Als je vermoedens hebt dat je partner een narcist is dan is de eerste vraag die misschien bij je opkomt: kan een narcist veranderen?
Je droomt van een harmonieuze relatie en je doet er alles aan om het je partner naar zijn of haar zin te maken.
Maar wat je ook doet: het lijkt nooit genoeg.
Toch blijf je hopen dat de liefde waarmee je hem of haar overspoelt voldoende is om de narcist te veranderen.
Maar kan een narcist werkelijk veranderen? Ontdek het antwoord in dit artikel.
Doel van dit artikel: in dit artikel kom je te weten waarom het zo moeilijk is voor een narcist om te veranderen. Je leert ook waarom het niet veel zin heeft om te proberen om een narcist te veranderen.
Doel van dit artikel: Van mij geen tientallen tips. Ik heb de beste en meest bruikbare tips voor je op een rijtje gezet die jou helpen om je minder zorgen te maken.
Kan een narcist veranderen?
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat mensen in staat zijn bepaalde persoonlijkheidskenmerken te veranderen als ze dit echt willen. Maar net bij dat laatste loopt het vaak fout bij narcisten.
Waarom is het lastig voor een narcist om te veranderen?
Om te veranderen moet men eerst en vooral beseffen en accepteren dat er iets misloopt met bepaalde karaktereigenschappen.
Narcisten voelen zich echter zo bijzonder en superieur dat ze er helemaal niet bij stilstaan dat ze bijzonder vervelende narcistische kenmerken hebben. En waarom zou je überhaupt iets willen veranderen dat zo speciaal is?
Een ander belangrijk kenmerk van narcisten is dat ze geen verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. Voor narcisten zijn fouten altijd de schuld van anderen. Hierdoor gaan ze er als vanzelfsprekend van uit dat zij niet moeten veranderen maar alles om hen heen, zowel mensen als bepaalde omstandigheden.
“Als mijn partner wat attenter was, zou onze relatie veel beter zijn.”
“Als mijn baan niet zo veeleisend was, zou ik beter werk verrichten.”
Laten we even aannemen dat de narcist op een of andere manier toch beseft en accepteert dat er iets mis is met hem. Misschien heeft hij zelfs ingezien dat hij professionele hulp nodig heeft. Hier stuiten we op een ander probleem.
Narcisten zien hun gedrag niet als schadelijk
Om bepaalde persoonlijkheidskenmerken te veranderen moeten we de zwakheden en gevoelens waardoor we ons slecht voelen, onder ogen zien. Hierbij worden we geconfronteerd met onderdrukte angsten, schaamte en andere negatieve gevoelens.
Voor de gemiddelde mens is dat al een hele opdracht maar voor de narcist is dit nog moeilijker. Hij krijgt dan namelijk het gevoel dat zijn zorgvuldig opgebouwd beeld dat hij naar de buitenwereld toe in stand houdt, verpulverd zal worden. Hij is met andere woorden bang om ontmaskerd te worden.
Vooral verborgen narcisten zien schaamte als een directe bedreiging. Wat verderop in dit artikel ga ik hier wat dieper op in.
Kan een narcist veranderen dan helemaal niet?
Narcisme bestaat in een spectrum. Terwijl sommige mensen slechts een paar trekken vertonen van narcisme, bevinden anderen helemaal aan de andere kant van het spectrum.
Laten we er even van uitgaan dat je partner zich soms superieur gedraagt en jou inderdaad vaak de schuld geeft van zijn of haar fouten. Hij of zij maakt echter geen gebruik van typische manipulatietechnieken zoals gaslighten of ghosting.
In dit geval is de kans groter dat je partner zijn of haar gedrag inziet en probeert te veranderen. Dit betekent echter niet dat hij of zij definitief zal veranderen. Maar de schade blijft wel enigszins beperkt.
Spreken we echter over pathologisch narcisme dan is een narcist veranderen vaak een onmogelijke opgave.
De narcist zal natuurlijk beloven te veranderen en alles zeggen wat je van hem of haar verwacht. Als het de narcist goed uitkomt kan hij zich zelfs verontschuldigen.
Vergeet echter niet dat de narcist heel manipulatief is. Beloftes maken en de juiste dingen zeggen is makkelijk maar dit betekent niet dat hij of zij zal veranderen.
De vraag ‘Als mijn partner echt van me houdt en echt om onze relatie geeft zou hij of zij dan niet veranderen?’ is een onrealistische vraag als je met een narcist te maken hebt.
Om de vraag ‘Kan een narcist veranderen?’ realistischer te beantwoorden kun je je de volgende vragen stellen:
Zo kom je te weten of een narcist wilt veranderen
#1. Neemt je partner verantwoordelijkheid?
Narcisten vermijden verantwoordelijkheid voor alles wat hen in een negatief daglicht stelt. Ze bagatelliseren hun gedrag, overtuigen je van hun gelijk en liegen zonder enige schaamte.
Wanneer je partner verantwoordelijkheid begint te nemen voor zijn gedrag is dat een goed teken. Doet hij dit ook consequent dan kan hij misschien veranderen.
#2. Luistert je partner naar jouw feedback?
Kenmerkend voor narcisten is dat ze overdreven reageren op kritiek of feedback. Ze hebben namelijk een ego dat tegen elke prijs beschermd moet worden.
Luistert een narcist naar je opmerkingen zonder meteen in de tegenaanval te gaan dan kan dit een teken van verandering zijn.
Het betekent dat de narcist openstaat voor wat je te zeggen hebt in plaats van altijd gelijk te willen hebben.
#3. Besteedt hij of zij ook aandacht aan anderen?
Narcisten willen hun tijd doorbrengen met mensen die hen op de een of andere manier bevestigen. Ze staan graag in het middelpunt van de belangstelling en hebben helemaal geen interesse in het leven van anderen.
Als je merkt dat de narcist ook oprechte interesse heeft – niet de aandacht die je tijdens de love-bombing fase krijgt – dan kan dit een teken van verandering zijn.
#4. Wordt je partner emotioneel standvastiger?
Veel narcisten reageren op stress of schaamte met emotionele uitbarstingen. Ze kunnen schreeuwen, huilen, eisen of vijandig worden om aandacht te krijgen en hun behoeften veilig te stellen.
Slaagt een narcist erin gedurende lange tijd zijn emoties te beheersen is dit een positief teken naar verandering toe.
#5. Biedt hij of zij oprechte verontschuldigingen aan?
Een narcist vervalt vrijwel altijd in oude patronen zonder zich hiervoor te verontschuldigen. Krijgt een narcist inzicht in deze patronen en verontschuldigt hij of zij zich er oprecht voor dan is dat een goed teken.
Belangrijk is dat deze verontschuldigen gemeend zijn en dat je deze krijgt zonder dat je erom hoeft te vragen.
#6. Is je partner consequent?
Het is voor een narcist makkelijk om een week lang een goede partner te zijn. Hij is namelijk een meester in het zich anders voordoen dan hij werkelijk is.
Merk je echter dat de narcist langdurige inspanningen levert dan kun je dit beschouwen als een belangrijke vooruitgang in zijn of haar gedrag.
Misschien wordt hij of zij zich bewuster van zijn vervelende en kwetsende gedrag.
Toch is de hoop dat een narcist zal veranderen niet erg realistisch.
Verandering is altijd moeilijk. Denk maar eens hoe moeilijk het zou zijn om een van je eenvoudigste gewoonten te veranderen. Omdat het hier de hele persoonlijkheid van iemand betreft wordt verandering nog veel moeilijker.
Hoe hard dit ook mag klinken: een narcist kun je niet zomaar veranderen. Mensen veranderen alleen als ze dit zelf echt willen.
Waarom je beter niet probeert om een narcist te veranderen
Misschien denk je dat je een narcist kunt veranderen door hem meer te geven of nog beter je best te doen.
Je cijfert je eigen behoeften en verlangens weg om de narcist in je leven toch maar tevreden te houden zodat zijn gedrag verandert.
“Als ik wat beter mijn best doe dan zal mijn partner misschien inzien hoeveel ik van hem houd en zal hij veranderen.”
Je gaat op eieren lopen om toch maar tegemoet te komen aan de onredelijke wensen van de narcist. Dit leidt onvermijdelijk tot het idee dat je zelf niet goed genoeg bent.
Je raakt gefrustreerd omdat je er maar niet in slaagt de narcist tevreden te houden en je zelfvertrouwen en je gevoel van eigenwaarde nemen af. Na verloop van tijd zal dit zowel je geestelijke als lichamelijke gezondheid schaden.
En hoewel het heel verleidelijk kan zijn om de narcist te wijzen op wat er mis is met zijn gedrag werkt dit meestal averechts.
De narcist wil koste wat kost het beeld dat anderen van hem hebben beschermen waardoor hij nog meer in de verdediging gaat.
Kan een narcist veranderen in een nieuwe relatie?
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een narcist zelden verandert. Narcisten zijn geobsedeerd door het geïdealiseerde beeld van zichzelf.
Het zijn ongelukkige mensen met een laag zelfbeeld, dus creëren ze een opgeblazen versie van zichzelf waardoor ze een vals gevoel van superioriteit krijgen. Ze zitten nu eenmaal zo in elkaar.
Toch is het heel begrijpelijk dat je je afvraagt: ‘Kan een narcist veranderen in een nieuwe relatie?’.
Je hebt al een tijdje gebroken met je narcistische partner. Hoewel je heel goed weet dat je beter alle contact verbreekt speur je toch het internet af naar nieuws over hem.
Op zijn socialemediakanalen zie je tal van foto’s van hem met zijn nieuwe geliefde. Je ziet stralende posts, blije gezichten en huiselijke gezelligheid. Het lijkt de ideale relatie. Meer nog: hij lijkt de ideale partner te zijn geworden.
De persoon die je gevoel van eigenwaarde zo naar beneden heeft gehaald lijkt volledig verdwenen.
Je gaat twijfelen aan jezelf en je stelt tal van vragen:
"Waarom kon hij bij mij zo niet zijn?”
"Was ik niet genoeg?
"Ben ik degene die fout was?"
Onthoud vooral goed dat de narcist in een nieuwe relatie niet veranderd is. Toen jij je partner ontmoette zette hij net dezelfde maskers op. Ook jij kreeg dat lachende, blije gezicht te zien voor hij zijn ware aard liet zien.
Narcisten kunnen nooit echt van iemand houden. Elke relatie betekent voor hen niet meer dan een transactie. Altijd zijn ze op zoek naar narcistische voorraad. Zodra hun nieuwe partner deze niet meer biedt start de cyclus van narcistisch misbruik die jij ook hebt meegemaakt.
Kan een verborgen narcist veranderen?
Er werden heel wat studies gewijd aan de kenmerkende eigenschappen van verborgen narcisme.
Een bepaald onderzoek wijst uit dat verborgen narcisten over het algemeen veel ongelukkiger en met een nog lager gevoel van eigenwaarde door het leven gaan dan openlijke narcisten.
Je zou dus kunnen denken dat net omwille van deze negatieve gevoelens over zichzelf verborgen narcisten eerder geneigd zouden zijn om te willen veranderen.
Het probleem met verborgen narcisten is echter dat hun schaamte om wie ze werkelijk zijn zo diepgeworteld zit.
Hun verdedigingsmechanisme schiet meteen in actie als iemand opmerkingen maakt over hun gedrag en hierbij kunnen ze behoorlijk passief-agressief uit de hoek komen.
Waar er wel enige hoop in schuilt is dat verborgen narcisten vaker hulp gaan zoeken dan grandioze narcisten. Toch doen ze dit niet omwille van hun narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Juist omdat ze zich vaak ongelukkig voelen komt depressie bij verborgen narcisten veel voor. Het is vooral hierdoor dat verborgen narcisten vaker hulp gaan zoeken.
Tot slot
Iedereen heeft het potentieel om te veranderen, ook narcisten.
Het grote probleem bij narcisten is echter dat ze helemaal geen probleem zien als het op hun eigen gedrag aankomt.
Wijs je een narcist op zijn gedrag en probeer je hem of haar te veranderen, dan werkt dit helaas meestal averechts.
Het verdedigingsmechanisme van de narcist treedt in actie en hij of zij zal defensief worden of net jou gaan beschuldigen.
Een narcist proberen te veranderen of te ‘trainen’ in zijn gedrag is dan ook een verloren zaak. Mensen veranderen alleen als ze dat echt willen.
Ik nodig je hierbij graag uit om de Narcisme Test te maken. Aan de hand van deze test kun je nagaan welke invloed de narcist uitoefent op je leven.
Na het maken van deze test krijg je helemaal gratis een digitale hulpgids toegestuurd zodat je narcisme nog beter kunt begrijpen.
