Heb jij een persoon in je omgeving die mogelijk een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft?
Soms kan je het contact verbreken, maar soms ook niet. Dan kan de omgang met een narcist kan ontzettend moeilijk zijn.
In dit artikel wordt uitgelegd wat een narcistische persoonlijkheidsstoornis is, hoe je het kan herkennen en hoe je ermee om kunt gaan.
Deze tips kunnen je helpen om jezelf niet te verliezen in een sociale relatie met een narcist.
In dit artikel wordt het volgende besproken:
- Wat is een narcistische persoonlijkheidsstoornis?
- Narcistische trekken en kenmerken
- Omgang met een narcist
- Behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis
- 8 tips die je helpen omgaan met een narcist
Wat is een narcistische persoonlijkheidsstoornis?
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een van de vele soorten persoonlijkheidsstoornissen. Het zit tussen je oren.
De narcistische persoonlijkheidsstoornis is een mentale stoornis waarin de personen:
Maar achter dit masker van een ogenschijnlijk extreme vorm van zelfvertrouwen schuilt een fragiele zelfwaardering die kwetsbaar is voor de geringste kritiek.
Narcisme zit tussen de oren; het is een serieuze psychische stoornis.
Narcisten worden vaak in eerste instantie gezien als arrogant en egocentrisch. Niets is echter minder waar.
Het is in de eerste plaats een stoornis die, nogmaals, tussen de oren zitten. Het is dus geen egocentrisch gedrag. De narcist is ervan overtuigd dat hij of zij beter is dan anderen en de aandacht dus verdient.
De narcist voelt zich altijd superieur ten opzichte van zijn omgeving. Dit gevoel zal zich uiten in alles wat de narcist doet en zegt.
Het lastige is dat dit niet altijd meteen zichtbaar is, maar soms pas na een tijdje duidelijk wordt dat ook ogenschijnlijke empathie daadwerkelijk voortkwam uit dit constante gevoel van superioriteit.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is problematisch voor de persoon. Niet zozeer dat deze persoon zelf het idee heeft er slechter door te worden.
De stoornis veroorzaakt met name sociale problemen op het gebied van relaties met andere personen. Denk bijvoorbeeld aan problemen op het gebied van relaties (romantisch, maar ook vriendschappen), werk, school of financiële zaken.
Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn over het algemeen ongelukkig en teleurgesteld als ze niet de speciale aandacht, gunsten of bewondering krijgen waarvan ze overtuigd zijn dat ze het verdienen. Ze vinden hun relaties met anderen misschien niet bevredigend.
De personen om de narcist heen vinden het waarschijnlijk niet leuk om in de omgeving van de narcist te zijn. Met name de mensen die dicht bij de narcist staan delven vaak het onderspit door de stoornis.
Voorbeeld narcistische persoonlijkheidsstoornis: Donald Trump
Het beste voorbeeld dat ik kan geven van een bekend persoon met duidelijk een narcistische persoonlijkheidsstoornis, is Donald Trump, de president van de Verenigde Staten.
Deze man is extreem vol van zichzelf. Iedereen ziet dat hij regelmatig ernstige fouten maakt en dagelijks meerdere keren liegt.
Toch is hij zelf ervan overtuigd dat hij de beste president is die de Verenigde Staten ooit heeft gekend.
Hij kan in zijn hoofd niet toegeven dat hij daadwerkelijk een narcist is. Ook probeert hij tot in den treuren dingen goed te draaien.
Hiervoor moet hij echter liegen en bedriegen. De mensen om hem heen gaan gebukt onder zijn harde bewind.
Hij schreeuwt, scheld, vloekt, tiert en is racistisch en vrouwonvriendelijk, met name wanneer dingen niet gaan zoals hij wilt. Dit is een narcist ten voeten uit. Een schoolvoorbeeld, mede door zijn positie.
Herken je dit in een persoon in je omgeving? Misschien zelfs in je partner?
Lees dan snel verder over de symptomen van de narcistische persoonlijkheidsstoornis.
De stoornis is behandelbaar door middel van therapie; psychotherapie. Ook dit wordt in dit artikel kort besproken.
Tenslotte worden er ook gemakkelijke tips gegevens zodat jij beter kunt omgaan met de psychische stoornis van de narcist in je eigen omgeving.
Als je wilt weten welke invloed narcisten op je leven kunnen hebben, lees dan dit artikel goed door.
Narcistische trekken en kenmerken
Wil je weten hoe je narcisme kan herkennen bij een persoon in je omgeving?
Er is veel onderzoek gedaan naar narcisme, waardoor er duidelijke kenmerken van narcisme zijn opgesteld. Ik zal er hieronder een aantal bespreken.
Wil je hier mee over lezen? Lees dan eens het artikel over hoe je kunt omgaan met een narcist.
In dit artikel zal ik mij daarom richten tot een opsomming van herkenbare symptomen van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
De symptomen kunnen per persoon variëren. Het ene symptoom is wel zichtbaar bij een persoon, maar het andere misschien niet.
Het is daarom goed om te kijken hoeveel en in hoeverre deze symptomen zichtbaar zijn bij de betreffende persoon.
De ernst van het symptoom kan namelijk ook variëren.
Sommige symptomen van de stoornis bij de narcist hebben een ernstig effect om zijn sociale omgeving, terwijl anderen een milder effect hebben. Toch zijn het allemaal effecten van de stoornis.
Mensen met het narcistische persoonlijkheidsstoornis kunnen:
Wat betreft het gedrag van mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis, hebben narcisten heel veel moeite met het krijgen van kritiek op hen als persoon of hun prestaties.
Dan kunnen ze de volgende dingen laten zien:
Herken jij de bovenstaande kenmerken in een persoon in je eigen omgeving?
Misschien dat je dan wel te maken hebt met een narcist. Hoe kun je goed met deze persoon omgaan zonder dat je wordt overheerst door zijn narcistische gedrag?
Omgang met een narcist
Wanneer je te maken hebt met een narcist in je eigen omgeving, is het erg belangrijk dat je je eigen emoties onder controle kunt houden.
Wanneer je je emoties toont of kritiek uit op de narcist, zal de narcist op allerlei manieren je het leven zuur proberen te maken maar nooit de kritiek tot zich nemen.
Ieder persoon kan in meer of mindere mate tekenen van een narcist laten zien. Dat betekent niet dat iedereen een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft. Je ontdekt de stoornis pas wanneer je een diepere relatie hebt met de narcist.
Pas dan komen de narcistische eigenschappen echt naar boven drijven en besef je dat je daadwerkelijk met een narcist te maken hebt. Je kunt je bijvoorbeeld aan bepaalde dingen ergeren.
De narcist kan zich ook steeds minder goed beheersen en de narcistische trekjes worden steeds meer zichtbaar.
Je kunt een ouder, broer, zus, partner of collega, baas, leraar, medestudent of medewerker hebben met sterke narcistische eigenschappen.
Een narcist kan je niet altijd confronteren met zijn gedrag, omdat dit juist bij deze stoornis averechts kan werken. Je dient er dan mee om te gaan.
Je kunt de narcist niet altijd confronteren met zijn gedrag. Dus dien je ermee om te leren gaan.
De ergste narcisten geloven volledig in hun eigen grootsheid. Zelfs dit is niet altijd zichtbaar.
Bijvoorbeeld wanneer de narcist in werkelijkheid zo groot is als hij denkt dat hij is. Denk aan een befaamde acteur, een bestsellerschrijver of aan een ondernemer met een heel succesvol bedrijf.
Bovendien zijn narcisten niet altijd vreselijke mensen. Ze kunnen ook geliefd, leuk, of charismatisch zijn en goed in wat ze doen. Daardoor is narcisme soms ook moeilijk te herkennen bij een ander.
Deze eigenschappen behoren namelijk tot de buitenste schil van de narcist. Maar tot deze schil behoren ook andere eigenschappen: egocentrisme, verwaandheid, superioriteit, enzovoort. Het maskeert een kwetsbare innerlijke kern; de pit.
Tot de schil behoort echter ook een donkere plek van boosheid, manipulatie en het gebrek aan empathie.
De narcisten die deze eigenschappen sterk hebben, zijn vaak bijzonder moeilijk om mee te leven of te werken.
Anderen staan altijd in de weg en zijn altijd minderwaardig. De superioriteit van de narcist zal hij altijd proberen te tonen, terwijl hij tegelijkertijd over de gevoelens en meningen van anderen walst.
Wanneer je een narcist in je omgeving hebt, is het niet altijd mogelijk om hem of haar te negeren. Wanneer dit wel mogelijk is, raden veel instanties en deskundigen je aan om de relatie met de narcist te verbreken.
De narcist zal je altijd proberen te domineren, kleineren, manipuleren en te breken. Dit doet de narcist niet bewust, maar doet hij onder invloed van de psychische stoornis die in zijn hoofd zit.
Wanneer het echter niet mogelijk is, dien je ermee om te leren gaan. Dit is het geval wanneer je een narcist in je familie of op je werk hebt. Het is erg belangrijk dat je dan sterk in je schoenen staat, leert om voor jezelf op te komen en een goed niveau aan zelfvertrouwen hebt.
Wanneer je emotioneel uitgeput raakt, is het erg belangrijk om een time-out te nemen van de narcist. Je kan dan bijvoorbeeld even enkele dagen geen contact met de narcist hebben.
Op het moment zelf kun je rustig tegen de narcist zeggen dat je even een time-out neemt van zijn narcistische gedrag en verlaat je de ruimte om vervolgens na enkele minuten weer terug te keren wanneer je weer rustig bent.
Behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis
Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis willen waarschijnlijk niet weten dat er iets mis met hen mis is.
Ze herkennen het probleem niet, want dat vereist dat ze zichzelf niet als superieur zien. Dat gaat dus niet.
Daarom is het onwaarschijnlijk dat ze zelf om een behandeling zullen vragen. Als ze toch een behandeling zoeken, is de kans groter dat ze symptomen van depressie, drugs- of alcoholgebruik of een ander mentaal probleem ervaren.
Toch kan het ook in deze gevallen moeilijk voor hen zijn om behandeling te aanvaarden, omdat ook dit hun gevoel van eigenwaarde en superioriteit aantast.
Toch kan het leven van zowel de narcist als van de personen in zijn omgeving een stuk verbeteren wanneer de narcist een behandeling zou krijgen.
De behandeling die kan helpen bij de narcistische persoonlijkheidsstoornis is therapie, psychotherapie om precies te zijn. Dit houdt in dat de narcist met een psychiater kan praten in terugkerende sessies. De therapie kan helpen bij:
De therapie zal zich richten op een gedragsverandering om te helpen om de verantwoordelijkheid te nemen en te leren om:
De therapie kan van korte duur zijn om de narcist te helpen om momenten van stress aan te kunnen. De therapie kan ook een langere periode duren om te helpen de doelen te bereiken en te behouden.
Op een bepaald moment kan het nuttig zijn om familieleden of andere belangrijke personen in het leven van de narcist bij de therapie te betrekken.
Omgang met een narcist? 8 tips
Stel je voor: je hebt te maken met een narcist in je directe omgeving. Elke poging om de narcist te veranderen, zal op niets uitwerken.
Het gaat hier namelijk niet om bewust egocentrisch gedrag, maar om een psychische stoornis. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, kan het helpen wanneer de narcist therapie krijgt voor zijn stoornis.
Maar wat kun je zelf doen? Hoe kun jij omgaan met een narcist? Ik geef je graag enkele bruikbare tips.
1: Bepaal met welk type narcist je te maken hebt
Je kunt een narcist op een bepaald schaal zetten. Er zijn grootse narcisten die veel van de hierboven genoemde kenmerken in sterke mate tonen.
Er zijn echter ook kwetsbare narcisten die minder emoties laten zien. De grootse narcist kan je bondgenoot zijn zolang je zijn superioriteit maar erkent en navolgt.
De kwetsbare narcist is snel op z’n teentjes getrapt en kan dan opeens ontploffen in boosheid. Dit onderscheid realiseer je je misschien niet meteen.
Maar wanneer je dit eerst even voor jezelf bepaald, kan je een omgangsstrategie bepalen.
2: Erken je irritatie
Narcisten kunnen ontzettend irritant zijn. Dit kan voortkomen uit hun neiging om anderen te kleineren en totaal geen empathie te laten zien.
Als je iets gedaan wilt krijgen, is de narcist altijd bezig met zichzelf in het middelpunt te zetten en de eer op te strijken.
Wanneer je je eigen frustraties hierover erkent, kun je de kracht vinden om ermee om te leren gaan en je irritatie bij de narcist aan te kunnen.
3: Realiseer je waar het gedrag vandaan komt
Kwetsbare narcisten willen zichzelf beter laten voelen en kunnen daarom vervelend gedrag laten zien.
Als je eenmaal beseft dat deze narcist in werkelijkheid heel onzeker en kwetsbaar is, kun je dit gedrag beter een plaats geven. Dan kun je je concentreren op hetgeen wat moet gebeuren.
Dit betekent niet dat je hun gedrag volledig hoeft te accepteren, want dan geef je ze vrij baan om hun egocentrische gedrag uit te dragen. Geef ze de juiste hoeveelheid acceptatie om je werk goed te kunnen doen.
4: Bekijk de context
Narcisme is niet een stoornis die zich altijd in dezelfde mate laat zien. Bepaalde situaties kunnen het narcistische gedrag juist stimuleren doordat de onzekerheden van de narcist meer worden opgewekt.
Stel je bijvoorbeeld voor dat een narcist is afgewezen voor een promotie die hij graag wilde en nu onder de persoon moet werken die de baan wél kreeg.
Uit zijn onzekerheid zal de narcist er alles aan doen om de persoon die de baan kreeg het leven moeilijk te maken.
De narcist kan defensief, wraakzuchtig en hatelijk worden. In dit geval heeft de situatie eraan bijgedragen dat het monster zicht heeft ontpopt in de narcist.
5: Blijf positief
Wanneer je met narcisten te maken hebt, zou je er niet tegenin moeten gaan. Dan gooi je als het ware kolen op het vuur en kan het narcistische gedrag alleen maar erger worden.
Aanvaard het, want het narcistische gedrag zal uiteindelijk verminderen.
6: Raak niet van je eigen spoor
Het is gemakkelijk om je eigen doelen uit het oog te verliezen wanneer een narcist de leidende rol op zich heeft genomen.
Toch hoef je niet naar alles te luisteren en alles op te volgen van de narcist zegt of doet. Ook niet wanneer hij om aandacht schreeuwt.
Zoek de juiste balans tussen het volgen van de richting die jij wilt opgaan en het verlichten van de angsten en onzekerheden die de kwetsbare narcist ervaart.
Wanneer je te maken hebt met een grootse narcist, kun jij zijn gevoelens erkennen, maar toch verder gaan in de richting van je eigen doel.
7: Behoud je gevoel voor humor
Je kunt tegen de narcist ingaan, bijvoorbeeld door niet mee te gaan in de kwetsende opmerkingen en uitingen van de narcist.
Het is hierbij belangrijk dat je niet in de aanval gaat, maar slechts weerstand biedt en hierbij humor te gebruiken.
Je kunt de narcist dan wijzen op zijn ongepaste gedrag en probeer hierbij de humor erin te houden met een lach of grap.
Dit kan met name effectief zijn bij het type grootse narcist. Hij zal waarschijnlijk vermakelijk reageren en je opmerking wellicht leerzaam vinden.
Lees ook: Heeft een narcist gevoel voor humor?
8: Erken dat de narcist mogelijk hulp nodig heeft
Veel narcisten hebben daadwerkelijk een heel laag zelfbeeld.
Deze kern wordt ver weg uit het zicht van anderen gehouden, waardoor de narcist ook emotioneel onbereikbaar is. Het is belangrijk om je te realiseren dat ze veel voordeel kunnen halen uit professionele begeleiding.
Een persoonlijkheid kan onveranderlijk zijn, zo denken veel mensen. Psychotherapie kan toch helpen om langdurig gedrag te veranderen.
Het zelfrespect van de narcist kan wordt versterkt met de hulp van een professional.
Wanneer je te maken hebt met een extreme narcist en je het contact wilt verbreken, lees dan de volgende tips door om het contact met een narcist te verbreken.
In dit artikel wordt de narcist voor het gemak als mannelijk aangeduid. Een narcist kan echter in werkelijkheid zowel een vrouw als een man zijn, en dus een zij of een hij.
Pffff…15 jaar nodig gehad voor verwerking ( van 15 jaar relatie)! En later en nu nog steeds narcistische vader van mijn jong volwassen kinderen, heftig om de pijn te zien bij hun en heftiger om te zien dat zij dat niet willen weten van de narcistische vader😪
ga samen voor een grote spiegel staan en begin een gesprek. normaal gesproken kijk je elkaar aan, direct of via de spiegel.
een narcist kijkt de hele tijd uitsluitend naar zichzelf in de spiegel, narcissus dus.