Vind jij keuzes maken moeilijk? Ben jij een twijfelkont? Welke nieuwe baan is het beste? Of is ondernemen juist een goed idee voor jou?
Welke telefoon moet je kopen? Moet je hem/haar op date vragen? Wat ga je vanavond eten? Ben je klaar voor je eerste kind?
Het leven zit vol met moeilijke keuzes maken. Hoe groter de keuzes, hoe moeilijker. Maar ook alledaagse keuzes maken kan moeilijk zijn.
Doel van dit artikel: In dit artikel geven we je de achtergrond van je keuzestress. Waarom vind je het moeilijk om keuzes te maken? Daarnaast geven we geven je enkele bruikbare tips die je direct zelf kunt toepassen in jouw leven om betere keuzes te maken, waaronder mijn favoriete tip.
Keuzestress: teveel aan keuzes
Heb jij weleens last van keuzestress? Dan wordt je overspoeld met informatie waarmee je een ‘goede, weloverwogen keuze’ zou moeten kunnen maken.
Maar tegelijkertijd maakt het dit voor velen moeilijk om daadwerkelijk keuzes te maken...
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik word gestrest als iemand me vraagt wat ik precies wil bij het ontbijt. Op Netflix hebben we honderden filmtitels om uit te kiezen op vrijdagavond.
We hebben gewoonweg te veel keuzes. In de supermarkt kun je kiezen uit honderden koekjes. Er zijn tientallen automerken, met elk zijn eigen voordelen en nadelen, grootte, kleur, kracht, zuinigheid, elektrisch of niet, enzovoort. De stress schiet naar je hoofd.
Sociaal psycholoog Roy F. Baumeister heeft het over beslissingsmoeheid. Dit is de emotionele en mentale belasting die voortvloeit uit het maken van keuzes. Je wordt dus moe door een overmaat aan keuzestress.
Tonya Hansel gaat hierop verder, en zegt dat deze keuzestress een grote rol speelt in ons gedrag. Daardoor kunnen we besluiteloos raken of risicovolle beslissingen nemen. Eigenlijk kun je ook als volwassenen maak een beperkt aantal keuzes aan.
Zijn al die keuzes eigenlijk wel goed? Psycholoog Barry Schwartz is van mening dat meer keuze niet bevrijdend werkt, maar ons juist verlamt! Als mens wordt je van te veel keuzes maken sneller ontevredener dan gelukkig.
Check deze video over de paradox van keuzes:
In bovenstaande video spreekt Barry Schwartz (schrijver van het boek De Paradox van keuzes) over een dogma in onze westerse samenleving. Dit dogma is: onze welvaart wordt bepaald door maximale individuele vrijheid.
Vrijheid is goed, maar vrijheid geeft ook meer keuzes. Meer keuzes geeft meer vrijheid en dit geeft meer welvaart.
Maar dit is niet altijd het geval. Veel keuze leidt namelijk ook tot stress, teleurstelling, hoge verwachtingen, verwijten, enzovoort.
In 2001 werd een onderzoek uitgevoerd met 54 deelnemende studenten. De studenten werd gevraagd om twee flessen rode wijn te beoordelen. De ene fles was heel duur en de andere heel goedkoop.
In werkelijkheid hadden de onderzoekers beide wijnflessen gevuld met dezelfde goedkope wijn.
De studenten beschreven wat zij dachten dat dure wijn was als ‘zalig en toch complex en afgerond is’. De goedkope wijn werd als ‘te zwak en afgerond’ omschreven.
Wat dit onderzoek zegt is dat we als mens vooringenomen zijn bij het maken van keuzes.
Ons is van jongs af aan geleerd om de voorkeur te geven aan producten van hogere kwaliteit en deze kwaliteit te koppelen aan hogere prijzen.
Het probleem hiervan is dat ze het kwaliteit van de producten waar we uit kunnen kiezen teniet doen. Bij het maken van keuzes hebben we de neiging onze beslissingen op basis van het eerste stuk informatie dat we ontvangen.
Waarom zijn we bang om keuzes te maken?
Waarom vind jij keuzes maken zo moeilijk? Ik zal de belangrijkste problemen hiervan benoemen:
Het FOBO-syndroom: je bent bang om de verkeerde keuze te maken
Spreek je af met je Tinderdate of met je vrienden in de kroeg? Je hebt zin in een gezellige avond met vrienden, maar wat als deze Tinderdate de ware is? Je bent een twijfelkontje. Dit is FOBO:
fear of better options.
Of je wilt een nieuwe trui. Online heb je een triljoen aantal keuzes. Wat is de juiste keuze? Voor je het weet ben je urenlang aan het scrollen door verschillende webshops.
Bij FOBO ben je bang om een keuze te laten liggen. Dit kan ervoor zorgen dat je besluiteloos raakt (daar hebben we besluiteloosheid weer). Alle opties zijn goed, maar wat is voor jou de beste optie?
Dit type mens voegt honderden truien toe aan hun favorieten, of reageren op een uitnodiging met ‘Ik weet nog niet zeker of ik kan’, om vervolgens op het laatste moment te cancelen.
Dit klinkt lichtelijk egoïstisch, en zelfs narcistisch. Je stelt je eigen belang boven dat van een ander. Door geen keuze te maken zet je de ander even in de wachtstand of schuif je ze helemaal opzij.
De angst is dat als je voor het een kiest, en je daarmee het ander loslaat. Het kan pijn doen dat je iets moet loslaten. Dit wil je daarom voorkomen door maar geen keuze te maken.
Er zijn hierin twee groepen:
- Maximisers – Je maakt een keuze op basis van het maximaal te behalen voordeel. Zij zijn vaak ongelukkig met de gemaakte keuzes.
- Satisficers – Maken keuze gebaseerd op minder hoge eisen.
De Maximisers kunnen dus onder keuzestress en het FOBO-syndroom lijden.
Je weet niet wat je wil
Iedereen heeft moeite met keuzes maken. Zo ken ik een vriendin al sinds de basisschool.
Ze is erg slim en heeft met gemak haar gymnasium afgerond. Daarna heeft ze 4 studies gevolgd, en allemaal niet afgerond. Zowel op de universiteit als het HBO.
Ze reisde de wereld rond bij gebrek aan een doel in haar leven. Ze verdient nu haar geld met online pokeren. Laatste had ik er met haar over.
Ze vertelde mij “Ik weet al 15 jaar niet wat ik wil. Ik kan er nu niet eens meer over nadenken. Het maakt me gek, maar ik kan écht geen keuze maken”.
Ik voelde haar diepe frustratie, en tegelijkertijd haar onvrede met zichzelf.
Weet je wat ik denk? Het kiezen van een opleiding kwam voor haar te vroeg in haar leven.
Ze wist niet wat ze wilde studeren. Ze koos op basis van wat zij dacht dat het beste voor haar leven was, en niet op basis van wat ze daadwerkelijk wilde doen.
Mijn tip: Kies wat je leuk vindt om te doen!
Het uitstellen van keuzes maken
Je denkt dat je later nog een keuze kunt maken. Hierdoor hoef je nu geen beslissing te nemen. Dit leidt tot besluiteloosheid.
Deze manier van keuzestress kost ontzettend veel energie, en brengt je uiteindelijk nergens. Geen beslissing is dan de slechtste beslissing.
Lees hier de tips in mijn artikel over hoe je besluiteloosheid kunt overwinnen.
Keuze maken in de liefde
Heb je specifiek moeite met keuzes maken in de liefde? Deze vorm van besluiteloosheid kan je belemmeren om ooit nog de ware te vinden.
Meer dan alles gaat liefde over gevoel en emoties. Je kunt bijvoorbeeld emoties bij de ander voelen van dankbaarheid, blijdschap, geluk, troost en verliefdheid.
Maar ook negatieve gevoelens kunnen opspelen, zoals jaloezie, verdriet, afgunst, teleurstelling en haat. Kies daarom voor je eigen emotie.
De keuzevrijheid die je hebt in de liefde kan je leven blijer, mooier en gelukkiger maken.
Je kunt daarom ook zelf bepalen hoe je reageert als er iets ‘vervelends’ gebeurt in de liefde.
LET OP: Je kunt in de liefde geen goede of slechte keuze maken! Er staat van tevoren niets vast. Liefde is onvoorspelbaar.
Maar wie zegt je dat een gebeurtenis goed of slecht is? Bepaal zelf welk gevoel je aan de liefde en de gevolgen van de liefde wil koppelen.
Kies je voor de angst of de liefde? Beiden zijn twee basisemoties. Je reageert vaak uit één van de basisemoties. Dus of de liefde, of de angst.
Veel mensen reageren uit angst, omdat ze bang zijn iets kwijt te raken of een negatieve emotie te ervaren.
Mijn persoonlijke tip: Je kunt zelf kiezen uit welke emotie je reageert. Kies daarom voor de emotie van liefde en ga ervoor!
12 manieren om betere keuzes te maken
Ik geef hieronder enkele tips die je zelf kunt toepassen in je eigen leven om betere keuzes te maken.
1: Volg je instinct
We hebben allemaal dit stemmetje in ons hart zitten: ons instinct. Vaak weten we heel goed of een bepaalde keuze goed of slecht is.
Dit voelen we in ons hart, ons instinct vertelt ons wat een goede en slechte beslissing is. Maar vervolgens richten we ons vrij snel op ons verstand, en willen we de beslissing daarop baseren.
Dan komen er emoties, twijfels, afwegingen, uitstellen en kunnen we zelfs beslissingen nemen die tegen ons instinct ingaan.
Daarom mijn tip: Ga terug naar je eigen ik, stop met twijfelen en en volg je eigen instinct.
2: Sluit vrede met je emoties
Emoties kunnen positief en negatief zijn.
Positieve emoties zijn bijvoorbeeld: blijdschap, geluk, liefde, geborgenheid of comfort. Negatieve emoties kunnen zijn: woede, haat, angst, pijn, verdriet en teleurstelling.
Heb jij last van keuzestress? Dan laad je je te veel leiden door deze emoties bij het keuzes maken.
Daarom is mijn tip: sluit vrede met deze emoties en maak de beslissing zonder te worden overheerst door emoties.
3: Bedenk dat er geen verkeerde beslissingen zijn!
Ben je bang dat je de verkeerde beslissing maakt? Wat als er geen verkeerde beslissing is?
Deze tip kan je de rust geven om objectief te kijken naar de keuzes die je hebt waardoor je ook objectief een keuze kunt maken.
4: Keuzes maken: Wat maakt je blij en gelukkig?
Dit ligt in lijn met de slogan van de bekende opruimgoeroe Marie Kondo. Kies hetgeen wat je blij maakt en waar je gelukkig van wordt.
Je hoeft namelijk geen keuze te maken die het beste voor je is, of waarmee je de beste carrièremogelijkheden zal krijgen, of het kopen van de auto die het beste voor je is, of het vinden van de enige echte ware.
5: Keuzes maken: doe het in de ochtend
Dit is mijn favoriete tip. Hoe meer keuzes en beslissingen je maakt gedurende de dag, hoe moeilijker het wordt voor je hersenen om de juiste keuzes te maken.
Vermoeidheid kan het moeilijker maken om de juiste keuzes te maken. Een interessant voorbeeld komt uit een studie uit 2010 van Jonathan Levav en Shai Danziger.
Uit de studie blijkt dat rechters gemiddeld een op de drie verzoeken om voorlopige vrijlating honoreerden. De uitspraken vertoonden echter een opvallend patroon.
De gevangenen die in de ochtend voor de rechter verschenen hadden 65% kans op voorlopige vrijlating. Voor de gevangenen die laat op de dag verschenen was dat nog geen 10%.
Maak daarom belangrijke beslissingen in de ochtend, omdat je dan meer mentale energie en wilskracht hebt om erover na te denken.
6: Voeg iets positiefs toe aan de wereld om je heen
Positiviteit is altijd beter dan een neutraal of negatief gevoel. Van positiviteit word je bovendien zelf ook blij.
Kies daarom hetgeen waarmee je iets positiefs doet. Bijvoorbeeld iemand helpen, vrijwilligerswerk, de zorg voor een ander of iets goeds doen voor de natuur.
Dit zijn de keuzes waarmee je positiviteit in je leven brengt.
7: Kijk naar het grotere plaatje
Houd je ogen gericht op het grotere plaatje. Het is heel makkelijk om in het maken van een keuze af te dwalen naar onbeduidende aspecten in je leven.
Dit weerhoudt je er vervolgens van om een beslissing te nemen in de dingen die daadwerkelijk belangrijk zijn. Houd je oog dus gericht op de appel, en niet de dingen die daaromheen draaien.
8: Vraag hulp
Je bent geen expert in alle zaken. Moet je een beslissing nemen, maar twijfel je en komt je er niet uit?
Vraag mensen die je vertrouwt in je omgeving om advies. Bijvoorbeeld bij het kopen van een auto. Jij bent wellicht geen auto-expert, maar je weet dat je oom een autoliefhebber is.
Vraag hem naar zijn advies over welke auto het beste voor je is. Hij geeft je vervolgens de voor- en nadelen van een auto en een advies op maat. Heel makkelijk, en waarschijnlijk de beste keuze.
Aanbevelingen van experts en mensen met levenservaring zijn erg overtuigend en helpen bij het maken van keuzes.
9: Blijf dichtbij jezelf
Maak beslissingen op basis van je eigen waarden en overtuigingen. Je krijgt spijt van beslissingen die niet aansluiten bij je waarden, prioriteiten of overtuigingen.
10: Leer van ervaringen (van anderen) uit het verleden
Jij of anderen uit je omgeving hebben wellicht een vergelijkbare keuze in het verleden gemaakt.
Je kunt anderen vragen naar hun ervaringen bij het maken van dezelfde beslissing.
Wat vinden zij van de auto die ze hebben gekocht? Hoe hebben zij de gevolgen van hun keuze ervaren?
Hoe kun je vervolgens de lessen uit deze ervaring uit het verleden toepassen op je huidige beslissing?
11: Blijf bij je gemaakte keuze
Heb je een keuze gemaakt? Ga hier dan voor en kijk niet achterom. Ga niet achteraf twijfelen. Ga niet achteraf controleren of je daadwerkelijk de beste keuze hebt gemaakt.
Ga niet achteraf Googlen naar alternatieven. Dit is zonde van je tijd en energie.
Bovendien heb je al onderzoek gedaan voordat je een keuze maakte. Blijf daarom bij je keuze en wees blij en tevreden met deze keuze.
12: Oefening baart kunst
Heb je moeite met keuzes maken? Oefen dan met behulp van bovenstaande tips.
Begin natuurlijk klein. Bijvoorbeeld bij het kiezen van producten in de supermarkt. Of bij het kiezen van je outfit.
Je zal zien dat het maken van beslissingen makkelijker gaat als je op deze manier oefent.
Ben je klaar voor deze uitdaging? Dan is hier je eerste oefening. Vond je dit artikel waardevol?
Laat dan een reactie hieronder achter of deel het artikel via social media zodat anderen ook gebruik kunnen maken van deze tips.
