Heel wat mensen zijn onzeker over zichzelf. Het gaat dan meestal over onzekerheid over hun lichaam of over bepaalde karaktereigenschappen.
Een minderwaardigheidscomplex kan je dagelijkse leven enorm bemoeilijken. Het is daarom ook zeker aan te raden hier iets aan te doen. Het is voor iedereen mogelijk om hier iets aan te doen.
In dit artikel ga ik je alles uitleggen over een minderwaardigheidscomplex. Lees dus snel verder.
Doel van dit artikel: In dit artikel kom je te weten hoe je een minderwaardigheidscomplex kan herkennen, wat de symptomen zijn en hoe je dit kan oplossen.
Direct een minderwaardigheidscomplex overwinnen met behulp van een bewezen methode? Klik dan hier en ontdek hoe je op korte termijn een negatief of onzeker zelfbeeld kunt overwinnen.
Wat is een minderwaardigheidscomplex?
Mensen met een minderwaardigheidscomplex hebben het gevoel dat ze minder waard zijn dan anderen. Dit staat hun dagelijkse functioneren in de weg.
Ze vinden bijvoorbeeld dat ze minder vaardigheden of kennis hebben dan een ander. In veel gevallen gaat het echter nog een stap verder.
Mensen met een minderwaardigheidscomplex voelen zich ook vaak in hun ‘zijn’ minder waard en zelfs waardeloos.
Het gevolg is dat ze zich gaan terugtrekken waardoor er gevoelens van angst en depressie kunnen ontstaan. Anderen gaan net heel luid schreeuwen en bijvoorbeeld een gemaakte arrogante houding aannemen.
Op die manier beschermen mensen met een minderwaardigheidscomplex hun eigenwaarde tegen nieuwe vernederingen.
Je zelfbeeld is eigenlijk niets anders dan een mening die je over jezelf hebt en waar jij in gelooft, ook al is die onterecht.
Mensen met een minderwaardigheidscomplex beoordelen zichzelf als niet goed of niet goed genoeg. Ze willen liever anders zijn.
Als je een negatief beeld hebt over jezelf, voel je je ook tot minder dingen in staat en ga je ook minder goed presteren. Je belandt hierdoor in een vicieuze cirkel
Als je een positief beeld hebt over jezelf, ga je dingen doen die je een waardevol gevoel geven. Waardevolle activiteiten versterken je zelfbeeld en bevestigen dat je ergens goed in bent.
Als je een minderwaardigheidscomplex hebt, ga je echter veel tijd besteden aan het nadenken over negatieve overtuigingen over jezelf.
De negatieve gedachten en ideeën kunnen betrekking hebben op uiterlijke kenmerken ‘ik ben niet mooi’, ‘ik ben te dik’, maar dit kan ook gelden voor innerlijke kenmerken ‘ik durf niets’of ‘ik ben niet slim’.
Hoe kom je aan een minderwaardigheidscomplex?
Een minderwaardigheidscomplex kan ontstaan uit een bepaald idee dat je over jezelf hebt.
Je krijgt bijvoorbeeld kritiek, je wordt uitgelachen op school of het werk dat je doet wordt niet gewaardeerd.
Je krijgt dan het gevoel dat je niet genoeg bent en dat anderen wel aandacht en erkenning krijgen. Meestal lukt het om vanzelf weer wat zelfvertrouwen op te bouwen, maar voor anderen ligt dit moeilijker.
Als je manieren zoekt om je zelfvertrouwen te vergroten, raad ik je aan om dit artikel te lezen.
Opvoeding
Vaak ontstaat een minderwaardigheidscomplex in de kindertijd.
Kinderen die zeer streng of liefdeloos worden opgevoed voelen zich tekort geschoten en krijgen hierdoor een gevoel van schuld en schaamte.
De opvoeding staat in het teken van wetten en straffen waardoor er geen ruimte is voor warme en liefdevolle gevoelens.
In een ander geval kan een opvoeding waarbij het kind teveel verwend wordt ertoe leiden dat het kind zich hulpeloos en minderwaardig voelt van zodra het alleen is.
Ze durven zelf geen beslissingen te nemen en hebben veel bevestiging nodig.
Door onzekerheid kun je als kind het gevoel krijgen dat je niet mee kan met de rest en hierdoor ga je ook minder goed presteren. Dit is dan weer een bevestiging van wat je steeds verteld wordt.
Leeftijdsgenoten
Een andere oorzaak van een minderwaardigheidscomplex zijn leeftijdsgenoten. In je puberteit vormen zij een belangrijke invloed op hoe jij je ontwikkelt.
Misschien ga je om met een groep ‘vrienden’ die jou niet helemaal accepteren zoals jij bent. Ze dwingen je dingen te doen die je niet echt wilt en nemen je gevoelens niet serieus.
Pesten is hier de meest extreme vorm van, maar ook het hebben van weinig vrienden kan een negatieve impact hebben op je zelfbeeld.
De media
De media kan er vervolgens nog een schepje bovenop doen. Je bekijkt bijvoorbeeld plaatjes van aantrekkelijke en succesvolle mensen die alles beter lijken te doen dan jij.
Je gaat jezelf hiermee vergelijken en krijgt dan opnieuw het gevoel dat je niet genoeg bent.
Tegenwoordig worden we constant omringd met beelden van mooie mensen die volmaakt lijken. De realiteit is echter vaak anders.
Denk maar aan reclames met gephotoshopte modellen die in het echte leven vaak worstelen met het beeld waaraan ze moeten voldoen. Ook op sociale media laten we meestal enkel onze mooie kant zien.
We tonen enkel de positieve kanten en dit kan andere mensen het gevoel geven dat ze minder geslaagd, mooi en volmaakt zijn.
Trauma
Ook diverse vormen van trauma kunnen aan de basis liggen van een negatief zelfbeeld. Het kan gaan om mishandeling, seksueel misbruik of verwaarlozing.
Dit soort aangrijpende ervaringen, kunnen je zelfbeeld zwaar beschadigen. Je kunt hierdoor gaan denken dat je geen respect verdient en dat je zelf schuld hebt aan wat je is overkomen.
Wanneer je telkens de traumatische gebeurtenis opnieuw beleeft, dan kan het zijn dat je aan PTSS lijdt.
Symptomen van een minderwaardigheidscomplex
Een minderwaardigheidscomplex kan zich uiten in een chronisch gebrek aan zelfvertrouwen of het onvermogen om stabiele relaties op te bouwen.
Ook verlegenheid is een symptoom van een minderwaardigheidscomplex. Er zijn veel mensen die last hebben van verlegenheid en dit is tot op zekere hoogte normaal.
Als dit je echter beperkt in je dagelijkse functioneren, kan het wel een grote invloed hebben.
Ernstige onzekerheid kan er uiteindelijk voor zorgen dat je een sociale fobie ontwikkelt. Dit houdt in dat je je erg ongemakkelijk voelt in sociale situaties en ze daarom gaat mijden.
Mensen met een minderwaardigheidscomplex hebben voortdurend het gevoel dat ze tekort schieten en minder kunnen dan een ander. Ze lijden onder dit besef en voelen zich vaak beschaamd en schuldig.
Een minderwaardigheidscomplex kan zich uiten in angstneuroses. Deze klachten kunnen ook gepaard gaan met depressieve gevoelens.
Binnen een relatie gaat de partner met het minderwaardigheidsgevoel zich heel afhankelijk opstellen waardoor de ander zich vaak verstikt voelt.
Ze doen dan alles om de ander te behagen en hij of zij wilt voortdurend bij de ander zijn.
Soms wordt deze ernstige onzekerheid geuit door de ander voortdurend te controleren en te manipuleren. De partner met het minderwaardigheidscomplex kan zich dus ook dominant gaan gedragen.
Als je een minderwaardigheidscomplex hebt, zijn veel dingen voor jou moeilijk die voor anderen vanzelfsprekend zijn.
Je twijfelt voortdurend aan jezelf, je voelt je schuldig en zal niet snel aan iets nieuws beginnen. Elke uitdaging is voor jou een probleem. Je denkt altijd dat anderen je negatief en kritisch bekijken.
Als je je in een groep mensen bevindt, krijg je de neiging om jezelf onzichtbaar te maken, niet voor je mening uit te komen en geen of weinig initiatief te tonen.
Het andere uiterste komt ook voor. Sommige mensen die zich minderwaardig voelen gaan zich net agressief gedragen, luid praten of roepen, aandringen of zich uitsloven.
In contact met anderen, ga je snel denken dat iedereen op jou let en afkeurend over je denkt, terwijl dit in realiteit meestal helemaal niet het geval is.
Hierdoor krijg je het idee dat je faalt en dat anderen je afwijzen. Je gaat ook snel denken dat je anderen alleen maar tot last bent.
Je voelt je snel teveel en onwelkom. Je ziet de mening van anderen meteen als negatieve kritiek, ook al was het een neutrale uitspraak.
Hieronder zetten we de meest voorkomende symptomen van een minderwaardigheidscomplex op een rij:
Minderwaardigheidscomplex herkennen en oplossen
Zelfs de grootste talenten en meest succesvolle mensen voelen zich soms minderwaardig en onzeker. Ook zij maken fouten en zijn niet overal goed in.
Dit is normaal, want we zijn allemaal mensen van vlees en bloed. Een minderwaardigheidscomplex heeft altijd te maken met hoe je over jezelf en over anderen denkt.
Vaak is er sprake van onterechte negatieve gedachten en overtuigingen. Hoe je over jezelf en de wereld denkt, komt dus niet altijd met de werkelijkheid overeen.
Hoe je over jezelf denkt, bepaal je dus helemaal zelf.
De constante stroom aan negatieve gedachten moet verdwijnen en vervangen worden door positieve opvattingen en gedachten.
Om dit te kunnen bereiken is het vaak nodig dat je uit je comfort zone stapt. Als je je zelfbeeld wilt veranderen, moet je bereid zijn om je grenzen te verleggen.
Een minderwaardigheidscomplex is niet iets waar je mee wordt geboren. Je kunt het dus veranderen als je wil. Het is niet eenvoudig, maar je kunt de gedachten die je zelf hebt, ook weer omkeren.
Hieronder vind je meerdere tips die je helpen om je minderwaardigheidscomplex om te buigen tot een zelfverzekerde houding.
Je kan zelf bepalen welke tips jou het meest aanspreken. Neem de tijd om ze uit te voeren en besteedt er elke dag aandacht aan.
Wat als je hier bent omdat je kind een minderwaardigheidscomplex heeft? Bekijk dan hieronder de video waarbij dieper wordt ingegaan op kinderen en minderwaardigheidscomplexen:
Tips om minderwaardigheid om te keren
1. Stop met jezelf te vergelijken met anderen
We zijn allemaal uniek en we hebben elk onze eigen kwaliteiten en minpunten. Het is belangrijk om dit te beseffen en gewoon je eigen koers te varen op je eigen tempo.
Er is altijd wel iemand die rijker, populairder of slimmer is, maar van dit soort vergelijkingen word je ongelukkig.
Als je alleen maar bezig bent met hoe anderen het doen, word je alleen nog onzekerder en zink je weg in een spiraal van negatieve gedachten.
2. Geef toe dat je een minderwaardigheidscomplex hebt
Het is niet gemakkelijk om te beseffen dat je slachtoffer bent van een minderwaardigheidscomplex.
Toch is het belangrijk dat je toegeeft dat je hiermee worstelt, dit versterkt je zelfvertrouwen meteen. Natuurlijk moet je er wel aan blijven werken, maar toegeven is een belangrijke stap.
3. Geef jezelf geregeld een compliment
We hunkeren soms naar complimenten van anderen, maar we krijgen ze niet altijd. Maar waarom zou je daar op wachten?
Begin met jezelf elke dag een compliment te geven. Er is altijd wel iets waar je trots op kan zijn. Je kunt bijvoorbeeld ook een briefje op je nachtkastje leggen met een aantal positieve uitspraken over jezelf. Dit kun je dan elke ochtend en avond lezen.
4. Neem iemand in vertrouwen
Dit kan je grootmoeder zijn, een goede vriend of vriendin, je zus of vader.
Ga praten met iemand die je volledig vertrouwt en waarbij je je helemaal op je gemak voelt. Deze persoon neemt je zoals je bent en zal er alles aan doen om je te steunen zonder oordeel.
Vertel je verhaal en beschrijf waar je het meest mee worstelt. Dit lucht op en wie weet herkent die persoon zich in jouw complexen en kan hij of zij je nieuwe inzichten geven.
5. Verzorg jezelf
Door jezelf netjes te kleden en op te maken, ga je je vaak al vanzelf een heel stuk beter voelen.
Ga voor jezelf eens na in welke kleren je je het beste voelt. Zit die jurk jou als gegoten, geven die schoenen jouw zelfvertrouwen een boost?
Het lijkt misschien oppervlakkig, maar een make-over kan helpen om je zelfvertrouwen op te krikken.
Laat je dus eens goed verwennen bij de kapper of de schoonheidsspecialist. Draag een lekker parfum of laat je eens masseren.
6. Luister naar je favoriete muziek
Van muziek met een positief ritme, ga je je vanzelf beter voelen. Denk eens aan een deuntje waar je instant blij van wordt als je over straat loopt.
Je zal zien dat je je meteen opgewekter voelt en op die manier straal je meer zelfvertrouwen uit. Voel je een negatieve gedachte opkomen, buig die dan om door te denken aan je favoriete nummer.
7. Wees lief voor jezelf
Behandel jezelf als je beste vriend of vriendin. Als je je weer eens heel onzeker voelt, bedenk dan wat een goede vriend of vriendin op dat moment tegen je zou zeggen.
Herhaal deze woorden en zeg ze tegen jezelf. Of hoe zou jij iemand anders troosten? Wees minstens even lief en begripvol voor jezelf.
8. Ga op zoek naar de oorzaak
Probeer te achterhalen wanneer je minderwaardigheidscomplex begonnen is. Als je de reden weet, zal het ook makkelijker worden om een strategie te vinden om er iets aan te doen.
Dit is niet altijd eenvoudig, maar wees niet bang van wat je tegen gaat komen. Het is erger om je leven te leiden zonder te accepteren.
9. Geef aandacht aan je symptomen
Ben je in een situatie dat je je extreem minderwaardig voelt? Merk je een aantal symptomen op zoals zweten, misselijkheid en trillen?
Geef jezelf dan even de tijd om je symptomen ook echt te voelen en te analyseren. Bekijk ze zonder weerstand te bieden. Vlucht er niet van weg.
Je symptomen proberen je iets te vertellen en leiden je naar het pad dat je zelfvertrouwen versterkt.
10. Wees vriendelijk en open
Als je vriendelijk en open bent tegenover anderen, gaan zij jou ook vriendelijk behandelen. Benader mensen op een positieve manier en ga niet meteen uit van het ergste.
Zonder dat je het beseft, zijn veel mensen net zo onzeker als jij.
11. Neem een rechte houding aan
Zelfverzekerde mensen hebben meestal ook een rechte houding. Voel jij je niet vol zelfvertrouwen, dan kun je toch doen alsof je dat wel bent.
Beeld je in dat er een touwtje uit je hoofd komt en dat je daaraan trekt. Zo zit je recht met je schouders naar achteren. Hierdoor ga je je automatisch ook beter en sterker voelen.
12. Blijf lachen
Als je lacht, voel je je onmiddellijk beter over jezelf en je omgeving. Lachen zorgt bovendien voor een echte kettingreactie.
Als je lacht, lacht een ander namelijk meteen terug.
13. Beoefen mindfulness
Er zijn veel aspecten van mindfulness die je kunnen helpen met je minderwaardigheidscomplex. Zo leer je bijvoorbeeld om een niet-oordelende, open houding aan te nemen.
Daarnaast leert mindfulness je ook hoe je beter kunt omgaan met gedachten. Dit geldt voor alle gedachten, dus ook de negatieve.
Je oefent om je beter bewust te worden van je gedachten en kunt ze dan als wolkjes in de lucht voorbij laten drijven. Gedachten zijn immers helemaal geen feiten.
Eerder schreef ik een uitgebreid artikel over alle voordelen van mindfulness.
14. Focus je op je positieve kenmerken
Stop met aandacht te spenderen aan dingen waarvan je vindt dat je er niet goed in bent. Deze dingen wakkeren je complex aan.
Richt je op je positieve kanten en de positieven dingen in het leven. Doe zoveel mogelijk dingen die jij leuk vindt. Heb je nog geen hobby of passie? Ga er dan naar op zoek.
Denk eens na over de dingen die je vroeger heel graag deed. Dit hoeft niets speciaals te zijn. Misschien maakt een avondje met vrienden jou heel gelukkig of tijd doorbrengen met je huisdier.
15. Sluit je niet af
Het slechtste dat je kunt doen, is je leven stopzetten omdat je last hebt van je complexen.
Je bent een interessant persoon met veel kwaliteiten en je hebt de mensen om je heen veel te bieden. Ga jezelf dus niet opsluiten als je je niet goed voelt. Alleen jij kan kiezen hoe jij je leven leidt.
Wil je je verstoppen of wil je zoveel mogelijk uit je leven halen?
16. Neem je eigen gevoelens en wensen serieus
Onderzoek je eigen wensen en gevoelens en neem ze ook serieus. Net als alle andere mensen heb jij ook verwachtingen, verlangens en gevoelens.
Breng eens onder woorden wat je wensen en gevoelens zijn en bespreek ze met iemand die je vertrouwt. Voelt het ongemakkelijk om dit met iemand te bespreken, schrijf het dan op.
17. Oefen nieuw gedrag
Bedenk in welke situaties je last hebt van je minderwaardigheidscomplex en wat er dan precies gebeurt of welke gevoelens en gedachten dan naar boven komen.
Wanneer krijg je de meest heftige gevoelens?
Kijk eens objectief naar de situatie en bepaal wat je anders zou kunnen doen de volgende keer.
Dit hoeft geen grote stap te zijn, met vele kleine stapjes kom je uiteindelijk ook heel ver. Vergeet ook niet om jezelf te belonen na elke poging.
18. Leg de lat niet te hoog
Als je de lat te hoog legt voor jezelf, ga je altijd moeite hebben om je doelen te bereiken.
Leg de lat dus wat lager zodat je er gemakkelijker bij kunt. Zo boek je meer en vaker succes en dat is goed voor je zelfvertrouwen.
19. Leer omgaan met kritiek
Sommige mensen roepen zomaar dingen zonder onderbouwing. Dit is gemakkelijk, maar ze beseffen niet dat de negatieve impact vaak groot is.
Als je kritiek krijgt die wel goed onderbouwd is, ga er dan mee aan de slag en neem het niet verkeerd op. Krijg je slechte of niet onderbouwde kritiek, laat het dan gewoon los.
20. Zoek naar tools die jou op een positief pad houden
Dit kan bijvoorbeeld een boek zijn over persoonlijke groei waar je nieuwe inzichten van krijgt.
Of leg je toe op meditatie, ga wandelen, maak foto’s, creëer iets, praat over gevoelens, geniet van een mooie zonsondergang,..
21. Luister naar jezelf
We hebben vaak de neiging om anderen te plezieren en als dit niet lukt, voelen we ons ongelukkig.
Probeer in plaats van de maatschappij of andere mensen te plezieren, meer aan je eigen geluk te denken. Leer jezelf kennen en houd van jezelf zoals je bent.
22. Zoek aansluiting met je lichaam
Sport, beweeg, adem en wees je bewust van wie je bent om je zelfbeeld te verbeteren. Het is belangrijk dat je de sensaties in je lichaam begrijpt.
Ga bijvoorbeeld wandelen en concentreer je alleen op jezelf. Vergeet alles om je heen en voel hoe je lichaam voelt.
Merk op hoe je borst op en neer beweegt na een inspanning en hoe je ademt. Word je bewust van je fysieke kant en ontdek hoe dit gerelateerd is aan je geest.
23. Relativeer
De mening van een ander hoef je niet altijd als jouw waarheid aan te nemen. Weet dat beledigingen meestal voortkomen uit afgunst.
Voel je je geraakt door een opmerking? Zoek dan iemand met wie je erover kan praten. Zo leer je om de negatieve opmerking te relativeren.
24. Schakel de hulp in van een professional
Als het je zelf niet lukt om te werken aan je minderwaardigheidscomplex, dan is het beslist de moeite waard om de hulp in te schakelen van een ervaren therapeut.
Ik heb een uitgebreid programma ontwikkeld om een negatief zelfbeeld en twijfel over jezelf te overwinnen. Als je last blijft hebben van onzekere gevoelens en angsten, wordt de kwaliteit van je leven aanzienlijk naar beneden gehaald.
Wil jij een stap verder gaan met de hulp van een professional?
Klik hier en ontdek hoe mijn transformatie cursus jou kan helpen je onzekerheden en negatieve denkbeelden te overwinnen.
Je krijgt een schat aan informatie en de beste tips en technieken om het maximale uit jezelf en je leven te halen. Zelfs als je altijd verlegen, onzeker of negatief bent ingesteld.
Een goede begeleiding van een objectief persoon kan voor jou misschien wel dé oplossing zijn. Ik raad je aan om hierin echt aan jezelf te denken.
Het is namelijk jouw zoektocht naar een succesvol en gelukkig leven.
Beste… Kan je ook een minderwaardigheidscomplex ontwikkelen door een lichaam dat dagelijkse pijn ervaart? Waarin je eerst goed in was en plots niet meer alles aan kunt… (door bv reuma en artrose) Geen job meer kunt houden… Iedere dag moe bent of snel uitgeput door activiteiten? En dat als je nog maar rond de 40j bent?
Ja, het is zeker mogelijk om een minderwaardigheidscomplex te ontwikkelen als gevolg van lichamelijke klachten of ziektes, zoals reuma en artrose. Wanneer iemand wordt geconfronteerd met chronische pijn of andere beperkingen die de dagelijkse activiteiten beïnvloeden, kan dit grote invloed hebben op het zelfbeeld en zelfvertrouwen.
Dit is vooral het geval wanneer iemand voorheen actief en onafhankelijk was en plotseling wordt geconfronteerd met beperkingen. Het kan leiden tot gevoelens van frustratie, woede, verdriet, en in sommige gevallen, schaamte. Dit kan verergeren als iemand zijn of haar baan verliest of zich geïsoleerd voelt van sociale activiteiten vanwege de beperkingen.
Het is belangrijk om het rouwproces dat vaak gepaard gaat met chronische aandoeningen te erkennen en jezelf de tijd en ruimte te geven om te rouwen om het verlies van je vroegere zelf. Acceptatie is een essentiële stap in het omgaan met een nieuwe realiteit.
Probeer jezelf ook niet te definiëren aan de hand van wat je fysiek kunt doen. Waarde zit in wie je bent, niet alleen in wat je doet. Het is belangrijk om nieuwe manieren te vinden om voldoening en doel in het leven te ervaren, zelfs binnen de grenzen van de gezondheidstoestand.
Het kan motiverend zijn om je te concentreren op de activiteiten die je nog steeds kunt doen, hoe klein ook, in plaats van te focussen op de beperkingen. Hoe meer je leert over je aandoening, hoe beter je in staat bent om ermee om te gaan. Dit kan je ook helpen om je zelfbeeld in perspectief te plaatsen.
Het ervaren van een minderwaardigheidscomplex als gevolg van fysieke beperkingen is volkomen begrijpelijk. Maar met de juiste ondersteuning en benadering kun je manieren vinden om met deze uitdagingen om te gaan en een zinvol en vervullend leven te leiden. Ik wens je veel sterkte en moed toe in je reis.
Bedankt ! Echt…duizend maal dank. Door dit te lezen begrijp ik mijn gedrag, gedachten,gevoel,reacties van mensen op mij dat ik 55 jaar lang heb ervaren.
Het heeft op dit gebied mijn bewustzijn geopend en hierdoor plaats gemaakt om aan de slag te gaan en mijn schuldgevoel te doen verdwijnen.
Beste Evelien,
Wat enorm fijn om te horen, en natuurlijk meer dan graag gedaan 🙂
Heel veel succes met het werken aan je schuldgevoel. Je kan het!
Liefs,
Vera