Assertiever Worden? 7 Beste Psychologische Tips Onthult

Als je niet assertief genoeg bent dan kan dit grote invloed op je werk en privé-leven hebben. 

Assertief zijn is allesbehalve gemakkelijk voor iemand die van nature niet zo is.

Gelukkig hoeft dit niet zo te zijn, want assertief gedrag kan worden aangeleerd. 

Ontdek in dit artikel hoe je snel assertiever wordt en krijg de beste psychologische tips om assertief door het leven te gaan. 

Als je agressief bent, doe je dit vanuit je egoïsme. Je kan opdringerig overkomen en dit kan zelfs tot het pesten van iemand leiden. Je doet en neemt wat je wilt, zonder met iemand rekening te houden of het aan iemand te vragen.

Wanneer je leidinggevende op de dag voordat je op vakantie gaat nog een stapel werk op je je bureau legt en eist dat dit direct gedaan moet worden, gaat dit op een agressieve manier.

Deze leidinggevende houdt namelijk geen rekening met het feit dat je op vakantie gaat en gaat dus voorbij aan je wensen, behoeften en gevoelens.

Als je zelf echter aangeeft dat dit werk pas gedaan kan worden na je vakantie, vind je de balans tussen passiviteit en agressiviteit.

Je komt voor jezelf op en laat je eigen rechten gelden, terwijl je ook rekening houdt met het feit dat het werk gedaan moet worden.

Assertieve mensen worden juist om die reden vaak gezien als leuk gezelschap. Mensen weten wat ze aan je hebben en geven je de ruimte om je eigen gevoelens te uiten en ideeën te delen.

Uit onderzoek blijkt ook dat het geslacht invloed kan hebben op hoe assertief gedragen waargenomen wordt. Mannen worden eerder beloond voor hun assertiviteit dan vrouwen.

Het is dan ook belangrijk om omgevingsfactoren in acht te nemen wanneer je beslist om je gedrag te veranderen.

De voordelen van assertiever worden 

Één van de belangrijkste voordelen van assertiviteit is dat het ervoor kan zorgen dat je meer zelfvertrouwen krijgt.

Assertief zijn betekent dat je een beter begrip krijgt over wie je bent en welke waarde het je biedt.

Assertiviteit biedt je daarnaast ook andere voordelen die je kunnen helpen op je werk, in je sociale leven of op andere gebieden. Over het algemeen geldt het volgende voor assertieve personen.

1. Het zijn goede managers. Je krijgt namelijk dingen gedaan, wanneer je mensen met respect en rechtvaardig behandelt. Je wordt gezien als iemand waar mensen graag mee willen werken, een echte leider.
2. Het zorgt voor win-win situaties. Als je assertief bent, betekent dit dat je je positie en waarde van iemand goed kan inschatten en hiermee snel een raakvlak kan vinden.
3. Het zijn doeners en probleemoplossers. Assertieve mensen voelen zich bevoegd om alles te doen wat nodig is om de beste oplossingen te vinden voor problemen waar ze tegenaan lopen.
4. Assertieve mensen zijn minder angstig en gestrest. Mensen die assertief zijn, voelen zich namelijk niet snel bedreigd. Ze voelen zich bovendien geen slachtoffer wanneer zaken niet zo gaan zoals ze zouden willen of wanneer iets niet via planning verloopt. Ze denken in oplossingen.

Tips om snel assertiever te worden

Het is belangrijk te realiseren dat je niet zomaar van het één op het andere moment assertief bent. Assertief zijn kun je leren.

Ben je te sub assertief of juist te agressief, dan moet je daaraan willen werken.

Als je van jezelf juist meer de neiging hebt om wat passiever of juist agressiever te zijn, kunnen de onderstaande tips je helpen om meer balans hier tussen te krijgen.

Bij alle tips geldt: ‘’oefening baart kunst.’’ Bij iedere tip geven we een aantal concrete voorbeelden.

Daarnaast geeft het je vertrouwen om voor je rechten op te komen en deze te beschermen. Je blijft hierdoor dichter bij jezelf, je wensen en je behoeften.

Tip: Zelfvertrouwen en geloof in jezelf is een belangrijk aspect van assertiviteit.

Dit betekent echter niet dat je te zelfverzekerd over moet komen en moet al helemaal niet leiden tot een gevoel van eigendunk.

Jouw rechten gevoel en behoeften zijn precies net zo belangrijk als die van anderen en dus zeker niet belangrijker.

Tip 2: Laat je stem horen

Als je het beste uit jezelf wilt halen, moet je ervoor zorgen dat aan je gevoelens, wensen en behoeften wordt voldaan.

Wacht vooral niet tot iemand anders herkent wat je nodig hebt. Dit kan wel eens heel lang duren. Neem juist zelf het initiatief en geef aan wat je gevoelens en behoeften zijn.

Stel daarna doelen, zodat je deze vervolgens kunt bereiken. Dit is stap één. Stap twee volgt vanzelf.

Stap twee is namelijk het delen van je gevoelens en behoeften met je leidinggevende of collega’s.

Hierbij geef je duidelijk en zelfverzekerd aan wat je van hen nodig hebt om je doelen te bereiken. Houd daarbij vooral voet bij stuk.

Wanneer je denkt dat iets niet direct mogelijk is, geef aan binnen welke periode dit wel zou kunnen.

Tip 3: Het gedrag van anderen kan je niet controleren

Het is belangrijk te realiseren dat je niet verantwoordelijk bent op hoe anderen reageren op je assertiviteit.

Als mensen boos reageren hierop, maak dan niet de fout ook weer boos terug te reageren. Je kunt immers alleen je eigen gedragen beheersen.

Blijf daarom kalm als de spanning hoog oploopt. Zolang je respectvol bent en de behoeften van anderen niet schendt, heb je het recht om te doen en te zeggen wat je wilt.

Tip 4: Laat jezelf op een positieve manier zien

Het is belangrijk te zeggen wat er in je speelt. Dit geldt ook als je het even moeilijk hebt of met problemen zit. In zo’n geval is het belangrijk hier met gevoel en constructief mee om te gaan. 

Wees niet bang om voor jezelf op te komen en andere mensen te confronteren, die je uitdagen of niet aan je gevoel, wensen of behoeften voldoen.

Je mag dan best even boos zijn. Vergeet echter niet je emoties te beheersen en blijf vooral respectvol.

Tip 5: Sta open voor kritiek en complimenten

Accepteer altijd positieve en negatieve feedback op een positieve en open manier.

Als je het niet eens bent met kritiek, kom dan voor je zelf op, zonder dat je te defensief uit de hoek komt of boos wordt.

De Feedback Matrix is een geweldig hulpmiddel om om te gaan met emotionele reacties op feedback. Hier leer je van, zodat je in de toekomst positief op feedback kan reageren.

Tip 7: Leer jezelf communicatietechnieken

Er zijn verschillende, simpele en effectieve communicatietechnieken die je kunt gebruiken om assertiever te worden.

Deze technieken bespreken we hieronder:

Tip 1: Communiceer vanuit ‘’ik’’

Gebruik zinnen als ‘’Ik wil’’, ‘’Ik voel’’, ‘’Ik heb dit nodig om’’ om over te brengen wat je wilt of voelt en om je punt duidelijk te maken.

Zeg bijvoorbeeld: ‘’Ik ben er sterk van overtuigd dat we hulp van buitenaf in moeten roepen om dit vraagstuk op te lossen.’’

Of "Ik heb moeite om me te concentreren wanneer er teveel muziek opstaat.’’

Wanneer je veel in de jij-vorm communiceert, is de kans groter dat anderen zich sneller aangevallen voelen en in de verdediging schieten.

Tip 2: Wees empathisch

Probeer je ook altijd in te leven in een ander. Bedenk vooraf hoe een ander een situatie beoordeelt.

Als je de kijk of het standpunt van iemand anders in ogenschouw genomen hebt, laat je diegene weten wat je van hem of haar nodig hebt.

Zeg het bijvoorbeeld op deze manier wanneer de samenwerking met iemand niet vlot loopt, maar een opdracht wel snel afgerond moet worden.

Als voorbeeld:

 ‘’Ik begrijp dat je problemen hebt om met hem samen te werken, maar dit project moet voor het einde van de dag klaar zijn. Laten we samen even om de tafel gaan zitten en een plan bedenken hoe we dit op een goede manier af kunnen ronden.’’

In dit artikel leer je meer tips over het ontwikkelen van empathisch vermogen.

Tip 3: Wees vastberaden

Als je eerste poging om voor jezelf op te komen en assertief te zijn mislukt is, ga dan nog een stapje verder en laat het escaleren.

Als je al meerdere keren iets aan een collega hebt aangegeven, maar hier vervolgens niets mee gedaan wordt, kan je dit het best op de volgende manier zeggen:

‘’Collega X. Dit is nu al de vierde keer deze week dat ik een gesprek met je moet aangaan, omdat je te laat bent. Als dit nog een keer gebeurt, gaan we hier disciplinaire consequenties aan verbinden.’’

Onthoud wel dat het voor kan komen dat, ongeacht de consequenties die je ergens aan verbindt, je uiteindelijk nog niet krijgt wat je wilt.

Als dit in bovenstaand voorbeeld het geval is, betekent dit dat je verdere stappen moet gaan ondernemen en dit bij bijvoorbeeld een leidinggevende aan moet gaan geven.

Tip 4: Tel tot 10

Soms is het raadzaam om even tot tien te tellen voordat je jezelf uit. Je bent misschien nog te emotioneel en weet nog niet helemaal wat wilt.

Als dit het geval is, wees dan eerlijk en vertel de desbetreffende persoon dat je even nodig hebt om je gedachten te formuleren.

Zeg bijvoorbeeld: ‘’Collega X, je verzoek heeft me overrompeld. Is het goed als ik je straks even terugbel?’’

Tip 5: Weeg je woorden af (en verander ze wanneer nodig)

Gebruik vooral woorden die meer empathisch en uitgesproken zijn, wanneer je communiceert.

Dit zorgt ervoor dat de boodschap niet op een verkeerde manier geïnterpreteerd wordt en juist goed begrepen wordt.

Hieronder vind je nog een aantal voorbeelden van empathische en duidelijke communicatie:

• ‘’Ik ga volgende week op vakantie, dus ik heb iemand nodig om mijn werk over te nemen.’’
• ‘’Ik wil graag naar die training, omdat ik erin geloof dat ik hier baat van heb in mijn werk en carrière.’’
• ‘’Ik kies deze optie, omdat ik denk dat het resultaat hiervan succesvoller is, dan de andere opties.’’

Tip 6: Herhaal je boodschap krachtig!

Bereid jezelf goed voor op de boodschap die je wilt over brengen.

Als je gevraagd bent om meer werk te gaan, terwijl je van te voren weet dat dit niet gaat passen, zeg dan: ‘’Ik kan momenteel niet meer werk op mijn bordje nemen.’’

Uiteindelijk zal deze collega of leidinggevende de boodschap serieus nemen en beseffen dat je ook meent wat je zegt. De onderstaande conversatie laat zien hoe je door middel van herhaling je standpunt goed kunt uiten.

Collega: ‘’Ik zou graag willen dat jij met dit nieuwe project gaat beginnen.’’

Jij: ‘’Helaas kan ik momenteel geen nieuwe projecten meer aannemen.’’

Collega: ‘’Ik kan je er extra voor betalen.’’

Jij: ’’Sorry, maar ik kan echt geen nieuwe projecten meer aannemen.’’

Collega: ‘’Dit is echt belangrijk. De directie staat erop dat we het nieuwe project snel starten.’’

Jij: ‘’Ik heb echt geen tijd voor nieuwe projecten.’’

Collega: ‘’Wil je dit echt niet voor mij doen?’’

Jij: ’’Sorry, ik waardeer onze relatie, maar kan het echt niet doen.’’

Dit voorbeeld laat zien dat je boodschap op een standvastige en respectvolle manier overkomt bij de desbetreffende collega.

Gebruik deze techniek echter wanneer je wel genoeg tijd hebt voor bijvoorbeeld en nieuw project en dus alleen op deze manier reageert om je collega te jennen. Dit is manipulatief en oneerlijk.

Tip 7: Doe aan Scripting

Het kan soms moeilijk zijn om je gevoelens duidelijk te uiten en over te brengen op een manier dat je voor jezelf opkomt. Hierbij kan de scripting techniek werken. Dit betekent dat je je goed voorbereid op wat je wilt zeggen met behulp van de volgende vier stappen.

Bij deze vier stappen worden concrete voorbeelden gegeven:

1. De gebeurtenis: Vertel de andere persoon duidelijk hoe je het probleem of een situatie ziet. Bijvoorbeeld: ‘’Collega X, de productiekosten zijn deze maand 25% hoger dan andere maanden. Vooraf heb je dit niet aangegeven, waardoor ik volledig verrast was door dit nieuws.’’
2. Je gevoelens: Beschrijf duidelijk hoe je je voelt over de situatie en uit daarbij goed je emoties. Bijvoorbeeld: ‘’Het frustreert me ook en geeft me het gevoel dat je niet inziet hoe belangrijk financiële controle in dit bedrijf is.’’
3. Je behoeften: Vertel de andere persoon precies wat je nodig hebt, zodat deze hier niet naar hoeft te gissen. Bijvoorbeeld: ‘’Ik wil wel dat je eerlijk tegen me bent. Laat me alsjeblieft weten wanneer we een prognose kunnen maken en samen naar het budget kunnen kijken.’’
4. De gevolgen: Beschrijf de positieve impact van je verzoek/vraag voor je collega of het bedrijf, wanneer je behoeften succesvol worden vervuld. Bijvoorbeeld: ‘’Als we vooraf goed naar het budget kijken, kunnen we beter onze doelen behalen en maken we kans om aan het eind van het jaar onze bonus te krijgen.’’

Samenvattend hebben we in dit artikel beschreven wat assertiviteit je kunt brengen en hebben we tips gegeven om assertief gedragen te vertonen.

Het betekent dat je een juiste balans moet vinden tussen passiviteit (net niet assertief genoeg zijn) en agressiviteit (boos en vijandig gedrag tentoon spreiden.).

Het betekent dat je een sterk gevoel van eigenwaarde hebt en dat je van jezelf weet dat je verdient wat je wilt. Het betekent dat je voor jezelf opkomt, ook in de meest moeilijke situaties.

Assertief zijn betekent niet dat je uit eigen belang handelt. Het betekent juist ook dat je rekening houdt met de rechten, gevoelens, verlangens en behoeften van anderen. Assertief worden is een proces.

Hierbij is het altijd belangrijk je wensen en behoeften te identificeren en nee te leren zeggen. Je kunt bovendien assertiever worden door bepaalde communicatietechnieken te gebruiken om je gedachten en gevoelens krachtig en direct te communiceren.