Leef je al jaren met een narcist dan is het niet zo vreemd dat je je afvraagt hoe de levensloop van een narcist zich zal ontwikkelen.
Wat zal er gebeuren naarmate de narcist in je leven ouder wordt? Zullen zijn of haar narcistische eigenschappen afnemen of net toenemen?
Ondanks alles hou je van je partner en je hoopt dat eenmaal hij of zij bejaard is er toch nog inkeer komt.
Maar is dit wel zo?
Met dit artikel wil ik de levensloop van een narcist in kaart brengen. Dit kan je helpen om beter te begrijpen wat achter je ligt en wat je te wachten staat.
Doel van dit artikel: Als je een narcist in je leven hebt, dan weet je als geen ander hoe ze kunnen zijn. Maar, wat gebeurt er met een narcist als ze ouder worden? Wat als ze bejaard zijn? In dit artikel ga ik je 8 dingen vertellen die je zeker moet weten over narcisten in hun latere levensjaren.
Kunnen kinderen narcistisch zijn?
Laten we om de levensloop van een narcist na te gaan beginnen met de kindertijd.
Er had al een alarmbelletje moeten rinkelen toen je schoonmoeder beschreef hoe je partner was als kind: opscheppen, haantje de voorste willen zijn, voortdurend aandacht willen en hevige reacties op kritiek.
Maar ah… een kind kan toch geen narcist zijn. Of toch?
Volgens de Nederlandse ontwikkelingspsychologen Sander Thomaes en Eddie Brummelman begint de ontwikkeling van narcisme rond de leeftijd van 7 of 8 jaar. Dit is het moment waarop kinderen zichzelf beginnen te evalueren op basis van hoe ze anderen zien.
Hoewel narcisme deels door genen wordt bepaald (zou hij het van mijn zelfingenomen schoonmoeder hebben?) wordt het ook beïnvloed door de omgeving.
Groeit een kind op in een liefdevolle omgeving waarin ouders oprechte belangstelling tonen dan concludeert een kind dat het van nature waardig is. Bevestiging van buitenaf heeft het hier dan niet voor nodig.
Wordt een kind echter opgevoed door ouders die de kwaliteiten van het kind overdrijven (ja hoor, volgens mijn schoonmoeder was mijn partner als kind veel slimmer dan zijn vriendjes) zal het kind daaruit afleiden dat het superieur is aan anderen.
Als ouders hierbij ook slechts oppervlakkig contact hebben met het kind (mijn partner kon bij zijn narcistische moeder nooit zijn hart luchten) krijgt het te maken met een hechtingsstoornis.
Het kind gaat geloven dat het beter is dan anderen, maar krijgt de tegenstrijdige boodschap dat er geen plaats is voor zijn gedachten en gevoelens.
Uit onderzoek van Brummelman blijkt trouwens dat narcistische kinderen niet per se heel tevreden zijn met zichzelf. Wel zien zij zichzelf als superieur aan anderen.
Op welke leeftijd doen narcisten bewust schadelijke dingen?
Bij het onderzoeken van de levensloop van de narcist is duidelijk dat de eerste tekenen als kind of puber kunnen ontstaan. Maar een narcistische persoonlijkheidsstoornis wordt pas vanaf de leeftijd van 18 jaar gediagnosticeerd.
De eerste indruk die narcistische kinderen maken is vaak positief; gemakkelijk, competent en charmant. Daar herken je misschien kenmerken van je narcistische man in zoals hij in het begin was.
Maar gedragsobservaties laten zien dat narcistische kinderen wel degelijk vijandig of agressief uit de hoek kunnen komen. Dit is vooral zo wanneer hun zelfbeeld wordt bedreigd.
Kinderen, jongvolwassenen en volwassenen kunnen allemaal bewust schadelijke dingen doen om hun gevoel van superioriteit bevestigd te zien.
Narcistische kinderen en adolescenten zijn vaak geneigd tot pesten. Dit pesten kan als voorloper worden beschouwd van manipulatief gedrag van volwassen narcisten.
Het is vaak als jongvolwassenen een relatie aangaan dat hun narcistische persoonlijkheid onder de vorm van narcistisch misbruik ten volle tot uiting komt.
Hoe verloopt de levensloop van een narcist verder?
De vraag die je je misschien stelt als je het slachtoffer bent van narcistisch misbruik is hoelang dit nog zo zal doorgaan.
Uit een studie, gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology, blijkt dat narcisme afneemt met de leeftijd.
In 1992 werden 486 studenten van de universiteit van Californië in Berkeley getest op narcistische persoonlijkheidskenmerken. 23 jaar later werden 237 van de oorspronkelijke deelnemers opnieuw getest.
Wat bleek? Slechts 3% van de proefpersonen vertoonde een toename van narcistische persoonlijkheidskenmerken. De conclusies van deze studie zijn in overeenstemming met eerder onderzoek.
Nu zou je kunnen denken dat dit goed nieuws is. Helaas… in tegenstelling tot goede wijn of kaas, worden narcisten niet beter met de jaren.
Hoe veranderen narcisten als ze ouder worden?
De afname van narcistische persoonlijkheidskenmerken is rond de 65 jaar heel opvallend.
Niet toevallig is dit de leeftijd waarop de meeste mensen met pensioen gaan. Stoppen met werken betekent vaak minder autoriteit en minder verantwoordelijkheden. De narcist krijgt dus steeds minder mogelijkheden om zijn ‘superioriteit’ bevestigd te zien.
Vaak ervaren 65-plussers ook een verlies van onafhankelijkheid. Met hun gezondheid gaat het soms iets minder goed. En ook op seksueel, fysiek, cognitief en intellectueel vlak krijgen bejaarden het vaak moeilijker.
Al deze veranderingen leiden tot wat een ‘narcistische crisis’ wordt genoemd: het zelfbeeld van de narcist verandert. Hij ziet zichzelf niet langer als succesvol omdat veel van de oppervlakkige manieren waarop hij succes altijd heeft gemeten, afnemen.
Nu zou je er van uit kunnen gaan dat de bejaarde narcist naarmate zijn levensloop vordert, niet gevaarlijk meer kan zijn. Jammer genoeg klopt deze redenering niet. Een oude vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken.
Levensloop van de narcist is als een bokser
Laten we even de vergelijking maken tussen een jonge en sterke bokser en een bokser die 15 jaar ouder is. De jonge bokser heeft een aantal voordelen: kracht, uithoudingsvermogen en hij herstelt sneller bij blessures. Deze voordelen staan echter niet garant voor een overwinning.
De oudere bokser is misschien niet zo sterk, maar zijn techniek is uitstekend. Hij heeft geleerd hoe hij de kracht waarover hij beschikt efficiënt kan gebruiken. Hij weet wat hem tijdens een wedstrijd te wachten staat. Hij wordt nog zelden verrast door zijn tegenstander en weet heel goed dat hij zich moet concentreren. Hij beheerst zijn capaciteiten – ook al is hij fysiek minder sterk.
Dit is vergelijkbaar met wat we zien bij narcisme. De bejaarde narcist heeft veel tijd gehad om zijn vaardigheden aan te scherpen.
Hij heeft tijdens zijn levensloop mensen zien komen en gaan, allemaal potentiële slachtoffers van zijn narcistisch misbruik.
Om als narcist te overleven heeft hij zichzelf aangeleerd hoe hij zich door zijn leugens en potentiële ontmaskering heen kon manoeuvreren.
Net zoals iedereen tijdens zijn levensloop leert ook de narcist van zijn ervaringen. Een oudere narcist wordt niet minder efficiënt in zijn manipulatietechnieken, integendeel…
Kan een narcist goed alleen zijn?
Als tijdens de levensloop het narcisme ‘niveau’ van een narcist daalt nemen bij hem gevoelens van eenzaamheid toe. Zijn masker valt af en hij wordt minder sociaal. Hij is namelijk bang dat anderen hem gaan zien voor wat hij werkelijk is.
Dit betekent echter niet dat hij deze zelfgekozen eenzaamheid fijn vindt. Hoe vaker hij alleen is, hoe meer narcistische voorraad hij mist.
Als partner van een narcist word je hierdoor vaak nog meer gemanipuleerd. Jij bent namelijk nog een van de weinige mensen die zijn narcistisch voorraad kan aanvullen. Door jou kan hij zijn gevoel van superioriteit nog enigszins handhaven en op jou kan hij nog macht en controle uitoefenen.
Kan een narcist van zijn kind houden?
Omwille van een gebrek aan empathie kan een narcist niet van zijn kinderen houden op de manier waarop de meeste mensen ‘houden van’ beschouwen.
Het verlies aan zelfstandigheid als een narcist op een bepaalde leeftijd komt, betekent echter dat hij steeds afhankelijker zal worden van familieleden (jij als partner) maar misschien ook van zijn kinderen.
Maar de jarenlange manipulatie van de narcist tijdens zijn levensloop laat ook bij zijn kinderen sporen na. Heel vaak is de narcist vervreemd van zijn kinderen.
Bovendien zit er een genetische component aan narcisme. Kinderen van narcisten zijn - omwille van datzelfde gebrek aan empathie - zelf minder geneigd om steun te geven.
De ouder wordende narcist kan in principe nog maar een persoon te pakken krijgen die zijn narcistische voorraad blijft aanvullen: jij als partner.
8 dingen die je zeker moet weten over bejaarde narcisten
#1: Kortzichtiger
Narcisten nemen geen verantwoordelijkheid en geven anderen graag de schuld van hun eigen gedrag. Het is nooit de schuld van de bejaarde narcist dat zijn leven niet fijn meer is: het is de schuld van de vrouwen, de mannen, de jongeren, de transgenders, de homoseksuelen, de mensen met een andere religie, enz…
#2: Nog meer zelfingenomen
We worden allemaal een beetje onzichtbaarder naarmate onze levensloop vordert. We leren hoe we hier vrede mee kunnen nemen of hoe we hiermee kunnen omgaan. Oudere narcisten doen geen van beiden. Ze houden nog meer van de enige persoon die ze liefhebben: henzelf.
#3: Verwachten empathie
Hoewel narcisten zelf geen empathie kennen, verwachten ze wel dat anderen tegenover hen heel empathisch zijn. De aandacht die ze niet meer krijgen compenseren ze door heel ‘behoeftig’ te worden zodat je hen overlaadt met empathie.
#4: Hun wijsheid komt niet met de jaren
Elke les of wijsheid die ze tijdens hun levensloop zouden kunnen geleerd hebben is verloren voor narcisten. Bejaarde narcisten willen onmiddellijke aandacht en hebben geen geduld. Net als kinderen kunnen ze in een driftbui uitbarsten als ze niet meteen aandacht krijgen.
#5: Geen blad voor de mond
Narcisten zijn helemaal niet geïnteresseerd in hoe anderen de dingen zien. Als ze er een andere mening op nahouden – en dat doen ze meestal – kunnen bejaarde narcisten verbaal heel direct en zelfs agressief reageren. Met hoe anderen zich hierbij voelen houden ze geen rekening.
#6: Regels gelden niet voor hen
Narcisten voelen zich superieur ten opzichte van anderen. Door deze overtuiging doen ze gewoon hun zin. Oudere narcisten gaan er vaak van uit dat ze helemaal geen rekening moeten houden met regels.
#7: Paranoïde
Een narcist is van nature uit heel argwanend. Als jij iets doet waar hij niet bij is, kan hij jou onderwerpen aan een spervuur van vragen. Met ouder worden neemt deze vervelende eigenschap nog ergere vormen aan. Een bejaarde narcist kan ervan overtuigd zijn dat anderen erop uit zijn om hem te pakken of te bedriegen.
#8: Korter lontje
Het lontje van een narcist wordt korter naarmate hij ouder wordt en zijn emoties worden wisselvalliger. Zelfs als een narcist aangenaam lijkt suddert zijn woede onder de oppervlakte. Een vonkje is voldoende om een vuurhaard te veroorzaken.
Hoe oud kan een narcist worden?
Narcistisch misbruik kan blijven bestaan tot het moment dat de narcist overlijdt. De levensverwachting van een narcist wijkt niet af van de gemiddelde Nederlander.
Juist doordat ze geen schuldgevoelens en empathie ervaren, zullen ze minder stress in hun leven ondervinden. En zoals we weten is stress schadelijk voor het lichaam.
Van de doden niets dan goeds, maar de wonden die een narcist bij jou heeft geslagen kunnen ook na zijn dood nog steeds pijn doen.
Bij jou schuldgevoelens oproepen en zichzelf in een slachtofferrol plaatsen is een van de meest geliefde manipulatietechnieken van een narcist. En ook een oudere narcist maakt hier graag gebruik van.
Hij gebruikt vaak de gevolgen van het ouder worden om jouw schuldgevoelens te versterken. Hij kan hiervoor zelfs het vooruitzicht van zijn sterfelijkheid gebruiken.
Als slachtoffer van narcistisch misbruik kan dit bij jou heel tegenstrijdige gevoelens oproepen. Je bent boos voor alles wat hij je heeft aangedaan, maar tegelijkertijd heb je medelijden met hem. Je voelt je intriest omwille van zijn afnemende gezondheid, zijn isolement, zijn depressieve gevoelens, zijn nakende afscheid.
heb iemand die bij bpost werkt en me bedreigde, ik doe capoeira en train hard voor het volgende gevecht! maar ik val enkel aan als die uithaalt naar mij, zijn pest gedrag raakt me zelf niet meer.
Ik ben zo blij met jullie hulp.
Eindelijk die gevaarlijke mafkees uit mijn leven,
Ik woon naast een narcistische buurman wat lang geduurd heeft voordat ik dit in de gaten had, zeker gezien dat ik alles gratis voor mijn buren deed maar zelfs een bedankje kon er niet af.Wat wel later opviel dat al kocht ik maar een paar nieuwe schoenen de jaloezie uit zijn ogen droop.De climax werd bereikt toen ik een nieuwe auto kocht, de treiterijen waren daarna niet van de lucht. Ik zal u deze dingen onthouden, maar het ging zo ver dat er spullen uit mijn tuin verdwenen, helaas had ik daar geen bewijs van maar het was na alles wat we mee maakten wel duidelijk. Ik heb dan ook later camera-s opgehangen.Het woonplezier word hierdoor wel verziekt, ik woon hier zelf al 50 jaar en nooit last gehad met voorgaande buren.Sinds zij hier wonen werd het na een jaar al ellende. Narcisme is dan ook iets verschrikkelijks voor mensen die er mee te maken krijgen en aan alle kenmerken die op internet worden beschreven voldoet deze man aan.
Cor, m’n ex echtgenoot liet ook spullen verdwijnen … vooral dingen die mij vreugde gaven … bizar dat ik t heb toegelaten ( vaak ging t ook stiekem en merkte ik t pas later ) …. Ik blijf me nog verbazen en inlezen over narcistisch gedrag
Ik zou graag een kanttekening willen plaatsen. Wellicht behoor ik tot de uitzonderingen, maar sinds bij mij na een onderzoek bleek dat ik in Cluster B val en (verborgen) narcisme bij mij van toepassing is, ben ik mij gaan verdiepen in de kenmerken. Letterlijk alles klopt. Ik ben mij echter gaan schamen voor mijn gedrag. Begreep dat dit abnormaal is en dat ik in therapie moet. Dit ga ik dan ook doen en hoop dat ik vooral empathie ga ontwikkelen en vooral jaloezie, afgunst, kritische houding, manipulatie, etc. ga afleren. En ja, er zijn narcisten die nooit zullen veranderen, want ze zien dat niet (of willen dit niet zien), maar ik ben ervan overtuigd dat er zat narcisten zijn die tot inkeer komen.
Wooh Frank , ik vind t heel bijzonder dat jij als zelf onderzocht narcist aan reflectie doet …, respect … en zeldzaam… dankjewel en succes
Dag Frank, inderdaad bijzonder en chapeau dat je jezelf gaat verdiepen in narcisme omdat je inziet dat dit abnormaal gedrag is.
Mijn partner is narcist en ik vraag me echt af of alle narcisten dit van zichzelf beseffen.
Als ik hem er op wijs dat hij ALLE, maar dan ook alle, schuld steeds afschuift en zich constant voordoet als slachtoffer, zie je hem echt blinken en hij heeft het al (niet met dezelfde woorden) gezegd dat hij perfect is.
Ik ben 74 jaar en heb een leven achter me van 70 jaar narcisme. Ben heel blij dat er steeds meer over gesproken kan worden. Alleen in de gezondheidszorg is het hele aanfluiting. Vele weten niet wat het is een om partner te zijn van een narcist. Hoop hier meer over te kunnen weten maar ook dat je er over kunt spreken met een iemand met behoorlijke kennis.
Als partner ben je een nul, een gebruiksartikel. Ik ben ook oud en kan voorlopig niet weg.
Ik sta overal alleen voor. Ik hoef niet op steun te rekenen, hij zegt ZOEK HET ZELF MAAR UITen met jou heb ik niets te maken.zo triest. Vandaag vond hij dat ik maar moest oprotten.dat kan wettelijk gezien niet in nederland
Waneer zou ik weg moeten bij de narcist omdat het in de loop der jaren erger kan worden
Heel herkenbaar. Toch vindt ik het wel vervelend dat een narcist altijd als mannelijk (hij/hem) wordt omschreven terwijl ik, en vele mannen met mij, lang hebben moeten lijden onder een narcistische vrouw. Gelukkig is ze nu als ¾ jaar weg en hebben mijn zonen en ik een veel beter leven nu.
Wat een eye-opener voor mij. Helaas is er al heel veel schade aangericht.