Inlevingsvermogen is een manier van begrijpen en voelen wat een ander voelt. Dit bevordert de sociale interacties die je met anderen hebt. Niet iedereen heeft van nature een groot inlevingsvermogen, maar het is wel mogelijk om dit te ontwikkelen. In dit artikel ga ik uitleggen hoe je meer inlevingsvermogen kunt ontwikkelen
Doel van dit artikel: In dit artikel kom je alles te weten over inlevingsvermogen en vind je tips die je helpen om meer inlevingsvermogen te ontwikkelen.
Wat is inlevingsvermogen
Inlevingsvermogen is een belangrijke eigenschap. Wie zich goed kan leven in andermans gevoelens heeft meer vrienden en betere relaties. Ook in meer oppervlakkige relaties is inlevingsvermogen een belangrijke factor.
Mensen die zich goed kunnen verplaatsen in wat een ander voelt, hebben een groot inlevingsvermogen. Onze hersenen beschikken over een systeem dat ons in staat stelt intuïtief te voelen wat iemand anders voelt.
Als we zien hoe iemand met een hamer op zijn vinger klopt, worden meteen in onze eigen hersencellen die zenuwcellen actief die ook in actie zouden schieten als we zelf op onze vinger zouden kloppen. Deze spiegelneuronen vormen de basis van ons inlevingsvermogen.
Daar stopt het echter niet. We kunnen het vermogen van ons inlevingsvermogen verder ontwikkelen. Dit doen we bijvoorbeeld door contact te hebben met andere mensen.
Kinderen die merken dat er niet op hun gevoelens wordt ingegaan, zullen op hun beurt ook geen inlevingsvermogen tonen naar anderen.
Inlevingsvermogen gaat over het aanvoelen van de wensen, belangen, behoeften en gevoelens van anderen. Als je de gevoelens van een ander snel aanvoelt, heb je een groot empathisch vermogen.
Dit betekent dat je de impact van bepaalde gebeurtenissen die een ander voelt of meemaakt, goed kan begrijpen.
Inlevingsvermogen kun je op verschillende manieren tonen:
- Met je lichaamstaal
- Door te luisteren
- Met woorden
- Door respect te tonen
- Rationeel (de gedachtengang van iemand kunnen volgen)
Inlevingsvermogen maakt een groot deel uit van onze emotionele intelligentie. Het creëert een nauwe verbondenheid en betrokkenheid tussen mensen.
Inlevingsvermogen is de capaciteit om niet vanuit ons eigen perspectief te denken, maar vanuit het perspectief van de ander. Je kan de situatie bekijken vanuit de waarden en overtuigingen van de andere persoon.
Inlevingsvermogen begint meestal met het valideren van andermans gevoelens. Je laat die persoon weten dat wat hij zegt of voelt echt en geldig is. Ook al zou jij in dezelfde situatie andere gevoelens hebben.
Sommige mensen hebben van nature een groot inlevingsvermogen, maar er zijn ook mensen die hier minder goed toe in staat zijn.
Het hebben van een groot inlevingsvermogen heeft heel wat voordelen. Het vergemakkelijkt de communicatie met anderen. We kunnen problemen beter oplossen en we zijn in staat een goede connectie met andere mensen te maken.
Waar we wel voor moeten opletten is dat we onszelf niet verliezen in de gevoelens van de ander. Op die manier riskeer je immers om losgekoppeld te geraken van je eigen gevoelens.
Belangrijk is om te leren hoe je je goed kan inleven zonder dat je vergeet dat het nog steeds om een ander gaat en niet om jezelf.
Gebrek aan inlevingsvermogen
Mensen die een gebrek aan inlevingsvermogen hebben, kunnen zich niet goed verplaatsen in de leefwereld, gevoelens en belangen van de ander.
Het zijn vaak mensen die niet goed kunnen luisteren. Ze geven hun eigen interpretatie aan de situatie van de ander omdat ze niet goed horen of begrijpen wat de ander meemaakt. Ze missen de signalen die de ander geeft of ze pikken het niet op.
Traumatische ervaringen in de kindertijd of de sociale context van een persoon kunnen ervoor zorgen dat het inlevingsvermogen niet of nauwelijks ontwikkeld wordt.
In onze huidige maatschappij hebben studenten 40 % minder inlevingsvermogen dan studenten uit de jaren 80 en 90. Dit heeft vooral te maken met de vele afleidingen en prikkels waar jonge mensen mee te maken krijgen. Ze zijn zich niet meer volledig bewust van het huidige moment en merken zelfs de emoties van de persoon tegenover zich niet meer op.
Mensen zijn sociale wezens en hebben behoefte aan emotionele interacties. Dit hebben we nodig om te kunnen overleven en deel uit te maken van een groep. Als onze interacties gekenmerkt worden door wantrouwen, bedrog, koudheid of egoïsme, zal dit een negatieve impact hebben op ons leven. We glijden dan langzaam weg in een leven vol eenzaamheid.
De gevolgen van een gebrek aan inlevingsvermogen kunnen heel groot zijn. Vaak hebben deze mensen problemen in hun relaties met anderen.
Als je bijvoorbeeld een partner hebt met een gebrek aan inlevingsvermogen zal hij of zij geen non-verbale signalen kunnen oppikken. Dit maakt het lastig om een diepe emotionele verbinding te maken.
Ook in de opvoeding van je kinderen kan dit een probleem vormen. Als jij je niet goed kan inleven in je zoon of dochter, zal het veel moeilijker zijn om een gezonde en betekenisvolle relatie op te bouwen.
Dit geldt ook voor relaties op je werk. Een goede dosis inlevingsvermogen is cruciaal als je op een fijne manier wilt kunnen omgaan met andere mensen.
Voorbeelden van inlevingsvermogen
Blij zijn voor iemand die een nieuw huis heeft gekocht
Iemand die het nieuws te horen krijgt dat zijn of haar beste vriendin een nieuw huis heeft gekocht, zal hier ook meteen blij en enthousiast van worden. Mensen met een goed inlevingsvermogen kunnen zich heel goed voorstellen dat zij in dezelfde situatie zich ook heel gelukkig zouden voelen.
Mensen met een gebrek aan inlevingsvermogen kunnen zich niet goed verplaatsen in de gelukkige emoties van de ander. Zij zullen na het horen van het goede nieuws amper reageren en geen enthousiasme vertonen.
Afgrijzen voelen als iemand vertelt over een nare ervaring bij de tandarts
Je broer vertelt over een nare ervaring die hij heeft gehad bij de tandarts. Hij beschrijft hoe pijnlijk de injectie in zijn tandvlees aanvoelde en hoe hij vandaag nog steeds pijn voelt in zijn mond.
Als je een goed inlevingsvermogen hebt, zal je tijdens zijn verhaal ook afgrijzen voelen omdat je je duidelijk kan inbeelden hoe dit voelt. Als zijn verhaal je helemaal koud laat en je voelt helemaal niets, heb je een minder sterk ontwikkeld inlevingsvermogen.
Meevoelen met je vriendin die een slechte dag heeft gehad op het werk
Je vriendin komt na een lange dag thuis van het werk. Ze begint met tranen in haar ogen te vertellen hoe zwaar haar dag is geweest en hoe gefrustreerd ze zich voelt door die ene collega die nooit rekening houdt met haar.
Als je inlevingsvermogen wilt tonen, ga je aandachtig naar haar verhaal luisteren zonder haar te onderbreken en zonder te oordelen. Je verplaatst je in haar gevoelens en laat haar weten dat dit inderdaad geen leuke situatie is.
Vervolgens kun je haar proberen op te beuren door bijvoorbeeld lekker voor haar te koken of haar een knuffel te geven. Als je geen inlevingsvermogen toont, ga je haar verhaal niet erg serieus nemen of maar met een half oor luisteren. Je zal geen moeite doen om haar te begrijpen of om haar te troosten.
Inlevingsvermogen ontwikkelen doe je zo
Heb je niet veel inlevingsvermogen, dan is er nog geen reden tot paniek. Iedereen kan inlevingsvermogen ontwikkelen. Zelfs mensen met een sociale stoornis kunnen leren hoe ze inlevingsvermogen kunnen tonen, ook al voelen ze het niet echt.
Door te werken aan je houding en communicatievaardigheden kun je een ander toch het gevoel geven dat je met ze meeleeft. Onderstaande tips kunnen je helpen om je inlevingsvermogen te vergroten.
1. Leer jezelf kennen
Als je je wilt inleven in een ander is het ook erg belangrijk dat je jezelf goed leert kennen. Dit kun je doen door jezelf af en toe vragen te stellen als: ‘wie ben ik?’, ‘wat voel ik op dit moment?’, ‘wat vind ik hiervan?’.
Als je je niet bewust bent van je eigen gevoelens, kun je je ook veel moeilijker verplaatsen in de gevoelens van een ander. Ga dus eens op zoek naar je eigen gevoelens en emoties in bepaalde situaties en sta er bewust bij stil.
2. Probeer de ander zo goed mogelijk te begrijpen
Je kan je pas echt goed inleven in een ander als je de ander ook echt begrijpt. Is er iets niet duidelijk voor jou? Stel dan meer vragen om uit te zoeken wat er echt in die persoon omgaat. Vraag eens wat vaker: ‘waarom?’ of ‘kun je hier wat meer uitleg bij geven?’.
Dit kan enorm verhelderend werken en de persoon met wie je praat krijgt op die manier automatisch het gevoel dat je er voor hem of haar bent.
Door veel vragen te stellen toon je begrip en interesse en dat is een belangrijk onderdeel van inlevingsvermogen.
3. Neem een open houding aan
Inlevingsvermogen kun je gemakkelijk ontwikkelen door open te staan voor de mening en overtuiging van een ander.
Dit betekent dat ook als je het niet met iemand eens bent, je toch respect toont. Geef niet meteen kritiek, maar sta open voor de overtuigingen van je gesprekspartner.
Dit betekent natuurlijk niet dat je het maar eens moet zijn, maar je kan wel vragen waarom die persoon er zo over denkt en dan rustig je eigen mening geven. Ga vooral niet meteen in de aanval en blijf aandachtig luisteren naar wat die persoon te zeggen heeft.
4. Werk aan de manier waarop je communiceert
Als je met iemand praat, let dan ook op je non-verbale communicatie. Als iemand bijvoorbeeld vertelt dat hem iets dwarszit, moet je bijvoorbeeld niet gaan zuchten of met je ogen gaan rollen. Let er ook op dat je je armen en benen niet gekruist houdt. Op die manier kom je erg gesloten over.
Luister ook eerst naar de ander voor je zelf iets zegt. Aandachtig naar iemand kunnen luisteren is erg belangrijk als je je echt wilt leren inleven. Ook al heb je de neiging om de ander te onderbreken, probeer het stemmetje in je hoofd te negeren tot de ander volledig uitgesproken is.
5. Inlevingsvermogen is niet enkel belangrijk bij mensen die je leuk vindt
Misschien vind je het gemakkelijk om je in te leven in het verhaal van je beste vriend(in), maar moet je heel veel moeite doen om aandachtig te luisteren naar je collega. Dit is heel normaal.
Het is altijd gemakkelijker om je te verplaatsen in de gevoelens van iemand die dicht bij je staat. De kunst van echt inlevingsvermogen is om dit ook te kunnen bij mensen die buiten je comfortzone liggen.
Probeer eens met je collega te spreken zonder oordelen te hebben en probeer je echt te verplaatsen in zijn of haar schoenen. Je kan dit ook oefenen bij wildvreemde mensen.
In de supermarkt kun je bijvoorbeeld eens proberen om een praatje te slaan met iemand die je niet kent. Dit voelt misschien een beetje ongemakkelijk aan in het begin, maar je zal zien dat je hier na een tijd steeds beter in wordt.
6. Behoud je focus
We zijn tegenwoordig meer en meer met onszelf bezig, zonder dat we onszelf hiervan bewust zijn. We maken ons veel meer zorgen over onze eigen problemen, maar dit werkt in de tegenovergestelde richting van meer inlevingsvermogen.
Als we met iemand spreken is het erg belangrijk om onze aandacht erbij te houden. Zonder aandacht kun je je niet inleven in de ander.
Als je terwijl je met iemand praat de hele tijd aan andere dingen aan het denken bent, zul je er nooit achter kunnen komen wat de ander nu precies voelt.
Ook al heb je zelf heel wat zorgen of problemen, probeer toch om altijd je volle aandacht te schenken aan degene met wie je praat. Daarnaast kun je mindfulness oefeningen doen om beter je focus te kunnen behouden.
7. Zoek niet meteen naar een oplossing
Inlevingsvermogen tonen wilt niet altijd zeggen dat je de persoon onmiddellijk moet helpen of advies moet geven. Vaak zijn mensen gewoon op zoek naar iemand die met hen mee kan leven en een luisterend oor wil bieden.
Probeer dus gewoon te voelen hoe de ander zich voelt. Misschien kun je zinnen gebruiken zoals: ‘zo zou ik me ook voelen in jouw situatie’ of ‘dat moet inderdaad heel vervelend voor je zijn’.
Laat de ander weten dat je met hem meevoelt door goed te luisteren en begripvol te reageren.