Denk je dat die leuke (jonge)man of meid die je aan het daten bent misschien een sociopaat is? Of misschien je leidinggevende op werk?
Je zou wel eens gelijk kunnen hebben. De kans is namelijk 20% dat iemand in een leidinggevende functie een sociopaat is.
En volgens psycholoog Dr. Martha Stout, verbonden aan de Harvard Universiteit, is 1 op de 25 mensen een sociopaat!
Hoewel niet elke sociopaat een gevaarlijke crimineel is, kunnen ze je het leven behoorlijk zuur maken. Het typische kenmerk van een sociopaat is namelijk antisociaal gedrag.
Doel van dit artikel: In dit artikel geven we je een aantal kenmerken waar je op kan letten en enkele tips als je het idee hebt dat je te maken hebt met een sociopaat.
Wat is een sociopaat?
Een sociopaat is een term die gebruikt wordt om iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASPD) te beschrijven.
Mensen met ASPD kunnen de gevoelens van anderen niet begrijpen. Ze overtreden vaak regels of nemen impulsieve beslissingen zonder zich schuldig te voelen over de schade die ze veroorzaken.
Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis kunnen ook "mind games" toepassen om vrienden, familieleden, collega's en zelfs vreemden te beïnvloeden. Ze kunnen ook als charismatisch of charmant worden ervaren.
Het vertonen van veel zelfzuchtig gedrag is op zich niet voldoende om iemand als sociopaat te diagnosticeren.
Een ASPD-diagnose wordt alleen gesteld als de symptomen zich gedurende een langere periode voordoen en niet veranderen door strafmaatregelen of veranderingen in levensstijl.
Iemand die egoïstisch is, kan wel een tijdje bepaalde kenmerken vertonen, maar zich daarna schuldig erover voelen of na een (gevangenis)straf zijn gedrag veranderen.
De kenmerken van een sociopaat
Een antisociale persoonlijkheidsstoornis maakt deel uit van een categorie van persoonlijkheidsstoornissen die gekenmerkt worden door hardnekkig negatief gedrag.
In de nieuwe editie van het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) staat dat iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis consequent een gebrek aan respect toont voor de gevoelens van anderen of schendingen van de rechten van mensen.
Mensen met ASPD beseffen misschien niet eens dat ze dit gedrag hebben. Ze kunnen hun hele leven zonder diagnose leven.
1: Ze zitten vol excuses en liegen zonder probleem
Zelfs als het je lukt om ze te betrappen, hebben ze een manier om dingen er beter uit te laten zien dan dat ze zijn.
Maar een relatie moet gebaseerd zijn op vertrouwen. Er zijn immers zoveel kleine dingen die je dagelijks met je partner deelt, en belangrijke zaken moeten openlijk worden uitgelegd en besproken.
Het natuurlijke instinct van een sociopaat is echter om een versie van het verhaal te vertellen die anderen bevalt, waar ze respect en vertrouwen van de mensen om hen heen krijgen en hen uiteindelijk helpt om te krijgen wat ze willen.
2: Ze zijn charmant
Sociopaten kunnen je heel makkelijk verleiden en beïnvloeden.
Als ze willen, zijn ze volledig op jou gericht en laten je voelen alsof hun hele wereld om jou draait. Ze vragen hoe het met je gaat, ze nemen je uit eten, ze zijn ontzettend attent.
En als je iemand leuk vindt, kan dit ongelooflijk fijn voelen. Helaas duurt dit niet lang...
Zodra ze zich beginnen te vervelen of ze hebben hun doel bereikt met je, dan verandert hun houding als een blad aan de boom.
3: Ze zijn vaak verwikkeld in drama
Er is vaak drama om hen heen. Maar het is natuurlijk altijd de schuld van de ander.
Ze vertellen je hoe 'slecht' die persoon is, hoe nutteloos diegene is en waarom het zijn of haar fout is.
Nooit, maar dan ook nooit, zullen ze de schuld op zichzelf nemen.
4: Ze zoeken vaak avontuur op
Sociopaten nemen vaak risico's, soms lijkt het alsof ze niet eens weten hoe gevaarlijk iets is.
Ze kunnen het leven wel spannend maken op die manier. Het is gemakkelijk mee te gaan in de opwinding die ze kunnen opwekken.
5: Ze doen dingen ten koste van anderen
In het begin van een relatie, zullen ze je niet snel pijn doen. Ze letten wel op!
Er moet eerst een goed imago worden neergezet voordat ze hun masker afdoen. Maar je kan wel merken dat ze weinig respect hebben voor anderen.
Ze lijken er niet om te geven wanneer ze anderen van streek brengen of ze lachen zelfs om andermans tegenslagen.
6: Ze beschuldigen je ervan paranoïde te zijn
Als je ze op iets te veel leugens hebt betrapt, draaien ze de rollen om en zeggen ze dat je paranoïde bent.
Sociopaten zijn ongelooflijk slim en kunnen je makkelijk aan jezelf doen laten twijfelen.
Eerder schreef ik een artikel met simpele tips om je onzekerheid aan te pakken.
Hoe wordt iemand gediagnosticeerd als sociopaat?
Om de diagnose antisociale persoonlijkheidsstoornis te krijgen, moet iemand ouder zijn dan 18 jaar.
Hun gedrag moet een patroon vertonen van ten minste drie van de volgende zeven kenmerken:
- 1Ze respecteren geen sociale normen of wetten. Ze breken consequent wetten of overschrijden sociale grenzen.
- 2Ze liegen, misleiden anderen, gebruiken valse identiteiten of bijnamen en gebruiken anderen voor persoonlijk gewin.
- 3Ze maken geen plannen voor de lange termijn. Ze doen vaak dingen zonder na te denken over de gevolgen.
- 4Ze tonen agressief of geïrriteerd. Ze belanden consequent in gevechten of doen anderen fysiek pijn.
- 5Ze houden geen rekening met hun eigen veiligheid of de veiligheid van anderen.
- 6Ze volgen geen persoonlijke of professionele verantwoordelijkheden op. Dit kan onder meer inhouden dat ze herhaaldelijk te laat op werk komen of dat ze hun rekeningen niet op tijd betalen.
- 7Ze voelen zich niet schuldig of berouwvol omdat ze anderen pijn doen of mishandelen.
Andere mogelijke symptomen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis kunnen zijn:
Een antisociale persoonlijkheidsstoornis kan ook als diagnose worden gesteld bij iemand die pas 15 jaar is, mits ze symptomen van een gedragsstoornis vertonen.
Deze symptomen zijn onder andere:
Het verschil tussen een sociopaat en een psychopaat
Er is geen klinisch verschil tussen een sociopaat en een psychopaat. Deze termen worden beide gebruikt om te verwijzen naar mensen met ASPD. Ze worden ook vaak door elkaar gebruikt.
De meeste deskundigen geloven dat psychopaten en sociopaten een aantal eigenschappen delen. Zo hebben ze geen goed idee van wat goed en slecht is. Ze kunnen de gevoelens van een ander vaak niet begrijpen of delen.
Wel zijn er algemene opvattingen over het verschil tussen een sociopaat en een psychopaat:
Een sociopaat is bijvoorbeeld iemand die slechts kleine overtredingen maakt en geen ernstige schade of leed aan anderen veroorzaakt.
Maar een psychopaat kan worden omschreven als iemand die fysiek gewelddadig is of anderen in gevaar brengt.
Hebben ze een geweten?
Het belangrijkste verschil tussen een psychopaat en een sociopaat is het geweten. Het kleine stemmetje in ons hoofd dat ons verteld wanneer een bepaald gedrag goed of slecht is.
Een psychopaat heeft geen geweten. Als hij tegen je liegt zodat hij je geld kan stelen of vreemd kan gaan, zal hij geen enkele berouw voelen, al doet hij misschien alsof.
Het verschil tussen een sociopaat en een narcist
Ook bij een sociopaat en een narcist zijn er flink wat overeenkomsten, maar hoewel alle sociopaten als narcistisch kunnen worden omschreven, zijn niet alle narcisten een sociopaat.
Het belangrijkste onderscheid is dat sociopaten slimmer en meer manipulatief zijn omdat hun ego niet op het spel staat.
In feite hebben ze geen echte persoonlijkheid. Ze zijn oplichters pur sang en kunnen elk karakter aannemen die ze willen. Het zijn ook goede acteurs.
Wanneer ze je voor hen willen winnen, zijn ze ontzettend charmant en is het moeilijk om ze als sociopaat te zien.
In plaats van op te scheppen, kan het gesprek eerder op jou dan op zichzelf gericht zijn. Ze kunnen zichzelf juist opofferen en verontschuldigend zijn als dat hun doel dient.
Een sociopaat is meer berekenend en kan agressie tonen met voorbedachte rade. Hun doel is om mensen op te lichten, te bestelen of financieel uit te buiten. Daarbij geven ze niets om wat anderen van hun denken.
Narcisten daartegenover kunnen zeker ook anderen uitbuiten, maar dit is meer een soort bijeffect van hun doel om succes, roem en perfectie te bereiken.
Vaak zijn narcisten daarbij meer geïnteresseerd in wat mensen van hen denken aangezien ze de bewondering van anderen nodig hebben.
Dit maakt ze afhankelijk van anderen en minder geneigd om te scheiden van hun partner dan een sociopaat, die zomaar kan vertrekken als ze worden blootgesteld of niet krijgen wat ze willen.
Omgaan met een hoogfunctionerende sociopaat
Sociopaten zijn koud en berekenend.
Voor een sociopaat zijn relaties niets anders dan een middel om een doel te bereiken, een soort persoonlijk gewin, of het nu gaat om geld, macht, seks, amusement of een combinatie daarvan.
Sociopaten in relaties stellen zich volledig ten dienste van zichzelf.
Daarom is de nummer 1 tip voor het omgaan met een hoogfunctionerende sociopaat:
Tip: 1 Verbreek de relatie zo snel mogelijk (of heb zo min mogelijk contact)
Een relatie met een sociopaat kan je emotioneel, en vaak ook financieel, opbreken.
Hoe langer je bij iemand blijft, hoe moeilijker het kan zijn om jezelf weer op te lappen.
Realiseer je dat je een sociopaat niet kunt veranderen of helpen.
Niets wat je zegt of doet kan de sociopaat veranderen, en het is ook niet jouw taak om dat te doen. Dit is zijn of haar persoonlijkheid en het is hun verantwoordelijkheid om behandeling te zoeken.
Er zijn behandelingen voor deze aandoening, maar meestal is het onwaarschijnlijk dat een sociopaat professionele hulp zoekt.
Degenen die wel besluiten om hulp te zoeken doen dat omdat ze dat moeten doen als gevolg van drugsmisbruik of een gerechtelijk voorgeschreven therapie na het overtreden van de wet.
Persoonlijkheidsstoornissen kunnen niet worden behandeld met medicijnen. Wel kunnen symptomen zoals depressie en angststoornissen (waar een sociopaat last van kan hebben) behandeld worden.
Verbreek dus al het contact met de sociopaat.
Open geen enkele e-mail, blokkeer hun nummer, lees hun berichtjes niet, blokkeer ze op je social media, en verbreek eventueel het contact met gezamenlijke vrienden.
Als je kinderen met een sociopaat hebt, zoek dan een bemiddelaar die jullie kan helpen met de onderlinge communicatie.
Doe alle herinneringen aan hem in een doos. Al zijn foto's, cadeaus, brieven, alles wat met je aan hem doet denken, moet je in een doos doen en wegzetten.
Bekijk ook de volgende video waarin Jannah Kara Vira nogmaals uitlegt wat eigenschappen zijn van sociopaten.
Tip 2: Vind een therapeut of coach
Het kan moeilijk en gevaarlijk zijn om een relatie met een sociopaat te beëindigen. Hij kan wanhopig worden en je ervan willen overtuigen dat je het verkeerde doet.
Als je niet toegeeft, kan hij fysiek geweld of andere manipulatieve tactieken toepassen.
Een sociopaat kan een ernstige ontkoppeling van zijn emoties ervaren en vanwege zijn onvoorspelbaarheid kun je het best professionele hulp zoeken als je besluit om de relatie te beëindigen.
Een therapeut, counselor of getrainde professional kan je helpen om een veiligheidsplan op te stellen zodat je zo snel en veilig mogelijk uit de situatie kan komen.
Daarbij kun je last hebben allerlei emotionele problemen, en het regelmatig bezoeken van een therapeut helpt je om deze situatie te verwerken.
Lees dit artikel als je op zoek bent naar tips om je eigenwaarde te vergroten en te versterken.
Tip 3: Neem tijd voor jezelf
Neem de tijd en wees geduldig met jezelf terwijl je geneest van deze relatie.
Zorg ervoor dat je het volledig verwerkt en dat je begrijpt hoe een sociopaat werkt, zodat je kunt voorkomen dat je weer in een soortgelijke situatie verzeild raakt.
Is het nog te moeilijk om afstand te doen van hem of haar? Houd jezelf dan zo veel mogelijk bezig.
Leid jezelf af van de neiging om toch in te gaan op de tekstberichten, de belletjes of je wens om zelf contact te zoeken.
Als je merkt dat je hem of haar wilt bellen, bel dan een familielid of vriend op.
Ga sporten, doe yoga of meditatie oefeningen, houd een dagboek bij, neem weer contact op met mensen die je al een tijdje niet hebt gezien, vind online support groepen en lees zoveel mogelijk. Lezen werkt rustgevend en je leert ervan.
Beschouw elke dag als een nieuwe dag en doe alles stap voor stap. Het is een pijnlijk proces, maar het zal nog veel pijnlijker zijn geweest als je de relatie had behouden.
Tot slot, als je single bent en je bent iemand net aan het daten, luister dan altijd naar je intuïtie.
Doet je buik pijn van de spanning? Voel je dat er gewoon iets niet klopt? Negeer dat dan niet, en behoed jezelf voor een heleboel pijn.
Mijn 24 jarige zoon is een sociopaat, met narcistische en psychopatische symptonen. Hij is gediagnostiseerd als Authist, met epileptie, en een APS. Leven met zo’n zoon is verschrikkelijk. Wij willen afscheid van hem nemen om onszelf in bescherming te nemen.
Lijkt mij dat u beter even naar u zelf kunt gaan kijken. Een autist en een persoon met epilepsie een sociopaat? Dat u vertrouwd op deze onervaren en onempathische psychologen zegt meer over u dan over uw kind. Hoe is uw kind zo geworden!!! Zelfinzicht. Hond.
be careful what you hear about someone, you. might be hearing it from. the problem..
Helaas maar het kan wel. We hebben nogal weleens een neiging om mensen die een diagnose hebben om daar de hand boven te houden maar ook die, vooral wanneer ze er niet mee hebben leren omgaan en negatief geaaid zijn op ongezond gedrag kunnen ook een narcistische persoonlijkheidsstoornis ontwikkelen zoals borderline. – While the overlap between NPD and BPD is discussed often in the popular psychology literature and online, very few careful studies of the co-occurrence of NPD and BPD have been conducted. One older study reported that almost 39% of people with BPD also have NPD
informatief, alleen jammer dat de neiging lijkt te gaan dat het een mannelijke aandoening zou zijn…maar goed ,toch interessant
Ik ben ca 13 jaar met iemand omgegaan die zowel kenmerken heeft van sociopathie als narcisme.
Hij is waanzinnig onberekenbaar, manipulatief en onbetrouwbaar.
Tevens buit hij andermans zwaktes en kwetsbaarheden uit, probeert overal de regie in te nemen en trekt alles naar zich toe.
Hij heeft jarenlang op sociaal en emotioneel vlak misbruik van mij gemaakt.
Vooral door me te manipuleren en voor het karretje te spannen.
Heb hem in het verleden bepaalde gevoelige dingen en informatie toevertrouwd waar hij niet integer mee is omgegaan.
Hij is dit op den duur tegen me gaan gebruiken.
Ook liet hij me vaak schuldig voelen en praatte me allerlei rare ‘complexen’ etc aan.
Hij is zo glad als een aal en weet precies hoe hij anderen kan bespelen en misbruiken.
Beste Jan,
Wat erg om te lezen dat je met deze persoon te maken hebt gehad… Ik hoop dat het nu beter met je gaat. Heb je banden met de persoon kunnen verbreken?
Onthoud altijd goed dat de fout natuurlijk bij die persoon ligt en niet bij jou. Jij bent niet degene die zich schuldig moet voelen! Het is natuurlijk enorm moeilijk om dit ‘even niet te doen’. Goede vrienden kunnen hier veel bij helpen.
Stay strong!
Liefs,
Vera
Goh, ik hoor zulke bekende dingen in wat hier geschreven wordt. Ook wat jij typt! Precies wat jij zegt, alles omdraaien, ik zou opgenomen moeten worden, en iedereen vindt dat ook. Ja, ik ben gek…ik ben ziek, ik ben de koningin van de narcisten.. Zo erg dat ik het bijna ging geloven. Ergste is dat hij iedereen, behalve de mensen die hem echt kennen, in de maling neemt. Je ziet alleen degene die hij wil dat jij ziet. Rest is verborgen. Hij weet het, toen ik een keer zei dat ik met zijn hulpverlener zou gaan praten over hoe ik het zag achter de voordeur vroeg hij of ik veilig thuis over de vloer wilde hebben… Dat maakt dat hij weet wat hij doet. Doodeng. Jarenlang heb ik erin gezeten en eigenlijk startte het al vanaf week één. Het schelden, de spelletjes, de psychische mishandeling, aantrekken, afstoten…. Altijd, al jaren lang. Liefde is blind! 100%!
Ik zie @ thierrybaudet als sociopaat! Hij vertoont vele overeenkomsten met als wat boven beschreven. Maar hoe waarschuw je mensen voor zo’n persoon!
Inderdaad denk ik bij hem ook aan psychopathie maar dan meer een psychopaat. Hij is immers hoogopgeleid en heeft een baan en “vrienden” om zich heen die als een schamele ban achter hem aanloopt, net zoals “groep narcisme/group/collective narcissism.
Maar waarom is gewetenloos in dit verhaal altijd slecht, ook zonder geweten denk ik dat het mogenlijk is om te begrijpen wat goed en slecht is en hierin zelf een keus te kunnen maken wat hij wil zijn en deze rationeel in iedere situatie te kunnen kiezen en te onderbouwen met motivatie te hebben om goed te willen zijn en doen. Misschien juist wel een goede leider eigenschap. Keuzes en beslissingen rationeel te maken ipv met gevoelens. Geen kansen voor de lobbyisten of corrupte mede bestuurders. Beste keuzes kunnen maken bij alleen maar slechte opties. Zou het niet ? Ze kunnen liefde wel zien toch, en zo de waarde van hun bestaan bepalen. Denk eerder dat wanneer hun deze nooit gezien hebben door bvb verwaarlozing in jeugdtijd door bvb omgeving en naaste. Dat is denk ik juist bepalend voor de ontwikkeling naar goed of kwaad. Iemand die zich altijd gewenst heeft gevoeld en liefdevol is opgegroeid word in mijn ogen niet slecht. Ik heb altijd geleerd niet te willen oordelen. Wat juist in dit/haar/jullie s verhaal doorslag geeft. Onproffecioneel, Typisch geval van oorzaak en gevolg. Wie was eerder, Kip of het Ei. Samen en begrip . Is de schrijfer van dit zelf niet een beetje in de rol van bespelen, manipuleren, en juist niet accepteren ???? Je antwoord daarop is de reactie op mijn open kijk. PEACE , But probity this word dont excist in the writter wordbook. I am so shocked. Ik hoop het te horen.
BVD Mike
het gaat erom dat zij het stemmetje van goed fout niet horen dus niet oordelen of iets wel of niet goed is. wel moet ik zeggen dat wat ik hier lees op deze site meer over psychopaten dan sociopaten gaat als ik andere sites moet geloven
Ik leef mijn hele leven met een tweelingbroer die van jongs af aan echte afgunst voor mij had. Uit de slechte relatie en opvoeding van mijn ouders hebben wij allemaal als kinderen slechte aandacht en opvoeding gehad en is dus ook nooit opgelet tussen de relatie bij ons twee.
Naarmate we ouder werden werd ik flink uitgebuit en vaak vochten we om niks, omdat hij mij gewoon niet kon uitstaan voor geen reden. Hij is nu een duidelijke criminele sociopaat geworden die overal mee weg komt en heeft mijn leven compleet uit me gezogen.
We deelden dezelfde vrienden, maar bij hun loog hij en maakte hij me zwart achter mijn rug zodat zij zich ook afkeerde en ik wist nooit waarom. Ik leef echt in een hel nog steeds bij mijn ouders thuis jammer genoeg in Amsterdam ik kan dus ook moeilijk mijn relatie met hem verbreken.
Voor familie leden van een sociopaat zou ik dus echt zeggen dat je niet de sociopaat moet beschuldigen, want jij zult voor gek verklaard worden, maar je moet zijn leugens en misbruik proberen bloot te stellen aan anderen zodat je misschien extern hulp kan krijgen of zonder woorden in ieder geval je omgeving soort van waarschuwt.
Jammer genoeg zijn woningen in Amsterdam onbetaalbaar en niet te verkrijgen, maar dat zou mijn verlossing zijn voorgoed voor hem. Wie weer kan ook iemand mij hiermee helpen als hij/zij dit leest?! Succes allemaal verder en veel sterkte!