Narcisme in relaties komt tegenwoordig erg veel voor.
De kans is dan ook groot dat je met een narcistische partner te maken hebt.
We weten allemaal dat liefde blind kan maken, maar als je partner meer van zichzelf houdt dan van jou, dan wordt het tijd om wakker te worden.
In dit artikel leer je hoe je kunt omgaan met een narcistische partner en hoe je kunt voorkomen dat je in de toekomst in dezelfde valkuil valt.
Doel van dit artikel: In dit artikel geef ik je praktische tips waarmee je geholpen bent als er sprake is van narcisme in relaties. Ook geef ik je de belangrijkste kenmerken van een partner met narcistische trekjes.
Direct hulp nodig voor omgaan met een narcistische partner? Klik dan hier voor meer informatie.
Wanneer is iemand een narcist?
Mensen hebben meer en meer de behoefte om te tonen hoe leuk en succesvol ze zijn via sociale media.
Klinisch psycholoog Jan Derksen beweert dat studenten tegenwoordig veel assertiever, extraverter, materialistischer en egocentrischer zijn. Dit zijn allemaal aanwijzingen voor narcisme.
Dit hoeft natuurlijk nog niet te betekenen dat iemand ook echt een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft. Volgens Derksen bestaat er ook zoiets als ‘gezond narcisme’.
Ben je echter in een relatie met iemand die een narcistische stoornis heeft, dan zul je merken dat dit geen pretje is. Narcisten doen namelijk alles uit eigenbelang en minimaliseren de gevoelens en de leefwereld van andere personen.
Zelf beseffen ze niet dat ze een probleem hebben waardoor de ander vaak gefrustreerd achter blijft. Belangrijk is om deze stoornis op tijd te herkennen en te weten hoe je hier mee om moet gaan.
Relatie met een narcistische partner?
Een van de meest destructieve relaties die je kunt hebben is een relatie met een narcist.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis bijzonder slecht zijn in het onderhouden van relaties.
In het begin lijkt de narcist heel normaal en charmant, maar na een tijdje komen de werkelijke kenmerken naar boven. Vanaf dan is het vaak een relatie waar gevoelens van onmacht en vernedering de bovenhand krijgen.
In de beginfase van de relatie zijn narcisten heel charmant en interessant. Ze zijn erg goed in het verleiden van mensen en laten hun negatieve trekken niet meteen zien.
Ze kunnen heel overtuigend liegen en pakken iedereen meteen in met hun charmes. Ze stralen zelfvertrouwen uit en zijn heel leuk in de omgang.
Maar dit zelfvertrouwen dat ze uitstralen is niet echt. Diep vanbinnen voelen narcisten zich enorm minderwaardig en dit compenseren ze door hun gedrag.
In het begin is de relatie erg prettig, maar narcisten hebben de eigenschap dat ze mensen manipuleren. Van zodra de narcist voelt dat de ander zich verbonden voelt, zal de manipulatie steeds toenemen.
Niet alleen manipulatie wordt een probleem. Binnen een relatie met een narcist kan zelfs agressief gedrag ontstaan.
Vooral als er niet aan de voorwaarden van de narcist voldaan wordt. De narcistische partner zal altijd proberen om iemand toch bij hem te houden.
Dit doen ze vaak op een dwangmatige manier. Ze gedragen zich jaloers, maar aan de andere kant zorgen ze ervoor dat de partner geen macht over hen krijgt. De partner wordt eerder behandeld als een bezit waarbij diens gevoelens volledig genegeerd worden.
Iemand die lijdt aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis is niet in staat om echte liefde te voelen voor een ander.
Hij of zij houdt enkel van zichzelf. De narcist wilt niet dat de partner zelfstandig wordt en zal vaak alles doen om dit te voorkomen.
De narcist zal zijn partner een gevoel van onduidelijkheid en onzekerheid geven om hem of haar te misleiden.
Hierdoor zal de partner vaak nog meer moeite doen en dat is net wat de narcist wilt. De narcist houdt net van veel aandacht, maar toch zal hij de ander nooit te dichtbij laten komen.
Hij vindt het belangrijk dat hij op een voetstuk geplaatst wordt, maar hij is niet in staat om een echte connectie met iemand op te bouwen. En dit is erg frustrerend voor de partner.
Een relatie met een narcist is erg moeilijk en kan een groot effect hebben op de eigenwaarde van de partner.
Het is erg belastend en uitputtend. De relatie wordt immers gedomineerd door de eisen en wensen van de andere persoon.
Hij of zij voelt zich superieur en is niet in staat om een gezonde relatie met iemand te hebben. Narcisten hebben meestal geen langdurige relaties, maar wisselen erg vaak van partner.
Een relatie met een narcist eindigt vaak op een pijnlijke manier.
De narcist wilt immers niet veranderen omdat hij denkt dat er niets mis is met hem. Niets is hun fout. Ze zullen altijd alles afschuiven op de ander.
In discussies krijgt de partner vaak een schuldgevoel aangepraat. Na beëindiging van de relatie zal de narcist weer opnieuw zijn best doen om een ander ‘slachtoffer’ te vinden.
Kenmerken van narcisme in relaties
Zowel mannen als vrouwen kunnen lijden aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Toch zien we dat bij narcisme in relaties de vrouwen vaker het slachtoffer zijn dan mannen.
De meeste trekjes zijn gelijkaardig, maar vrouwen hanteren soms nog andere methodes zoals huilen en andere vormen van emotionele manipulatie. Vrouwelijke narcisten gebruiken ook vaak hun lichaam, seksualiteit en fysieke charmes.
Het is niet altijd gemakkelijk om narcistische trekjes te herkennen bij je partner.
Vele narcisten kunnen heel normaal overkomen en kunnen zeer overtuigend liegen waardoor ze hun gedrag goed kunnen verbergen.
Narcisten zijn erg egocentrisch en kunnen weinig inlevingsvermogen tonen. Ze voelen zich boven de wet verheven en kunnen opvliegend reageren indien er niet aan hun wensen voldaan wordt. Ze sluiten vaak moeilijk compromissen met mensen omdat ze vinden dat zij niets verkeerd doen.
Hieronder volgen een aantal kenmerken die je kunt herkennen bij narcistische personen. Let wel op dat veel mensen 1 of enkele eigenschappen kunnen hebben zonder effectief een narcist te zijn.
Herken je echter meerdere aspecten, dan kan dit een indicatie zijn dat je partner narcistische trekjes heeft. Een diagnose kan echter alleen door een deskundige therapeut worden gesteld.
De volgende signalen komt vaak terug bij narcisme in relaties:
Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis functioneren op het eerste zicht prima, maar niets is minder waar.
Achter dit charmante en zelfverzekerde masker schuilt er een groot gevoel van angst en leegte. Narcisten hebben vaak een trauma opgelopen in hun verleden.
Als kind werden ze bijvoorbeeld verwaarloosd of voelden ze zich niet veilig. Hierdoor krijgen ze het idee dat, om te overleven, je emotioneel meer moet investeren in jezelf dan in anderen.
In de kinderjaren worden in de hersenen de emotionele handvaten gevormd die nodig zijn bij het aangaan van relaties met anderen.
Bij narcisten is dit nooit volledig tot ontwikkeling gekomen waardoor ze op latere leeftijd niet goed met anderen kunnen omgaan.
Leven met een narcist of relatie verbreken: 10 tips
Partners van narcisten voelen zich vaak onbegrepen en ongelukkig.
Ze hebben het gevoel dat ze niet kunnen doordringen tot hun partner. Toch hebben ze veel moeite en tijd geïnvesteerd in de relatie en voelen ze veel liefde voor de ander.
De keuze om de narcistische partner te verlaten, stellen ze liever uit tot ze zeker weten dat ze alles geprobeerd hebben.
Samenleven met een narcist is een lastige klus. Relatieproblemen door stress zijn komen heel vaak voor.
Het vergt een hele hoop energie en het is op emotioneel vlak erg zwaar. Het gevaar is dat de partner van de narcist er na een tijd aan onderdoor gaat.
Het is niet eenvoudig om te leven met een narcistische partner, maar het is ook niet onmogelijk.
Hieronder volgen een aantal tips die de omgang met narcisme in jouw relatie kan versoepelen:
1. Weet dat je je partner niet kan veranderen
Een narcist kun je vrijwel niet veranderen.
Dit is enkel mogelijk als hij zelf erkent dat hij een probleem heeft en de keuze maakt om zich te laten behandelen. Die kans is echter klein omdat narcisten vinden dat ze zelf perfect normaal zijn.
Als je met een narcist samenleeft, moet je hem dus zien zoals hij is.
Weet dus dat ze liegen en manipuleren en dat ze altijd de schuld op iemand anders steken. Als je dit weet en hiermee om kunt gaan, blijf je immuun voor dit gedrag.
2. Heb geen verwachtingen
Narcisten willen geen liefde, ze willen aandacht en bewondering en hun enige doel is mensen zoeken die hen dit kunnen geven.
Verwacht dus niet dat ze echte liefde voor je kunnen voelen.
Dit klinkt misschien hard, maar het is de waarheid. Verwacht dus ook geen empathie, steun, liefde of begrip.
Narcisten zijn hier niet toe in staat. Ze tonen vaak alleen iets als ze iets van je willen waardoor het niet oprecht is.
3. Toon dat jij ook controle hebt
Als partner ben je kwetsbaarder omdat jij meer gevoel en empathie hebt dan de narcist. Jij gaat vaak uit van eerlijkheid, maar de narcist deinst niet terug voor manipulatie.
Hij gebruikt alle middelen die in zijn macht liggen om te krijgen wat hij wil.
Laat je narcistische partner weten dat je zijn spelletjes niet langer meespeelt. Ga niet in op uitlokkingen en maak duidelijk dat jij net zoveel controle hebt als hem.
4. Bepaal je grenzen
Bepaal voor jezelf hoe ver je kan gaan. Je narcistische partner zal je testen en je een schuldgevoel aanpraten.
Probeer je zo weinig mogelijk emotioneel te laten gebruiken.
Je zult echt achter je beslissing moeten staan om toch bij de narcist te blijven zonder dat je eigen mentale gezondheid in het gedrang komt. Laat je niet teveel uit je tent lokken en blijf kalm.
Geef duidelijk je grenzen aan en durf ‘nee’ te zeggen. Gesprekken waarin misbruik de bovenhand neemt, kun je afkappen.
Als je zelf niet duidelijk je grenzen aangeeft, zal de narcist zo over je heen lopen.
5. Stel een ultimatum
Een narcist wil je emotioneel aan hem verbinden en zal alles doen om dit te bereiken
. Als het je teveel wordt, kun je dreigen om hem te verlaten. Hierdoor zal de narcist bang worden om zijn macht te verliezen.
Hij gaat beseffen dat hij je toch nodig heeft. Dit realiseert hij doorgaans niet omdat hij alleen met zichzelf bezig is.
Door hem duidelijk te maken dat je weggaat, heb je een emotioneel wapen. Als hij hier vatbaar voor is, zal hij weer een stapje terug doen.
En dit zal zwaar voor je zijn. Je zult je op bepaalde momenten eenzaam voelen en denken dat je hier nooit meer uit zult komen.
Ik schreef eerder al een artikel met tips om eenzaamheid te doorbreken en te voorkomen.
6. Stel je zo neutraal mogelijk op
Zorg ervoor dat je je eigen leven hebt en het geluk vindt in je eigen contacten en interesses.
Stel je neutraal of bijna negerend op tegenover de narcist. Let wel op: neutraal betekent niet zwak. Daar hebben narcisten namelijk een neus voor.
Als je nog enige vorm van zwakte laat blijken, heeft de narcist je in het vizier. Behoud dus zoveel mogelijk een assertieve of neutrale houding. Geef niet te veel en niet te weinig.
7. Slijmen helpt
Wil je iets gedaan krijgen van de narcist? Slijmen helpt.
Geef de narcist het gevoel dat jouw idee eigenlijk het zijne is. Met een beetje geluk, gaat hij jou dan idealiseren en krijg je alles van hem gedaan.
8. Geef nooit openlijk kritiek
Ben je in gezelschap, lever dan nooit kritiek op de narcist. Dit gaat hij je nooit vergeven.
Achter de schermen kun je dit wel doen, maar blijf ook dan erg voorzichtig.
Als je vindt dat hij toch onzin uitkraamt in het openbaar, dan kun je eventueel voorzichtig doorvragen zodat je zijn onkunde kunt vaststellen. Probeer echter niet vlak af te zeggen dat hij er niets van weet.
9. Blijf altijd op je hoede
Als jij meegaat in de wereld van de narcist, verloopt alles vlot. Toch moet je steeds beseffen dat dit altijd kan omslaan.
Het kan helpen om zelf een beetje narcistisch te worden. Overtroeven mag je zeker niet doen, maar lichtjes terug manipuleren kan wel handig zijn.
10. Vertrouw je gevoel
Het kan een hele tijd duren voor je doorhebt dat je te maken hebt met een narcist.
Jezelf zijn is ontzettend belangrijk als je een relatie hebt met een narcist.
Op een gegeven moment besef je misschien dat je partner je altijd het gevoel geeft dat je dom of minder waard bent.
Eens je dit beseft, kun je gaan polsen bij andere mensen in je omgeving hoe zij deze persoon ervaren.
Hebben zij hetzelfde gevoel?
Dan kun je proberen om de narcist hierover aan te spreken. Dit doe je best met een ‘ik-boodschap’:
‘Ik zie dat dit steeds fout loopt en dat ik niet tot je kan doordringen’.
De kans dat jouw boodschap niet aankomt is echter groot, maar dan is het in ieder geval duidelijk dat het probleem niet bij jou ligt.
Wanneer relatie met een narcist verbreken?
Als je voelt dat je je enkel nog ongelukkig en gefrustreerd voelt in je relatie met de narcist, kun je de relatie beter verbreken.
Als je te lang in de relatie blijft zitten, zijn de gevolgen voor je eigen identiteit erg schadelijk.
De narcist manipuleert je voortdurend waardoor jij je helemaal weggecijferd voelt. Na een tijd ben je door en door ongelukkig en weet je niet meer wie je bent. Dit kun je natuurlijk niet blijven pikken.
Narcisten aanvaarden meestal geen hulp van anderen om bijvoorbeeld in therapie te gaan.
Het kleine deel dat toch in therapie gaat, ondervindt vaak moeilijkheden met de psycholoog. Het is meestal een traject van lange duur dat gepaard gaat met veel ups en downs.
Wanneer ook therapie geen optie is, is de laatste optie je te bevrijden uit de destructieve relatie. Dit is echter niet altijd even gemakkelijk. De narcist zal immers alles doen om je toch in zijn macht te houden.
Narcisten zijn meesters in het emotioneel mishandelen van andere mensen om hun zin te krijgen. Belangrijk is dat je beslist dat je dit niet langer aanvaardt. Jij bent de enige die deze beslissing kan maken.
De enige manier om volledig los te komen van de narcist is door alle contact volledig te verbreken.
Dit is bijzonder moeilijk, maar toch is dit noodzakelijk. Verander van telefoonnummer en e-mailadres en verblijf een tijdje op een adres dat hij niet kent. Blokkeer hem op sociale media en vermijd al het fysiek contact.
Zorg dat je controle krijgt over de situatie en laat je niet leiden door verdriet en nieuwsgierigheid om toch terug contact op te nemen.
Zorg dat je je kan omringen met mensen die je steunen en helpen om deze moeilijke situatie het hoofd te bieden.
Narcisten kunnen namelijk erg agressief uit de hoek komen als ze het niet eens zijn met jou. Zoek dus veel steun bij je naasten en probeer je zelfvertrouwen weer op te bouwen.
Realiseer dat jij de belangrijkste persoon bent in jouw leven en dat jij de touwtjes in handen hebt. Zorg goed voor jezelf, wees jezelf en probeer zoveel mogelijk dingen te doen die je leuk vindt!
