Omgaan met een Egocentrische Partner of Persoonlijkheid? 8 Tips

Tegenwoordig worden mensen al snel met het label 'egocentrisch' bestempeld.

Maar wat betekent dat eigenlijk? En, klopt dat eigenlijk wel?

In dit artikel ontdek je wat egocentrisch gedrag is en krijg je bruikbare tips om daarmee om te gaan in een relatie (of in andere situaties).

Wat is egocentrisch gedrag?

Egocentrisch is vrij letterlijk vertaald: ''Het ik middelpunt'' (ego = ik en centrum = het middelpunt.) uit het Oude Grieks.

Wat dus betekent dat egocentrische mannen en vrouwen geloven dat de wereld om hun draait (met zichzelf als een middelpunt) en dat hun eigen inzicht en belangen bovenaan staan.

Vaak hoort bij egocentrisme ook egoïsme, wat inhoudt dat egocentrische mensen uit eigen belang handelen.

Over het algemeen hebben de meeste mensen wel een vorm van egoïsme, wat lang niet altijd slecht is. Het is immers heel belangrijk om soms voor jezelf op te komen en je eigen mening te uiten.)

Egocentrische persoonlijkheden hebben vaak weinig empathie voor anderen en hun situaties, wat tot ontzettende nare aanvaringen kan leiden.

Het ironische is echter dat egocentrische mannen en vrouwen er wél vanuit gaan dat jij het precies begrijpt zoals zij het voelen of bedoelen.

Niet alleen geloven ze dat, ze gaan er zelf vanuit dat jij precies dezelfde ervaringen hebben gehad als zijzelf.

Oorzaken van een egocentrische persoonlijkheid

Egocentrisme is een belangrijk deel van de ontwikkeling.

Baby's zijn dan ook volledig egocentristisch. Dat doen ze om te overleven. Na een tijdje gaan baby's 'The Theory of Mind' ontwikkelen.

The Theory of Mind is het proces van leren dat emoties en ervaringen van jou niet hetzelfde zijn als die van een ander.

Deze interessante denkfout is eigenlijk wel logisch: als een baby honger heeft, verzorgt zijn moeder eten.

Als hij het koud heeft, geeft zijn moeder hem een deken. Dan moet de moeder toch wel een soort ledemaat zijn die voor je zorgt?

Peuters zullen dan ook verbaast zijn dat als ze jou, een volwassene, een speelgoed auto cadeau doen jij daar niet hetzelfde plezier aan beleeft dan zijzelf. Hoe kan iemand zo'n cool cadeau nou niet leuk vinden?

Door de jaren heen wordt dit langzaam steeds minder (of neemt het andere vormen aan).

Niet dat ze dan weer denken dat hun moeder een ledemaat is, maar ze kunnen wel falen om te begrijpen dat niet iedereen dezelfde reactie zal hebben op bepaalde ervaringen.

(Dit is overigens ook één van de oorzaken van de ingewikkelde relatie tussen tieners en emoties.

Omdat ze zoveel hormonen hebben die op van alles en nog wat aansturen is het lastig om uit elkaar te halen welke signalen ze wel juist interpreteren en welke onjuist.)

Dit is een effect wat dus van nature gebeurt. Zodra er dus met dit geknoeid wordt, kunnen er 'fouten' in het menselijke egocentrische systeem ontstaan.

Het best bekende voorbeeld hiervan zijn rijke ouders die hun kinderen alles geven wat ze willen.

Net zoals met de baby leert het rijke kind dus dat ze alles kunnen krijgen wat hun hartje begeert.

Het tegenovergestelde werkt ook: erg arme kinderen of kinderen uit slechte gezinnen hebben hun egocentrisme gehouden als overlevingsstrategie.

Egocentrisch gedrag in een relatie

Egocentrisme kan een verwoestend effect hebben op relaties.

Het valt dan ook vaak op dat mensen in egocentrische relatie met een man of vrouw weinig warmte en vertrouwen ervaren.

De relatie is eenrichtingsverkeer. De egocentrische man of vrouw had zoveel aandacht, liefde en compassie nodig dat er voor jou geen tijd meer was. Je leven ging volledig om hen maar je kreeg er niets voor terug. Dit kan een enorm uitputtend effect hebben.

Er is dan ook geen emotionele band. Jij bent gewoon een soort aandachtsmachine die ze voedt en zo zien ze dat ook, of ze dat nou willen of niet.

Egocentrische partners maken dan ook op een bijzondere manier keuzes.

Dingen die voor 'normale' mensen heel belangrijk zijn (emotionele banden met mensen de waarde die het heeft) worden totaal niet meegenomen in het maken van een keuze.

Partners van egocentrische persoonlijkheden zijn soms dan ook verbluft met de keuzes die hun partner maakt.

Ze maken keuzes terwijl die jou ontzettend in de weg liggen, plannen maken die eigenlijk helemaal niet kunnen, of plannen dingen gewoon omdat ze het leuk vonden. De soms onmogelijk te volgen denkwijze is vaak een bron van irritatie en frustratie.

Verder is ook samenwerken met iemand met sterk egocentrisch gedrag vrijwel onmogelijk.

Als jullie besluiten om van het weekend samen het schuurtje op te knappen, lijkt een opdracht die in theorie vrij makkelijk klinkt, in de praktijk onmogelijk.

Voordat jullie begonnen zijn heeft hij 's avonds al plannen gemaakt om vrienden uit te nodigen voor het avondeten.

Dat betekent dus dat je moet opschieten én ook nog eens moet koken.

Toen jullie eindelijk begonnen stond hij erop om de nieuwe planken te timmeren. (''Jij doet het vast niet goed!'') Al snel bleek dat hij er niks van kon en moest jij alles opnieuw zelf doen, tot ergernis van je partner.

Lees hier narcistische partner ervaringen van slachtoffers. 

Veel partner van egocentristen geven dan ook aan dat ze zich in een relatie eenzaam en verdrietig voelen. Ook komen verwarring en een laag zelfbeeld vaak voor. (Wil je meer weten over wat een laag zelfbeeld precies inhoudt? Kijk dan hier.)

Omgaan met egocentrische mensen

Omdat het zo lastig kan zijn om op een juiste manier met egocentrische mensen om te gaan, hebben wij een korte lijst met tips opgesteld die je kunnen helpen in de omgang:

Tip 1: Herken het probleem

Het verschil tussen egocentrisme, narcisme en egoïsme is dus nogal moeilijk te begrijpen. Dit artikel brengt je al een aardig eind, maar ook dit artikel is erg handig.

Zodra je zeker weet dat je het verschil begrijpt en de verschillende symptomen herkent, ga dan eens voorzichtig langs welke signalen er wel en niet terugkomen – maak desnoods een checklist.

Overzicht is nooit onhandig. (Let dan alleen wel op dat de persoon in kwestie er niet achter komt dat je de lijst hebt.)

Tip 2: Laat het gaan

Hoe moedeloos dit misschien ook klinkt, soms is het de enige oplossing.

Eindeloos over en weer gaan, discussiëren, beargumenteren en debatteren kent alleen maar verliezers.

Niemand wordt er beter van. Jij blijft met al je opgekropte frustratie en woede zitten, en het egocentrische persoon blijft onwetend.

Probeer een manier te vinden om het los te laten. Voor veel mensen werkt yoga, maar ook sporten kan een goede uitlaatklep zijn.

Tip 4: Blijf zelfverzekerd

Soms is een confrontatie onvermijdelijk en moet je wel de strijd aan gaan met die egocentrische collega, partner, of ouder. Blijf in dat geval zelfverzekerd.

Laat je niet uit het veld slaan door wat jij en ik als waanideeën zouden bestempelen. Laat je er niet door afleiden. Ga er niet op in en blijf to the point.

Tip 5: Ga het gesprek aan

In tegenstelling tot narcisme is egocentrisme ook echt te verhelpen.

Als je een mildere vorm van egocentrisch gedrag bij een belangrijk iemand in je leven herkent, vertel het ze dan!

Ga rustig met ze aan tafel zitten en vertel ze uit hoe je je voelt en wat hun gedrag met je doet.

Misschien wordt er wel ontzettend empathisch gereageerd en kunnen jullie samen verder bouwen aan een oplossing.

Niet alleen is jouw probleem dan verdwenen, de egocentrist heeft een belangrijke stap gemaakt in zijn of haar persoonlijke groei. Door simpelweg het probleem te bespreken zijn jullie een behoorlijke eind gekomen.

Tip 6: Vermijd contact

Als deze subtiele aanpak niet heeft gewerkt, of als je denkt dat er simpelweg geen redden aan is, is een ommezwaai de andere kant op de beste oplossing.

Vermijd sociaal contact – zowel in het echt als op sociale media. Zo raak je vanzelf buiten beeld en zal de egocentrist je uiteindelijk wel vergeten.

Als je tips zoekt hoe je leert loslaten en de controle kunt bebouden, lees dan dit artikel. 

Tip 7: Geef je grenzen aan

. Als je echt met elkaar om moet gaan, omdat hij of zij een collega of een familielid is, geef dan duidelijk grenzen.

Hoe stompzinnig het misschien ook klinkt, het is een erg belangrijk onderdeel van de aanpak.

Door duidelijk aan te geven waar de grens ligt is het niet alleen voor jou heel 'veilig' het is voor zowel jou als de egocentrist erg overzichtelijk. A mag niet, B wel.

Blijf ook consequent in deze regeling. Het is ook niet erg om te laten merken dat de egocentrist de grens heeft overschreden.

Dat is belangrijk voor het bewaren van de grens, maar het is voor hun ook een handig leermoment.

Want zoals eerder gezegd, egocentrische mensen kúnnen er over heen komen en met dit soort sturingen komen ze al weer een stap dichterbij.

Lees dit artikel als je naar tips zoekt om voor jezelf op te komen.

Tip 8: Bedenk omgangsstrategieën

Als er niks anders op zit dan met de egocentrist om te gaan, is dit ook een goed plan. Door hun gedrag zorgvuldig geobserveerd te hebben, weet je dus waar de pijnpunten liggen.

Probeer om die te ontwijken en jezelf er voor te behoeden. Door dit te doen is het negen van de tien keer al genoeg om nare confrontaties te vermijden.

Al met al is het belangrijk om te onthouden dat egocentristische mensen er niks aan kunnen doen.

Hoe moeilijk het ook is, is het belangrijk om de compassie voor zo'n iemand te vinden, want dit kán verholpen worden.

Door begeleiding van jou of anderen kan een egocentrisch persoon inzien wat er niet goed gaat en dat verbeteren, wat het voor iedereen aangenamer maakt.