8 Beste Oefeningen Om Oude Patronen Te Doorbreken

Nu is het moment voor patronen doorbreken!

Zit je vast in oude patronen? Bijvoorbeeld een ongezonde levensstijl, roken, slechte relatie, niet sporten of een slecht ritme?

Omdat we in oude patronen blijven zitten, leven we niet het leven zoals we dat willen leven.

We lopen blijheid, vrijheid en potentie mis. Dan maar stoppen?

Het is ontzettend moeilijk om deze diepgewortelde patronen te doorbreken. Maar niet getreurd: de oefeningen in dit artikel helpen je bij het doorbreken van oude patronen.

Doel van dit artikel: In dit artikel ga ik je helpen begrijpen wat patronen zijn en hoe je deze zelf kunt doorbreken en loslaten.


Wat zijn patronen?

Iedereen volgt patronen. Of je dit nu wilt of niet; vaak realiseer je het niet eens. Toch reageer je vaak op dezelfde manier.

We hebben geleerd om ons op een bepaalde manier te gedragen, al vanaf jongs af aan. Ter zelfbescherming, of omdat we het fijn vinden om een vast patroon te volgen. Dat heet regelmaat.

Kind staat voor de spiegel en bijt op een stokje door patronen

Patronen zijn daarom niet per se iets slechts. Maar patronen zijn wel zwart of wit. Sporten is goed, nagelbijten is slecht.

Er is dus een onderscheid tussen functionele en niet-functionele patronen.


Functionele patronen

Je doet dingen op de automatische piloot. Je hoeft er niet over na te denken. Dit zijn prettige patronen.

Je wordt wakker – Bekijkt je berichten op je telefoon – Stapt uit bed – Geeft de kat/hond eten – Gaat naar de wc – Stapt onder de douche – Enzovoort.

Vrouw die uit bed stapt en de klapdeuren opendoet terwijl ze naar buiten kijkt als een van haar patronen

Het is een vast patroon dat je wellicht elke ochtend volgt. Het is inefficiënt om na elke stap te moeten nadenken wat je vervolgens moet doen, of om na te denken hoe je je bed op zal maken, of wanneer je je tanden gaat poetsen. Daarom volg je elke ochtend hetzelfde patroon.

Patronen geven rust en efficiëntie in je dagelijkse bezigheden.


Niet-functionele patronen

Patronen die een vervelende of negatieve emotie veroorzaken, zijn niet-functionele patronen. Deze patronen maken je bijvoorbeeld verdrietig, gestrest, boos, moe, teleurgesteld, misselijk, enzovoort. Dan kun je beter deze patronen doorbreken.

Vrouw houdt haar hand voor haar mond omdat ze moet overgeven

In relaties kunnen veel niet-functionele patronen ontstaan. Je partner vindt het vervelend dat jij het bed niet elke ochtend opmaakt, terwijl jij dit niet nodig vindt.

Het kan ook zijn dat jij op een bepaalde manier reageert, omdat je dit als kind hebt geleerd.

Je hebt jezelf bijvoorbeeld bepaalde patronen aangeleerd om liefde en aandacht te krijgen, maar deze patronen werken niet hetzelfde bij je partner en dit kan voor irritatie en onbegrip zorgen.

De niet-functionele patronen zijn vervelende patronen die je wilt doorbreken. Je leven wordt beter, pretteriger of productiever wanneer je dit patroon doorbreekt.

Afslagbord waarop 'better life' staat

Waarom wil je ongewenste patronen doorbreken?

Je doet het altijd al zo, maar dat zegt niet dat het goed is.

Je wilt patronen doorbreken omdat deze niet goed (voor jou of anderen) zijn. Het zijn niet-functionele patronen die een negatieve emotie bij je oproepen.

Je baalt ervan, het maakt je misselijk, je voelt je moe, je raakt teleurgesteld in jezelf of het is ongezond.

Man die vermoeid op de bank ligt en zijn ogen dicht heeft

Welke niet-functionele patronen wil jij doorbreken?

  • Milde patronen – Je trekt je schoenen uit en gooit ze in de gang.
  • Gematigde patronen – Je eet je avondeten standaard voor de tv, in plaats van gezellig aan tafel eten en de dag met je gezin doornemen. Of je drinkt te veel tijdens feestjes.
  • Sterke en verslavende patronen – Je rookt of bent verslaafd aan porno.

Patronen zijn diep ingebed in onze hersenen. Je herhaalt ze voortdurend, en soms al jarenlang.

Hoofd van een vrouw waar een tekening van een brein over staat

En sommige patronen brengen je ook nog plezier en zitten daardoor ook nog gekerfd in een ander deel van onze hersenen, als in kortdurende plezier, zoals overmatig alcoholgebruik, drugs of porno.

In de meeste gevallen is er een bepaalde trigger waardoor het patroon steeds weer opnieuw wordt gestart.

  • Emotionele trigger: Vaak is het een emotionele trigger, zoals eenzaamheidonzekerheid of stress.
  • Omgevingstrigger: Het kan ook een bepaalde omgeving zijn die het slechte patroon triggert. Je ziet vanaf de keuken de tv, en gaat daarom automatisch op de bank hangen wanneer je je avondmaaltijd eet.
  • Situationele trigger: Of je favoriete collega’s roken een paar keer per dag een sigaretje en jij sluit je hier graag bij aan omdat je dit gezellig vindt en deze regelmaat in je werk fijn vindt.
  • Combinatie tussen deze triggers: Of de omgeving van het café en sociale druk (angst) leidt ertoe dat je meer drinkt dan je eigenlijk wilt.
Man die een dobbelsteen omgooit en daardoor een hele rij omgooit

Er zit ook een groter patroon aan ten grondslag: Je doet het altijd op dezelfde manier. Je komt thuis, gooit je schoenen uit, kookt iets makkelijks en ploft op de bank met je avondmaaltijd.

Je verlaat de bank niet meer totdat je (veel te laat op de avond) gaat slapen. Elke dag als je thuiskomt uit je werk val je in ditzelfde patroon.

Je baalt van jezelf. Je wilt het niet, maar doet het steeds weer opnieuw. Je wilt de routine veranderen, maar lijkt hier niet toe in staat.

Vrouw bligt in bed met ogen dicht en wil niet opstaan

Dit zijn routines, en we houden van routines. Het geeft ons rust. We hoeven niet elke dag het wiel opnieuw uit te vinden.

Door de routine met vaste patronen te volgen, hoeven we niet elke dag opnieuw beslissingen te nemen en over dingen na te denken. Het nadeel van deze vaste routine is dat we daarmee in slechte patronen belanden.

Wil je deze routines met slecht patronen doorbreken? De volgende tips en oefeningen helpen je erbij.


8 tips om oude patronen los te laten

Herken je jezelf in het bovenstaande verhaal?

Welke oude patronen wil jij doorbreken? Patronen doorbreken is lastig. Je moet je vaste regelmaat en routine veranderen.

De volgende tips en oefeningen helpen je hierbij.

Bekijk ook eens deze video van Sajeda Batra waarin ze het heeft over hoe je het onderbewustzijn herschrijft:


Tip 1: Leer om triggers te herkennen

Een trigger is de eerste stap in het ontwikkelen van een patroon. Wijs de trigger achter een je gedrag aan, want dit is de eerste stap om het patroon te doorbreken.

Bijvoorbeeld een emotionele trigger, sociale trigger, omgevingstrigger, situationele trigger, enz.

De volgende vragen helpen je om de trigger te identificeren, en daarmee je slechte patroon te herkennen:

  • Waar komt je gedrag uit voort?
  • Op welk moment van de dag?
  • Hoe voel je je wanneer het gebeurt?
  • Zijn er anderen bij betrokken?
  • Gebeurt het na iets anders?
Man die een knop wil indrukken

Voorbeeld: Je slechte patroon is dat je te laat naar bed gaat, en dit wil je graag doorbreken.

Na een aantal dagen waarop je je gedrag bestudeert, realiseer je dat je tot laat opblijft omdat je voor de tv blijft hangen.

Of misschien omdat je nog laat met vrienden praat via WhatsApp. Je ontdekt dat als je ’s avonds een boek leest of een wandeling maakt, je wel op tijd naar bed gaat.

Als je de trigger weghaalt, en de tv en/of telefoon om 21 uur uitzet, ontdek je dat je wel op tijd naar bed gaat. Je hebt dus ontdekt hoe je het slechte patroon kunt doorbreken!

Persoon die met een afstandsbediening de tv uitzet

Tip 2: Focus op hetgeen dat je wilt veranderen

Waarom lijk je niet in staat om een patroon te veranderen?

Onderzoek toont aan dat het makkelijker is om je gedrag te veranderen wanneer er een beloning, waardevol resultaat of voordeel aan hangt.

Denk een paar minuten na over waarom je het patroon wilt doorbreken en schrijf de voordelen hiervan op.

Hang deze beweegredenen ergens waar je ze regelmatig ziet, zoals op je koelkast, tv, boven je bed of naast de spiegel.

Als je het lijstje met voordelen van verandering ziet, kan dit een extra motivatie zijn om het oude patroon te doorbreken.

Bord die naast een laptop staat en waar 'you got this' opstaat

Tip 3: Vraag een vriend(in) om hulp

Wil jij en een vriend/vriendin/je partner samen een ongewild patroon doorbreken? Doe het dan ook samen.

Eigen last is gedeelte last. Dit maakt het makkelijker om door te zetten wanneer je terugvalt in een oud patroon. Dit komt door de onzichtbare sociale druk van de ander, want je samen met je vriend/vriendin/partner de slechte gewoonte wilt doorbreken.

Denk bijvoorbeeld aan stoppen met roken of samen gaan sporten. Door elkaar te helpen is de kans veel groter dat je een nieuwe gewoonte aanleert.

Twee vrouwen die lachen en naar elkaar kijken

Praat er ook met de ander over en hou elkaar scherp.

  • Hoe gaat het met de ander?
  • Heeft hij/zij nog toegegeven aan de slechte gewoonte?
  • Hoe voelde hij/zij zich daarbij?

Tip 4: Gebruik mindfulness tips

Mindfulness is de laatste jaren enorm populair geworden. En echt verwonderlijk is dat niet. Meer en meer mensen hebben last van stress, depressies en burn-outs.

Medicatie kan wel enige verlichting bieden, maar dit lost de oorzaak van het probleem niet op en het heeft ook heel wat bijwerkingen. Met mindfulness kun je die oorzaak wel aanpakken.

Een stapel stenen die naast de zee liggen

Mindfulness betekent dat je meer met je aandacht in het hier en nu leeft, zonder te oordelen. We leven vaak op de automatisch piloot. Je voert zonder er zelfs maar over na te denken, taken uit. Je bent fysiek wel aanwezig, maar je gedachten bevinden zich ergens anders.

Gebruik onze mindfulness oefeningen om je bewust te zijn van je gevoelens, gedachten en handelingen.

Deze oefeningen helpen je om impulsen op te merken die leiden tot de slechte gewoonte, zonder deze te veroordelen of erop te reageren.

Vrouw die met gevouwen benen op de grond zit en haar handpalmen tegen elkaar houdt

Tip 5: Vervang de slechte gewoonte met een andere gewoonte

Het is misschien makkelijker om een slechte gewoonte te doorbreken wanneer je een ongewilde gewoonte vervangt met een nieuwe (gezonde) gewoonte.

Voorbeeld: Als je de slechte gewoonte van snoepen op je werk wilt doorbreken, kun je het snoep weghalen. Maar dan blijft de trigger aanwezig dat je honger hebt tijdens het werken. Daardoor kun je gemakkelijk in je oude patroon vallen.

Vervang het snoep daarom met iets anders gezonds om te knabbelen, zoals gedroogd fruit, nootjes, snoeptomaatjes of snoepworteltjes. Zo heb je toch een snoepoptie als je in de verleiding komt.

Heel veel snoeptomaatjes

Tip 6: Neem de tijd, en verwacht uitglijders

Het kan een lastige uitdaging zijn om een diepgeworteld patroon te doorbreken.

Het is erg makkelijk om weer in oude patronen te vallen, vooral wanneer nieuwe patronen nog niet stevig gefundeerd zijn.

Verandering is moeilijk. Het koste tijd om het slechte patroon op te bouwen, dus je zal hier niet in één dag overheen groeien.

Volgens een onderzoek uit 2009 is de tijd die nodig is om een gewoonte te vormen echter niet zo eenduidig.

In extreme gevallen kan een slechte gewoonte onmiddellijk worden verbroken, bijvoorbeeld als je ernstig ziek wordt door het roken van sigaretten of bijna een autoongeluk veroorzaakt om je voortdurend bent afgeleid door je smartphone.

Man die een zakhorloge in zijn hand heeft

Maar in de meeste gevallen duurt het langer dan dat, en ben je waarschijnlijk 2 maanden kwijt aan het aanleren van een nieuw gewoonte.

Neem daarom de tijd om je slechte patronen te doorbreken. Maar verwacht ook uitglijders, zodat je je niet schuldig of gedemotiveerd hoeft te voelen.

Probeer van een uitglijder te leren en wees eerlijk tegen jezelf. Zo blijf je op het juiste pad naar verbetering.


Tip 7: Laat een ‘alles of niets’ mentaliteit los

Accepteer bij voorbaat dat je een aantal uitglijders zal maken op het pad naar het doorbreken van je slechte patroon.

Wanneer het doorbreken van je slechte patroon niet direct lukt, kun je je onzeker voelen.

Vrouw die onzeker en verdrietig naar zichzelf kijkt in de spiegel

“Kan ik dit wel?”

En als je dan toch weer terug glijdt in je oude patroon, kan dit voelen als een mislukking.

Laat daarom deze negatieve mentaliteit los. Ja, je kan afglijden in je oude patroon. MAAR, herpak je weer, leer ervan en probeer opnieuw je oude patroon te doorbreken.

  • Waarom pakte je weer een sigaret?
  • Waarom heb je weer ongezond gegeten?

Zo leer je je trigger(s) kennen en kun je actie ondernemen om ze te doorbreken.

Het goede nieuws is dat mensen bijna altijd in staat zijn om iets anders te doen wanneer ze zich bewust worden van een slechte gewoonte en voldoende gemotiveerd zijn om te veranderen.

Kapotte sigaret die op de grond ligt door doorbreken van patroon

Tip 8: Leer vertrouwen op je eigen mogelijkheden

Als je gelooft dat je iets kunt bereiken, dan ga je dat ook bereiken.

Ik weet precies wat je bedoelt, want ook ik had mijn angsten en onzekerheden. Twijfels en besluiteloosheid belemmeren je om je dromen waar te maken. Mijn verleden was gevuld met ongelooflijk veel onzekerheden.

Maar na vele jaren heb ik eindelijk de enige juiste manier gevonden om dit te veranderen. Ik weet nu hoe ik kan voorkomen dat angsten en gedachtes me tegenhouden om echt gelukkig te zijn.

Vrouw die vol vertrouwen richring de camera kijkt en voor haar laptop zit met haar armen gekruisd

Ik heb ambities en ik kan ze waarmaken. Mijn levensenergie stroomt en dat is precies wat ik jou ook gun. Het is niet moeilijk, maar je moet wel weten hoe.

  • Val jij steeds weer in oude patronen?
  • Geef je gemakkelijk op?
  • Denk je “Ik kan dit niet!”
  • Ben je teleurgesteld in jezelf?

Dan moet je werken aan je zelfvertrouwen. Door namelijk je vertrouwen in jezelf te verbeteren, kun je van jezelf houden en jezelf verbeteren.

Hoe? Doe de Zelfvertrouwentest en ontdek hoe het gesteld is met jouw zelfvertrouwen.
Vera Franssen is multidisciplinair coach, therapeut en oprichter van het platform VitaalGezond. Samen met een professioneel team van hulpverleners en ervaringsdeskundigen, helpt ze mensen door heel Nederland en België om te herstellen van narcistisch misbruik en meer zelfvertrouwen te krijgen.
{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>