het slachtoffersyndroom?

Probeer niet te oordelen, maar alleen te observeren.

Bekijk nu deze video waarin Hollywoodster Matthew McConaughey belangrijke levensadvies geeft dat je toekomst zal veranderen.



Je vermijdt verantwoordelijkheid

Dit is een belangrijk kenmerk van het slachtoffersyndroom. Je neemt nooit de verantwoordelijkheid voor handelingen of situaties, maar je:

  • Legt de schuld bij een ander
  • Verzint smoesjes
  • Je reageert met ‘Het is niet mijn schuld dat…’

Het is zeker waar dat slechte dingen je overkomen. Sommige mensen ervaren meer nare situaties dan anderen. Dan is het zeker te begrijpen dat je denkt dat de wereld zich tegen je keert.

Maar in verschillende situaties geldt een verschillende mate van persoonlijke verantwoordelijkheid.

Bijvoorbeeld bij het verliezen van een baan. Sommigen verliezen hun baan zonder goede reden. Bij anderen speelt er toch een onderliggende factor.

Wanneer je dit niet kunt erkennen en accepteren, leer je niet van de situatie en kun je als persoon niet groeien. Je ontneemt jezelf dan deze kans. Dan kun je bij je volgende baan weer in dezelfde situatie terechtkomen.


Je zoekt niet naar mogelijke oplossingen

In veel negatieve situaties is er een oplossing of verbetering mogelijk.

Als je de slachtofferrol aanneemt, beperk je de mogelijkheden om de situatie te verbeteren. Dan wijs je hulp af en blijf je zitten in zelfmedelijden.


Je ervaart een gevoel van onmacht

Je hebt het gevoel dat je de situatie niet kunt veranderen.

Tegelijkertijd is het leven niet altijd makkelijk en kun je in moeilijke situaties terechtkomen.

De manier waarop je moeilijke situaties kunt overwinnen, vormt je als mens.

Als je in de slachtofferrol blijft zitten, is dit een bewuste keuze om de schuld te verschuiven en je de situatie persoonlijk aan te trekken.

'Jij kunt er niets aan doen. Dit overkomt je.'


Negatieve zelfpraat en zelfsabotage

Het slachtoffersyndroom wordt ook gekenmerkt door negatieve zelfpraat, die je beperken om op een positieve(re) manier naar de situatie te kijken.

  • Waarom overkomt mij dit altijd?
  • Ik kan er niets aan veranderen, dus waarom zou ik het proberen?
  • Niemand geeft om mij.
  • Ja hoor, dit kan er ook nog wel bij!

Hoor jij het jezelf zeggen?

Dit stemmetje versterkt de slachtofferrol en voorkomt dat je de situatie probeert te verbeteren.

Als je de negatieve zelfpraat gelooft, is het makkelijk om hiernaar te leven. Dan is er sprake van zelfsabotage.

Daarmee saboteer je onbewust zelf de mogelijkheden om de situatie te verbeteren en jezelf beter te gaan voelen.

Gebrek aan zelfvertrouwen

Een veelvoorkomend kenmerk aan mensen met het slachtoffersyndroom is een gebrek aan zelfvertrouwen.

Door weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld wordt de slachtofferrol versterkt.

Dan denk je:

  • Ik ben niet slim genoeg om een betere baan te krijgen.
  • Ik kan niet succesvol worden.
  • Mensen vinden mij niet leuk, en daarom…
  • Anderen vinden me niet aardig en daarom zit ik alleen thuis.

Een laag zelfvertrouwen weerhoudt je ervan om je vaardigheden te verbeteren en je beter te voelen over jezelf en het leven.

Wil jij werken aan je zelfvertrouwen? Dit is de basis om positiever in het leven te staan.


Frustratie en boosheid

De slachtoffermentaliteit heeft een zwaar effect op je emotionele gesteldheid.

Je voelt:

  • Frustratie en boosheid op de wereld om je heen.
  • Hopeloosheid, omdat de situatie nooit verandert.
  • Pijn, omdat je denkt dat het anderen niets kan schelen hoe jij je voelt.
  • Haat voor anderen die gelukkiger en succesvoller zijn dan jij.

Deze emoties eisen hun tol. Ze hebben een zwaar effect op hoe blij en gelukkig jij je voelt met jezelf en je leven.

Deze emoties kunnen lijden tot eenzaamheid, depressies, woede-uitbarstingen en sociale isolatie.


Waarom heeft iemand het slachtoffersyndroom?

Iemand neemt niet zomaar een slachtofferrol aan. Vaak zit er wat achter:

  • Trauma uit het verleden
  • Verraadbedrog of oplichting, wat het vertrouwen in anderen heeft geschaad.
  • Afhankelijkheid, bijvoorbeeld van een (ex-)partner.
  • Het manipuleren van anderen. Dit wijst op mogelijk de narcistische persoonlijkheidsstoornis bij de persoon in de slachtofferrol.

Tips om uit de slachtofferrol te stappen

Het is belangrijk om je te realiseren dat er vaak een pijnlijke of moeilijke gebeurtenis is die het slachtoffersyndroom heeft getriggerd.

Daarom is goede communicatie essentieel.

Het slachtoffer beschuldigen of zwart maken werkt dus niet. Leer om empathie te tonen voor het slachtoffer en zijn/haar situatie en verleden.

Goede communicatie, compassie en empathie zijn essentieel!


1: Vermijd labelen, maar maak observaties

Je kunt je voorstellen dat het woord ‘slachtoffer’ een diepe lading heeft voor een persoon in de slachtofferrol.

Probeer daarom juist op een compassievolle manier (meer mildheid en aandacht) observaties te delen of hoe het slachtoffer zich gedraagt.

Een goede manier is een open gesprek zonder beschuldigingen, waarin je met de ander praat over zijn/haar gedrag (klagen, geen verantwoordelijkheid nemen, schuld afschuiven) en de realiteit (liefde, oorzaak/gevolg, enz.)

Laat een ander perspectief zien, maar op een compassievolle manier.


2: Stel grenzen

In de omgang met een persoon met het slachtoffersyndroom, kan je het gevoel hebben dat je continu op je tenen loopt en bang bent de ander pijn te doen.

Maar dit is eigenlijk onmogelijk. 

Stel daarom grenzen. Ga niet mee in de negativiteit en geef de verantwoordelijkheid terug aan de persoon in de slachtofferrol.

Je kunt er dan nog steeds voor de ander zijn, ook al moet je soms afstand nemen van de negativiteit.


3: Zoek samen naar een oplossing

Het slachtoffer kruipt vaak in zijn/haar eigen slachtofferrol en blokkeert daarmee mogelijke oplossingen voor de situatie.

Zoek daarom samen met het slachtoffer naar een oplossing.

  • Erken dat het slachtoffer niets aan de situatie kan doen.
  • Vraag wat het slachtoffer zou doen als ze de situatie zouden kunnen veranderen.
  • Brainstorm met het slachtoffer over manieren om dit doel te bereiken.
Bijvoorbeeld: ‘Ik weet dat niemand je wilt aannemen. Dat moet super frustrerend voor je zijn. Wat zou je ideale baan zijn?’

Afhankelijk van de reactie, kun je het banenperspectief verbreden of verkleinen. Ook kun je samen met het slachtoffer bedrijven overwegingen en samen vacatures zoeken.

Geef geen advies of suggesties en probeer het probleem niet voor het slachtoffer op te lossen. Maar laat hem/haar beseffen dat er een uitweg is en ze zelf het probleem kunnen oplossen.



4: Laat empathie zien

Dit leidt wellicht niet onmiddellijk tot verandering, maar voorkomt wel negatieve effecten van de slachtofferrol.

  • Geeft complimenten.
  • Zeg ze waar ze goed in zijn.
  • Herinner hen aan je liefde en aandacht.
  • Bevestig hun gevoelens.

Wil jij de slachtoffermentaliteit overwinnen?

Het is heel gezond om je af en toe gekwetst te voelen. Dit is goed voor je eigenwaarde.

En je kunt als persoon groeien en jezelf ontwikkelen door moeilijke situaties te overwinnen.

Herken je het bovenstaande verhaal?

Waarschijnlijk zit jij dan vast in de slachtofferrol. Erken dat je niet gelukkig bent en je niet lekker in je vel zit.

Je bent momenteel niet de beste versie van jezelf. Het is belangrijk om aan jezelf te werken om een gelukkig(er) leven te kunnen leiden.

Met de tips in dit artikel ben je al een heel eind op weg om uit jouw slachtofferrol te ontsnappen.

Maar er is nog iets cruciaal wat ik je niet heb verteld om jezelf te motiveren. Hierover heb ik een aantal bladzijdes geschreven die ik het 'Zelfvertrouwen Geheim' heb genoemd.

Dit gratis E-book geeft je de grootste kans om je innerlijke blokkades te overwinnen en persoonlijke groei te realiseren. En dat is precies wat ik wens voor jou. Dit is een uitdaging, maar je kunt dit overwinnen!

Ga jij voor verbetering?

Vul hieronder je e-mailadres in en ik stuur het E-book gratis en privé naar je toe: 

Vera Franssen is multidisciplinair coach, therapeut en oprichter van het platform VitaalGezond. Samen met een professioneel team van hulpverleners en ervaringsdeskundigen, helpt ze mensen door heel Nederland en België om te herstellen van narcistisch misbruik en meer zelfvertrouwen te krijgen.
{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>