Emotionele Verwaarlozing: 13 Signalen + 5 Tips

Emotionele verwaarlozing is een onderwerp dat nog moeilijk bespreekbaar is.

Bovendien wordt het nog te vaak verkeerd begrepen.

Fysiek en emotioneel misbruik zijn negatieve acties, zoals schelden, kleineren en huiselijk geweld.

Emotionele verwaarlozing voelt juist als een gebrek aan actie van de partner of van ouders.

Het ontbreekt aan lieve woorden, complimenten, een knuffel en aandacht. Je voelt een leegte als het gaat om jouw emotionele behoeftes.

Herken je die pijn? Bijvoorbeeld dat je vraagt om liefdevolle aandacht, maar de ander je hierin volkomen negeert?

In dit artikel 5 tips die je helpen herstellen bij emotionele verwaarlozing.

Doel van dit artikel: In dit artikel ga ik jou haarfijn uitleggen wat emotionele verwaarlozing is. Daarnaast zal ik je de gevolgen laten zien en als laatste geef ik je 5 tips wat je eraan kan doen.


Wat is emotionele verwaarlozing?

Bij emotionele verwaarlozing falen ouders en/of de partner om tegemoet te komen aan de gevoelens en de aandacht die de ander nodig heeft.

Als je praat over emotionele verwaarlozing is dat niet iets dat gebeurt.

Nee, het is juist iets dat niet gebeurt. En dat maakt het ongrijpbaar.

Iets dat niet gebeurt, is veel lastiger om aan te tonen dan negatieve acties die wel plaatsvinden. Zoals schreeuwen of slaan.

Wanneer je emotioneel verwaarloosd wordt, voel je continu een leegte en een kilheid die veel energie kost.

Maar maak je geen zorgen: je kunt herstellen en jezelf weer terugvinden!

Vrouw kijkt vanuit een donkere ruimte naar de camera en is emotioneel verwaarloosd

Herken jij de signalen van emotionele verwaarlozing?

Emotionele verwaarlozing komt voor in de relatie tussen ouders en kinderen. Maar het komt ook voor in relaties tussen volwassen.

Als alles emotioneel goed zit in je relatie voel je een emotionele verbinding.

Emotionele intimiteit is iets wat je deelt en wat kracht, vertrouwen, geborgenheid en energie geeft.

Emotionele verwaarlozing is juist het tegenovergestelde van deze emotionele verbinding.

Persoon die ineengekrompen zit waar een hand naartoe wordt uitgestoken

Je kunt emotionele verwaarlozing in een intieme relatie herkennen aan de volgende signalen:

  • De partner is niet duidelijk over wat hij/zij van je verwacht.
  • Je voelt je vaak eenzaam in de relatie.
  • De partner geeft de voorkeur aan tijd voor zichzelf, boven tijd investeren in de relatie.
  • De partner trekt zich terug wanneer je problemen bespreekbaar wilt maken.
  • Er is een gebrek aan verlangen om als koppel samen deel te nemen aan sociale activiteiten.
  • Je hebt vaak het gevoel dat je niet jezelf kunt zijn bij je partner.

Schrik niet als je een relatie met een narcist hebt. Emotioneel misbruik wordt vaak toegepast door narcisten.

Ben jij als kind verwaarloosd? Of verwaarloos jij je kinderen emotioneel?

Verwaarlozing bij een kind dat haar knieën vasthoudt en haar hoofd tegen haar benen houdt

Emotionele verwaarlozing tussen ouders en kinderen is te herkennen aan de volgende signalen:

  • Weinig tot geen gezamenlijke eetmomenten in het gezin.
  • Langdurig beeldschermgebruik toestaan als ‘zoethoudertje’.
  • Weinig tot geen interesse in het onderhouden van contacten met school.
  • Geen of weinig tijd creëren om directe aandacht aan het kind te geven.
  • Het kind geen veiligheid en liefde bieden door de afwezigheid van fysieke aandacht.
  • Nalatigheid in de dagelijkse verzorging, zoals kleding, eten en voldoende slaap.
  • Geen goede medische zorg wanneer het kind dit nodig heeft.



Gevolgen van emotionele verwaarlozing

Emotionele verwaarlozing komt in veel gezinnen en in veel relaties voor.

De meeste volwassenen houden van hun partner en de meeste ouders houden van hun kind.

Het gaat om bewustwording van gedrag dat structureel niet in lijn ligt met de behoeften van de ander. Het ontbreekt een een emotionele band tussen beide.

Tientallen jaren later, als volwassene, heb je het gevoel dat er iets niet klopt, maar je weet niet wat het is. Je kijkt misschien naar je jeugd voor antwoorden, maar je kunt het onzichtbare niet zien. Dus je moet aannemen dat er iets van nature mis is met jou.

Man kijkt naar beneden met terwijl hij zijn hoofd vasthoudt met zijn handen

Toch is het niet jouw schuld. Er zijn antwoorden. En als je het probleem eenmaal begrijpt, kun je genezen. Mensen lijden onder emotionele verwaarlozing.

Het creëert een leegte, een gemis en hartenpijn. En iedere dag opnieuw zal er het verlangen zijn naar deze onzichtbare vorm van emotionele aandacht.

Iedereen heeft zichtbare aandacht en liefde nodig.

In een gezin hebben kinderen aandacht nodig. Maar ook emotionele oplettendheid van de ouder of verzorger, begrip, troost en rust.

Kind dat aandacht vraagt bij haar moeder door handen voor haar ogen te doen

Wanneer ouders dit niet kunnen geven, zal een kind belangrijke lessen mislopen.

Het kind zal de gevolgen van emotionele verwaarlozing zijn hele leven met zich meedragen.

Een kind kan gevoelens en gedrag van de ander niet begrijpen. Ook zal het kind geen empathie voor zichzelf en de ander ontwikkelen.

Het gevolg is dat een kind denkt dat het beter is om gevoelens en daarbij behorende emoties te onderdrukken.

Kenmerkend gedrag voor een emotioneel verwaarloosd kind is dat het zich terugtrekt en zichzelf emotioneel afsluit. 

Kind houdt haar hand voor de helft van haar gezicht en staart zonder emotie vooruit

Wanneer volwassen, raken dit soort personen de emotionele verbinding met zichzelf kwijt en kunnen ze deze ook niet aangaan met een ander.

Emotionele verwaarlozing heeft een krachtige invloed op een liefdesrelatie en de duur van de relatie. De communicatie tussen beide partners verloopt stroef en er ontstaan frustraties.

Het oplossen van verschillen of conflicten lukt steeds niet.

De reden hiervan is dat beide partners elkaars emotionele signalen niet herkennen.

Koppel kent elkaars emoties niet goed

Ook kan een van de partners te vaak bezig zijn met het bedenken van argumenten die gericht zijn op feiten. Dit laat zien dat de partner zich niet kwetsbaar durft op te stellen.

Wanneer er geen hulp wordt gezocht, zal de relatie mogelijk snel eindigen.

Een partner hoort zich gesteund te voelen en gezien te worden om geborgenheid en liefde te ervaren. Dat is de basis voor een gezonde relatie.


Emotionele verwaarlozing ervaringen als kind

Het is aangetoond dat bepaalde opvoedingsstijlen emotionele verwaarlozing in de hand werken.

Moeder die haar baby een kus geeft op het voorhoofd
  • Kinderen van perfectionistische ouders moeten voortdurend voldoen aan extreem hoge verwachtingen. Op school worden hoge cijfers verwacht, maar het kind ervaart thuis weinig empathie wanneer er niet wordt voldaan aan de gestelde norm.
  • Kinderen van narcistische ouders ervaren dat de focus vooral op de behoefte van de ouders ligt. Deze kinderen leren hierdoor niet om hun eigen gevoelens en emoties te erkennen en ermee om te gaan.
  • Kinderen van autoritaire ouders worden opgevoed door te gehoorzamen aan instructies. Aan het gevoel van deze kinderen wordt volledig voorbij gegaan. Deze kinderen leren niet om te voelen wat ze nodig hebben om zelf gelukkig te zijn.
Kind dat angstig omhoog kijkt en een boek stevig in zijn hand houdt
  • Ook kinderen die opgroeien in een gezin waar depressiesangst, ziekte of huwelijksconflicten een rol spelen kunnen te maken krijgen met emotionele verwaarlozing. In deze situatie kan een kind ervaren dat het moet voldoen aan de emotionele behoeftes van de ouders. Zo bieden de kinderen troost en rust aan de ouders, in plaats van andersom.
  • Een ander effect van emotionele verwaarlozing bij kinderen is fysiologisch. De hersenen in de kindertijd hebben een goede ontwikkeling nodig. Dit zorgt dat ze op een volwassen leeftijd zelfbeheersing hebben, goede sociale vaardigheden en een goed geheugen. Wanneer de hersenen in de kindertijd zich niet zo ontwikkelen, heeft dat gevolgen. Veel niet-gediagnosticeerde leerstoornissen bij volwassenen kunnen hiervan de oorzaak zijn. Een gebrek aan ontwikkeling in de kindertijd en te veel toxische stress zal een kind tot ver in de volwassenheid blijven schaden.

Wat je kunt doen aan emotionele verwaarlozing

Ben jij als kind emotioneel verwaarloosd of zit je in een relatie met een emotioneel onbereikbare partner?

Goed nieuws: je kunt aan zelf werken en dit ontgroeien.

Dit proces kost tijd en je moet bereid zijn om in contact te komen met je eigen gevoelens. Maar je kunt herstellen.

Met deze tips helpen we je meteen op weg:

Post-it met een lampje en tips en tricks erop

Tip 1: Benoem en herken je behoeften om vooruit te komen

Heb je te maken gehad met emotionele verwaarlozing? Dan weet je niet goed wat je nodig hebt.

Emotionele verwaarlozing kan een manipulatietechniek zijn die gebruikt wordt door narcisten om je te negeren.

Het is moeilijk om onder woorden te brengen wat je voelt of wat je mist.

Maak daarom een lijst van bruikbare woorden die emoties en behoeften uitdrukken. Kijk welke van deze woorden bij jou passen.

Man en vrouw zitten samen aan tafel en praten met elkaar

Als je eenmaal weet wat jij nodig hebt en wat je voelt, kun je daar actie op ondernemen en voor jezelf opkomen.


Tip 2: Mediteer en word je bewust van positieve en negatieve emoties

Voordat je stappen kunt ondernemen, zal je moeten weten wat je voelt.

Door te leren mediteren, komt er ruimte in jezelf vrij. Je creëert momenten van rust waarin emoties mogen worden toegelaten.

Vrouw mediteert bij een ondergaande zon

Langzaam mag je woorden gaan geven aan alle gevoelens die bij je opkomen.

Door middel van het lijstje dat je eerder maakte, is het makkelijker om je gevoelens te erkennen en te benoemen.

Eerder schreef ik een artikel hoe je met 5 korte meditatieoefeningen snel kunt ontspannen.


Tip 3: Breek oude denkwijzen af

Stop met geloven dat je partner bewust niet aan jouw gevoelens tegemoet komt omdat je het niet waard bent.

Erken dat dit niet op feiten is gebaseerd, maar een bepaalde denkwijze van jezelf is.

Als je vooruit wilt gaan, zal je deze oude denkwijzen moeten loslaten.

Man denkt na en kijkt naar een muur met allemaal tekst

Jouw emotionele behoeften mogen er zijn. Ze zijn net zoveel waard als die van een ander.

Dus stop met jezelf wijsmaken dat je het niet verdient om liefde en geborgenheid te krijgen.


Tip 4: Wees lief voor jezelf en verwacht niet te veel in één keer

Waar moet je beginnen? Begin met contact te maken met je innerlijke kind.

Behandel jezelf met de zachtheid die jij van je partner verwacht. Wees begripvol en meelevend met jezelf.

Man die zichzelf een knuffel geeft

Door jezelf de liefde en het begrip te geven die je zo nodig hebt, zal je minder afhankelijk zijn van je partner.

Zo kun je langzaam dichter naar elkaar toe groeien, met een hart dat niet meer volledig afhankelijk is van de ander.


Tip 5: Praat met je partner

Vertel je partner wat je bezighoudt! Als je emotionele verwaarlozing wilt overwinnen, neem dan je eigen verantwoordelijkheid.

Als je partner hier niets mee doet dan kun je je afvragen of dit wel de juiste persoon voor je is.

Man en vrouw die met elkaar praten

Is het juist je partner die met emotionele verwaarlozing te maken heeft gehad? Bespreek dan of hij/zij bereid is om hieraan te werken.

In beide situaties wordt er geleerd om jezelf te geven wat je nooit hebt gehad.

Het is een bijzonder en waardevol proces. Het zal op persoonlijk vlak meer diepgang geven, maar ook de relatie zal intenser worden.

Het voelen van meer liefde en intimiteit is een belangrijk onderdeel van het helingsproces.

Realiseer je dat herstellen van emotionele verwaarlozing een proces is wat tijd kost. 

Durf de pijn die je voelt onder ogen te zien, geef het de ruimte en breng het aan het licht. Dat is de weg die zal leiden naar genezing.

Vera Franssen is multidisciplinair coach, therapeut en oprichter van het platform VitaalGezond. Samen met een professioneel team van hulpverleners en ervaringsdeskundigen, helpt ze mensen door heel Nederland en België om te herstellen van narcistisch misbruik en meer zelfvertrouwen te krijgen.
{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>