Vermoed je dat jij of een collega slachtoffer bent van pesterijen op het werk? Dat zou goed kunnen.
Er zijn meer dan een half miljoen mensen die zeggen problemen te hebben met pesten op het werk. Dit gaat om regelmatige incidenten die zeker een halfjaar duren.
Volgens het TNO is zelfs een kwart van de werknemers ooit wel eens gepest door leidinggevenden of collega’s.
Heb je een vervelende werkgever of collega? Iemand die je leven de hele week ellendig maakt door alles wat je doet te bekritiseren?
Heb jij er schoon genoeg van dat je gepest wordt op de werkvloer en zoek je naar tips die je kunnen helpen om de pesterijen te stoppen?
Lees dan verder wat dit artikel voor jou kan betekenen.
Wat is pesten?
Pesten op het werk gaat niet om een onschuldig grapje waarbij iedereen moet lachen, zoals wanneer je je vrienden plaagt.
Pesten op het werk is soms een psychologische oorlogsvoering met als doel iemand ten gronde te richten.
Het zijn structureel uitgevoerde acties of opmerkingen die iemand psychisch (en soms zelfs lichamelijk) pijn doen. Hierdoor kan iemand zich compleet geïsoleerd, onzeker en bedreigd voelen.
Wat pesten in ieder geval niet is, is het volgende:
- Meningsverschillen (op een volwassen en rustige manier besproken)
- Het geven van opbouwende kritiek of advies over zakelijke kwesties
- Het managen van de prestatie van een medewerker door een leidinggevende op een redelijke manier
Hoe herken je pesten op het werk?
Pesten op het werk gebeurt op verschillende manieren. Soms is het zo subtiel dat je het in het begin niet eens doorhebt.
Maar als je het gevoel hebt dat er regelmatig de draak met jou of je collega wordt gestoken door een bepaald persoon of groep personen, dan kan er sprake zijn van pesten.
Je kunt pesten op het werk herkennen door op de volgende signalen te letten:
- Liegen, informatie achterhouden en het creëren van hoop en valse verwachtingen (een belofte van een promotie bijvoorbeeld, die nooit komt)
- Intimidatie (“Als je dit niet doet, dan kost dat je baan”)
- Negeren met opzet (iemand ‘vergeten’ uit te nodigen voor een meeting of dringende e-mails niet beantwoorden)
- Sociale isolatie (het uitsluiten van iemand tijdens de lunch, het niet vragen om iemands mening, etc.)
- Rationalisatie (het rationaliseren en goedpraten van bepaald schadelijk gedrag)
- Minimalisering (“niet zo overdrijven, wat ben je toch een aansteller”)
- Afleiding zoeken en het veranderen van het onderwerp zodat de dader niet hoeft te praten over zijn gedrag
Voorbeelden van pesterijen op de werkvloer
Wat zijn nou goede voorbeelden van zowel subtiele als duidelijke vormen van pesten op het werk?
We zetten ze voor je op een rijtje. Maar bedenk wel dat deze lijst zeker niet alle vormen van pesten bevat en dat pesten vaak uit een combinatie van deze vormen bestaat.
- Roddelen en iemand in een kwaad daglicht zetten (“Zij heeft echt met het halve team een avondje liggen rollebollen, wat een sloerie”)
- Kwetsende grapjes die ten koste gaan van anderen (“Ja, we weten allemaal dat jij ook die promotie wilde he, maar ja kinderen zijn ook belangrijk”)
- Het belachelijk maken of beledigen van mensen (“Jezus, waar heb je die broek nou weer vandaan”)
- Het beschadigen van je eigendommen
- Fysieke agressie (kan ook zijn dat iemand opzettelijk tegen je aan loopt - meerdere keren)
- Iemand op de persoon aanvallen (“Nou je bent kennelijk niet zo goed in het onderhouden van relaties in je privéleven, dus je zal het hier ook niet zo lang uithouden”)
- Het verheffen van de stem, schreeuwen of schelden
Als je niet zeker weet of het om pesten gaat, bespreek het dan met je collega’s of met je vrienden. Wat de meesten als redelijk beschouwen, is vaak ook redelijk.
Verschillende vormen van pesten
Pesten op het werk vindt in verschillende vormen plaats en het verschil tussen een welgemeend grapje of pesten is soms moeilijk te zien.
Af en toe je collega’s plagen is grappig, mits dat wordt afgewisseld tussen personen.
Als er één iemand continu de dupe is van ‘grapjes’, dan is het niet leuk.
Roddelen, schreeuwen, fysiek geweld, agressie, bedreiging, kleinering en iemand buitensluiten zijn daarnaast andere vormen van pesten.
Pesten op het werk kan voorkomen in een groep mensen of wanneer iemand alleen is met de dader.
De gevolgen van pesten op het werk
Pesten op het werk heeft ernstige gevolgen, zowel voor de werknemer als voor de werkgever.
Per jaar leidt pesten tot ongeveer 4 miljoen extra verzuimdagen. Dat komt neer op € 900 miljoen aan salaris dat moet worden doorbetaald.
Het beïnvloedt de zakelijke en persoonlijke relaties van de werknemer, het algemeen levensgeluk en de psychische en fysieke gezondheid.
Pesten wordt als bijzonder stressvol ervaren, niet alleen voor degene die gepest wordt, maar ook door omstanders.
Zo kan pesten op het werk tot de volgende reacties leiden:
- Frustratie
- Onzekerheid
- Woede
- Gevoelens van machteloosheid
- Slaapproblemen door stress
- Gebrek aan eetlust
- Buikpijn
- Hartkloppingen door stress
- Spanningshoofdpijn
- Paniekaanvallen of angststoornissen
- Stress in het gezin
- Concentratieproblemen
- Lage motivatie en productiviteit
- In ernstige gevallen: suïcidale gedachten of acties
Iemands leven kan dus compleet worden vernietigd als er niet over het probleem wordt gepraat of er geen oplossing wordt gevonden.
Gelukkig zijn er genoeg methoden om deze gevolgen te voorkomen.
Heb jij het idee dat jij of je collega wordt gepest op het werk? Bekijk dan hieronder de tips waarmee je kunt leren omgaan met pesten en slachtoffers kunt voorkomen.
7 Tips om pesten op het werk aan te pakken
Een belangrijke oplossing om pesten op het werk aan te pakken is dat er meer over wordt gepraat.
Mensen moeten zich bewust worden van de consequenties, de signalen en de manieren om pesten te voorkomen.
Er móet iets worden gedaan aan pesten, want een pestkop houdt niet zomaar op. Maar hoe verander je het gedrag van een pestkop?
Ten eerste, door te leren voor jezelf of voor een ander op te komen en je eigenwaarde te vergroten.
Je moet leren om geen makkelijk doelwit meer te zijn. Want als je het gedrag van een pestkop tolereert, blijft hij of zij gewoon doorgaan.
Volg deze 7 tips om voor eens en altijd een einde te maken aan pesten.
Stel een limiet en geef dat aan
Bepaal voor jezelf of je collega wat de limiet is. Waar trek je de grens? Heb je genoeg van alle stomme grappen die over jou gaan? Heb je genoeg van de roddels? Zeg er dan wat van!
Oefen eventueel met je partner, een familielid of een vriend waaraan je letterlijk aangeeft dat je er klaar mee bent.
Zeg zoiets als: “Hee, we kennen elkaar niet persoonlijk, maar ik zou het waarderen als je geen grappen meer maakt die over mij gaan. Ik vind het vervelend en ik kan er niet om lachen.”
Dit kun je eventueel ook voor een collega doen, waarvan je weet dat die het niet prettig vindt wanneer er grapjes over hem of haar worden gemaakt.
Spreek de dader aan op zijn gedrag
Confronteer de dader met zijn eigen gedrag. Dat is moeilijk, maar de pesterijtjes werken alleen maar wanneer ze niet worden benoemd.
Jij hebt de macht om hier een einde aan te maken.
De volgende keer dat je wordt lastiggevallen, dat iemand scheldwoorden gebruikt of schreeuwt, benoem zijn gedrag dan en verlaat de kamer of beëindig het telefoongesprek.
Vergeet niet dat jij hier de volwassene bent, die te maken heeft met een kleuter.
Geen enkele ouder geeft toe aan het misdragen van hun kinderen, want dat leidt alleen maar tot nog meer trammelant. Gelijk afstraffen die handel!
Beschrijf het gedrag van de dader letterlijk
Zeg heel simpel wat je ziet dat de dader doet en vertel waarom je dat vervelend vindt. Zeg niet dat hij of zij ‘vervelend’ is, maar beschrijf letterlijk het gedrag.
“Je staat regelmatig over mijn schouder mee te lezen wat ik op mijn scherm heb staan. Mijn werk is vertrouwelijk, dus jouw acties zorgen ervoor dat ik het gevoel heb dat ik ergens anders moet gaan werken of mijn laptop moet dichtgooien wanneer jij in de buurt bent, en dat vind ik echt zonde van mijn energie en tijd.”
“In de toekomst ben je niet welkom meer in mijn kantoor, tenzij ik je uitnodig. Dit is mijn persoonlijke werkruimte en jouw acties worden hier niet gewaardeerd.”
Als de dader alsnog blijft doorgaan met zijn acties of zegt dat je je niet zo moet aanstellen, confronteer hem dan.
Zeg dat je het niet eens met hem bent en dat je wil dat hij je wens respecteert. Anders meld je het aan de HR-afdeling (wat je sowieso moet doen).
Leg de acties van de dader vast in een document
Bouw een dossier op met alle tijdstippen, data en details van het incident. Kijk of je getuigen kunt vinden en schrijf alle gebeurtenissen op.
Schrijf ook op hoe het gedrag je liet voelen en wat voor gevolgen het had, zowel privé als zakelijk.
Bewaar alle e-mails, correspondentie en appjes die je van de dader ontvangt. En schrijf de volgende details op van elke pesterij die je ervaart:
- De datum en het tijdstip
- Wie de dader is
- Wat ze precies zeggen of doen
- Waar het gebeurt
- Wie er nog meer bij was
- Hoe het je deed laten voelen
Bespreek het met je leidinggevende of HR
Als de pestkop niet is opgehouden nadat je hebt aangegeven dat hij of zij moest stoppen, stap dan naar de HR-afdeling of naar je manager.
Wanneer je je klachten voorlegt aan de HR-afdeling, geef ze dan alle documenten die je hebt.
Laat ze zien dat de dader je niet alleen persoonlijk schade toe berokkent, maar je ook op zakelijk gebied belemmert en dat dat slecht is voor heel het bedrijf.
Probeer de beste oplossing te vinden samen, maar bespreek ook andere opties zodat je minder contact hebt met de pestkop.
Als het echt niet anders kan, moet je misschien overgeplaatst worden of zelfs een andere baan zoeken.
Zoek een vertrouwenspersoon
Het ergste wat je kunt doen, is alles op te kroppen en er met niemand over praten. Zoek iemand die je vertrouwt, een collega of je baas, en heb het er met hen over.
Een van de kenmerken van pesten is sociale isolatie, dus voorkom dat door er open met een vertrouwenspersoon over te praten.
Dit kan ook een vriend of familielid zijn of je eigen partner thuis. Het belangrijkste is dat je de pestkop niet met je hoofd en je privéleven laat sollen en dat voorkom je door er juist over te praten.
Blijf positief denken met de 5-seconde regel
Laat de pestkop niet je leven beheersen!
Besef dat het eigenlijk maar diep triest is dat iemand andere mensen op deze manier behandelt, en dat hij of zij waarschijnlijk erg ongelukkig is en vol afgunst zit.
Dat is meestal de reden waarom pestkoppen slachtoffers uitzoeken. Ze hebben iemand nodig om te kleineren zodat ze zich beter over zichzelf kunnen voelen.
Leer om positief te blijven denken. Je kunt van positief denken een gewoonte maken. Al je gedachtepatronen zijn namelijk ingesleten gewoontes.
Voel je je down en onzeker door het gedrag van de pestkop? Doorbreek de cyclus en beïnvloed je eigen brein.
Dit doe je door bijvoorbeeld yoga en meditatie, maar er zijn ook andere manieren. Zo is er de “5-seconde regel” van de bekende spreker en auteur Mel Robbins.
Zij past deze regel al een aantal jaren toe en dit heeft haar leven drastisch veranderd. Dit is hoe het werkt:
- Als je merkt dat je een negatieve gedachte over jezelf hebt, tel dan af van 5 tot 0 en verzin dan een positieve gedachte of bedenk iets waar je dankbaar voor bent. Het is een heel simpele methode, maar werkt ontzettend goed.
Binnen die 5 seconden breng je namelijk je aandacht van je ingesleten gedachtepatroon (ofwel je autopiloot) naar een actief gedeelte in je hersenen.
Als je binnen die 5 seconden handelt, dan weerhoud je je brein ervan om te vervallen in oude gewoontes.
We hopen dat je met deze tips elke pestkop de baas kunt! Mocht je er niet zelf uitkomen, vergeet dan niet om hulp te vragen.
Heb jij ervaring met pesten op het werk? Wat heeft bij jou uiteindelijk geholpen? Laat het aan ons weten.
