Narcistisch misbruik ontstaat vaak heel subtiel en voor je het goed en wel beseft bevind je je in een vicieuze cirkel met alle gevolgen van dien.
Als narcisme slachtoffer voel je je vaak onbegrepen en schuldig omdat je je door de narcist hebt ‘laten vangen’.
Om vernedering en gekwetst worden te voorkomen laat ik je kennismaken met enkele typische symptomen van narcistisch misbruik.
In dit artikel zal ik je alles leren over narcistisch misbruik en wat je hier als slachtoffer - in de meeste gevallen - aan kunt doen om het op te lossen en zelfs te voorkomen.
Doel van dit artikel: In dit artikel ga ik je uitleggen wat narcistisch misbruik is, wat de gevolgen ervan zijn en waar je terecht kunt voor slachtofferhulp.
Ben je direct op zoek naar slachtofferhulp bij narcistisch misbruik?
Klik dan hier om de weg naar herstel te vinden en ontdek onze besloten gemeenschap van lotgenoten.
Wat is narcistisch misbruik?
Narcistisch misbruik is een vorm van emotioneel misbruik waarbij een narcist jou manipuleert. Zijn doel hierbij is controle over jou uitoefenen.
Een narcist beschikt over tal van manipulatietechnieken om ervoor te zorgen dat jij zijn narcistische voorraad blijft aanvullen. Een van deze technieken is bijvoorbeeld gaslighting. Hiermee probeert een narcist jou ervan te overtuigen dat er iets mis is met jou.
“Jij bent zo’n drama-queen!. Je bent veel te gevoelig.”
“Ik heb je toch verteld waar ik naartoe ging. Jij vergeet zoveel de laatste tijd.”
Een andere techniek die een narcist graag gebruikt om controle over jou uit te oefenen, is in een slachtofferrol kruipen. Als een narcist denkt dat het hem iets zal opleveren vervalt hij al snel in zelfmedelijden en dat maakt hij je maar al te graag duidelijk.
“Als jij niet zo’n koele kikker was, dan had ik je nooit bedrogen.”
“Als jij wat vaker thuis was, dan zou ik niet zoveel drinken.”
Narcistisch misbruik kan echter ook heel expliciet zijn. Een narcist kan je bijvoorbeeld ook gewoon verbieden om nog contact te hebben met vrienden of zelfs familieleden. Hoe minder contact je hebt met anderen, hoe afhankelijker je bent van de narcist.
De meeste slachtoffers van narcistisch misbruik hebben wel het gevoel dat er ‘iets niet klopt’. Toch zijn ze er zich zelden van bewust dat er wel degelijk misbruik plaatsvindt.
Een narcist weet echter wel maar al te goed waar hij mee bezig is. Dat blijkt uit een onderzoek van Erika Carlson, assistent-professor aan de Washington University in Saint Louis. En dat is nu net wat narcistisch misbruik zo venijnig maakt.
Omdat narcistisch misbruik op zo’n subtiele manier kan gebeuren is het belangrijk dat je de narcistisch misbruik symptomen tijdig herkent.
Wat zijn de signalen van narcistisch misbruik?
#1: Obsessief controlerend gedrag
In het begin kan het lijken alsof de narcist je gewoon betrekt in alles waarin hij geïnteresseerd is. Na verloop van tijd echter worden zijn interesses een verplichting voor jou.
Hoe meer jullie samen doen, hoe minder dingen je alleen doet en hoe meer controle hij op jou kan uitoefenen.
#2: Liegen en bedriegen
Van een narcist krijg je zelden de (volledige) waarheid te horen. Meer nog: hij kan zonder enige schaamte in je gezicht staan liegen.
Het gekke is dat hoe meer hij jou van zijn waarheid probeert te overtuigen, hoe meer hij er zelf van overtuigd geraakt dat dit de waarheid is.
#3: Stemmingswisselingen
Vrolijk de deur uitgaan en chagrijnig en veeleisend weer thuiskomen. Misschien heb je het zelf al meegemaakt met je narcistische partner.
Het is een spel dat de narcist speelt zodat jij je uiterste best doet om aan zijn hoge eisen tegemoet te komen.
#4: Egocentrisch
Een narcist wil door anderen op een voetstuk geplaatst worden. Het maakt hem helemaal niet uit hoe hij op dit voetstuk terechtkomt.
Als hij hiermee andere mensen moet kwetsen zal hij hiervoor niet terugdeinzen.
Een van de redenen hiervoor is zijn gevoel van superioriteit. Een andere reden is zijn totaal gebrek aan empathie.
#5: Jou onzeker maken
In narcistisch jargon wordt dit gaslighting genoemd.
Hiermee wil de narcist bereiken dat je je eigen realiteit in twijfel gaat trekken. Hij kan je laten geloven dat je zaken vergeet of dat iets niet gebeurd is zoals jij het hebt ervaren.
Het hele punt van deze techniek is om zijn gevoel van superioriteit te handhaven.
#6: Sociaal isolement
Jou sociaal isoleren gebeurt vaak in voorbereiding van ergere vormen van misbruik. Hoe minder contract je hebt met vrienden en familieleden, hoe afhankelijker je bent van je narcistische partner.
Hij bombardeert zichzelf tot jouw belangrijkste bron van genegenheid, bevestiging en steun. Hiermee wil hij zijn controle over jou veilig stellen.
#7: Wantrouwen creëren ten opzicht van anderen
Om jou sociaal isolement nog groter te maken kan een narcist roddels verspreiden over mensen in jouw omgeving. Hij plant als het ware zaadjes van wantrouwen in je geest.
Zijn doel is dat je vanuit jezelf geen contact meer opneemt met deze mensen en dat je hem dankbaar bent en respecteert omdat hij je voor hen ‘waarschuwt’.
#8: Digitale schending van je privacy
Het achterhalen van de paswoorden van je socialemediakanalen, een vals profiel aanmaken om je te testen, een GPS-tracker op je wagen,…
Je kunt het zo gek niet bedenken waar een narcist toe in staat is om toch maar controle op jou uit te oefenen. Een narcistische partner kan er zelfs mee dreigen intieme beelden te delen op socialemediakanalen.
#9: Verbaal misbruik
Verbaal misbruik wordt heel vaak door een narcist gebruikt om jou te kleineren of te vernederen. Dit kan heel subtiel zijn en vaak doet een narcist dit aan de hand van narcistische humor.
“Ah, ik maakte toch maar een grapje…”
Maar ook door doelbewust treiteren of pesten kan je verwachten van een narcist.
#10: Dreigen met fysiek geweld
Narcistisch misbruik concentreert zich het meest op emotionele manipulatie.
Als een narcist echter merkt dat zijn verbale pogingen niet het gewenste effect hebben kan hij er ook mee dreigen om jou of zichzelf fysiek geweld aan te doen.
#11: Grenzen niet respecteren
Een narcist beschouwt jou niet als een onafhankelijk individu. Jij moet een verlengstuk zijn van hem en van alles waar hij voor staat.
Daarom kan hij er moeilijk mee om als je grenzen stelt. Hij zal deze altijd proberen af te tasten en te doorbreken.
#12: Hoovering-pogingen ondernemen
Voelt een narcist dat hij de controle over jou dreigt te verliezen dan probeert hij om jou door middel van hoovering terug in zijn wereld te zuigen.
Zijn toegevingen en beloften kunnen je het gevoel geven dat hij eindelijk tot inzicht is gekomen.
Vergis je hierin niet! Deze zijn namelijk slechts van korte duur. Voor je het weet zit je weer in de cirkel van narcistisch misbruik.
#13: Angst voeden
Een narcist probeert door zijn doelbewuste stemmingswisselingen en onredelijke eisen je angst te voeden. Hij vindt het geweldig om te zien hoe jij op eieren loopt als hij in de buurt is.
Door zijn gevoel van superioriteit verwacht hij dat je je altijd aanpast aan zijn stemming en dat je aan al zijn eisen voldoet.
#14: Zich verontwaardigd voelen
“Hoe kan jij nu zo over mij denken. Zoiets zou ik toch nooit doen.”
Als een narcist geconfronteerd wordt met zijn gedrag kan hij heel verontwaardigd uit de hoek komen. Het is een vorm van rechtvaardigen van zijn toxisch gedrag waar hij zich maar al te goed van bewust is.
#15: Strategisch ‘People pleasing’
Er zit altijd een addertje onder het gras als een narcist iemand een plezier doet. Vanuit zijn innerlijke zelf is een narcist wegens zijn gebrek aan empathie hier niet toe in staat.
Door anderen te helpen of iemand een plezier te doen wil hij gewoon indruk maken en de aandacht op zichzelf vestigen.
De gevolgen van narcistisch misbruik kunnen variëren, afhankelijk van hoe lang deze toxische relatie heeft geduurd.
Wat zijn de gevolgen van narcistisch misbruik?
Het is al langer geweten dat emotioneel misbruik kan leiden tot posttraumatische stressstoornissen.
Dit op zich zou al een reden moeten zijn om uit een toxische relatie te stappen.
Maar er is nog een andere reden.
Narcistisch misbruik heeft een negatieve invloed op je brein, zo beweert de Amerikaanse psycholoog, wetenschapsjournalist en auteur van het boek ‘Emotional Intelligence’, Daniel Goleman.
Emotionele wonden kunnen de hippocampus - het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor geheugen en cognitieve vaardigheden - doen krimpen.
Anderzijds zorgt emotioneel misbruik ervoor dat de amygdala waar primitieve emoties zoals angst, verdriet, schuld, afgunst en schaamte geregeld worden, groter wordt.
Onderstaande klachten kunnen een direct gevolg zijn van narcistisch misbruik.
Symptoom #1: Angst
Het is niet alleen tijdens je relatie met een narcist dat je je angstig kunt voelen.
Dit angstige gevoel kun je ook na het verbreken van een relatie nog een lange tijd met je meedragen. Ook verlatingsangst en bindingsangst kunnen het gevolg zijn van narcistisch misbruik.
Symptoom #2: Depressie
Zowel tijdens als na het narcistisch misbruik kunnen depressieve gevoelens de kop opsteken.
Al die jaren te horen krijgt hoe waardeloos je wel bent leidt onvermijdelijk tot een laag zelfbeeld.
Door het isolement waartoe je narcistische partner je veroordeelt worden depressieve gevoelens veel intenser.
Symptoom #3: Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Door narcistisch misbruik blijven je hersenen op scherp staan. Alles wat je herinnert aan het narcistisch misbruik kan een angstaanval uitlokken.
Het kan ook zijn dat je bepaalde situaties of personen vermijdt die je aan het misbruik doen denken.
Symptoom #4: Verlies van gevoel van eigenwaarde
Narcistisch misbruik is een vorm van hersenspoeling. Het kan ertoe leiden dat je jezelf kwijtgeraakt, dat je je gevoel van eigenwaarde verliest. Je voelt je niet goed genoeg of je geeft jezelf de schuld van het narcistisch misbruik.
Lichamelijke symptomen van narcistisch misbruik
Narcistisch misbruik kan je behoorlijk wat stress bezorgen.
Daarom ervaar je vaak dezelfde lichamelijke symptomen als bij overspannen zijn. Heel typisch zijn hoofdpijn, buikpijn of een zwak gevoel in al je lichaamsdelen.
Je kunt ook moeite hebben met slapen uit angst of omdat je piekert over het toxische gedrag van je partner.
Cognitieve problemen door narcistisch misbruik
Ik had het eerder al over de negatieve invloed van emotioneel misbruik op de hippocampus - het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor geheugen en leren.
Dat is nu precies de reden waarom narcistisch misbruik ertoe kan leiden dat je problemen krijgt om je te concentreren op alledaagse taken en dat je gewoon veel dingen vergeet.
Het is je nu vast wel duidelijk dat narcistisch misbruik je heel wat schade kan toebrengen. Je kunt gerust stellen dat narcistisch misbruik valt onder mishandeling. Misschien vraag je je zelfs terecht af of narcistisch misbruik strafbaar is.
Is narcistisch misbruik strafbaar?
Emotionele of psychische mishandeling is in Nederland jammer genoeg (nog) niet apart strafbaar.
Daders worden vooral vervolgd als het gebeurt in combinatie met fysiek of seksueel geweld. En hoewel narcistisch misbruik tot permanente schade kan leiden wordt dit helaas niet gezien als een misdrijf.
Toch is het belangrijk om zoveel mogelijk bewijzen te verzamelen als je het slachtoffer bent van narcistisch misbruik.
Als het ooit tot lichamelijke mishandeling zou komen – wat wel strafbaar is - dan heb je alvast bewijsstukken in handen van alles wat hieraan voorafging. Ook als jij en je narcistische partner in een gerechtelijke echtscheidingsprocedure verwikkeld zijn (waarbij al dan niet kinderen betrokken zijn) kunnen deze bewijsstukken je helpen.
Zoek je slachtofferhulp voor narcistisch misbruik?
Maar al te vaak voelen slachtoffers zich schuldig omdat het narcistisch heeft plaatsgevonden. Net daarom bestaat er nog altijd een taboe rond narcistisch misbruik. Dit taboe leidt ertoe dat jij als slachtoffer het gevoel hebt dat je er alleen voor staat. Dat is niet zo!
Het goede nieuws is dat er wel degelijk slachtofferhulp voor narcistisch misbruik bestaat.
Als je even op het internet ‘slachtofferhulp narcistisch misbruik’ opzoekt, dan vind je tal van lotgenoten gemeenschappen waar slachtoffers elkaar steunen.
Net omdat narcistisch misbruik bij veel slachtoffers zo gevoelig ligt zijn dit meestal besloten groepen. De leden van deze groepen zijn zelf het slachtoffer van narcistisch misbruik of hebben dit van heel dichtbij meegemaakt.
Bij online groepen ‘slachtofferhulp narcistisch misbruik’ kan je je verhaal delen en kom je in contact met mensen die je echt begrijpen.
Je herkent jezelf vast in de verhalen van anderen. De onzekerheid, de schaamte, het schuldgevoel, het kapot gaan aan manipulatietechnieken, de angsten van anderen maken je duidelijk dat jij niet de enige bent die dit doormaakt.
Het gevoel dat je er niet alleen voor staat zal je vast en zeker helpen op weg naar herstellen van narcistisch misbruik. Omdat herstellen van narcistisch misbruik tijd en moed vraagt kun je alle hulp goed gebruiken.
Deze hulp wil ik je graag bieden.
Met het ‘Narcist de Baas’ video herstelprogramma reik ik je de handvaten naar een nieuw leven. Als je toegang vraagt tot dit herstelprogramma kun je direct veilig en anoniem lid worden van de bijbehorende besloten lotgenoten community.
Daar vind je een luisterend oor en begrip van mensen die net hetzelfde meemaken als jij.
>> Klik hier om te herstellen van narcistisch misbruik en om weer volledig jezelf te kunnen zijn. Dit zal je leven voorgoed veranderen.
helder artikel, dank daarvoor. leven met een narcist is een ramp; er moet nog veel meer aandacht aan worden besteed. hoe ze te kunnen herkennen en mensen te behoeden.