Theatrale Persoonlijkheidsstoornis? Dit Moet Je Weten + 7 Tips

Een theatrale persoonlijkheidsstoornis, wat is dat eigenlijk? En hoe weet je of je te maken hebt met deze stoornis?

Bij een theatrale persoonlijkheidsstoornis houdt iemand enorm veel van aandacht.

De persoon wilt het liefst in het middelpunt van de belangstelling staan.  Iemand kan daardoor absoluut spontaan en ook charmant zijn.

Er is niets slechts te zeggen over zijn of haar sociale gedrag, maar ze zijn wel behoorlijk aanwezig in gezelschap.

Verhalen, emoties en gevoelens kunnen ze heel goed overdrijven om het verhaal nog dramatischer te maken.

Want hoe meer mensen bewondering opbrengen, hoe gelukkiger deze persoon zich voelt.

Herkenbaar bij jezelf? Of herken je dit gedrag bij iemand in je omgeving? Dan kan een theatrale persoonlijkheidsstoornis hier zeker de oorzaak van zijn.

Wat is een theatrale persoonlijkheidsstoornis?

Iemand die lijdt aan een theatrale persoonlijkheidsstoornis lijdt aan een ziekelijke vorm van aandacht vragen.

Mensen met een theatrale of histrionische persoonlijkheidsstoornis zijn sociaal op een overdreven manier.

Ze komen heel vriendschappelijk over en tegelijkertijd zijn ze oppervlakkig. Ze geven maar weinig van zichzelf. Het lijkt meer alsof ze een rol spelen in plaats van zichzelf te zijn.

In het middelpunt staan geeft heel veel energie.

Wanneer ze niet in het middelpunt staan en niet alle aandacht krijgen, kost het juist enorm veel energie om de teleurstelling hiervan te verwerken.

Tegelijk met teleurstelling komen er gevoelens van stress, minderwaardigheid en daarbij behorende lichamelijk klachten naar boven.

Een theatrale persoonlijkheidsstoornis is het uiten van een overdosis aan emoties die het gevolg zijn van een negatief zelfbeeld.

Kenmerken van een theatrale persoonlijkheidsstoornis

Een theatrale persoonlijkheidsstoornis is een stoornis die pas kan worden vastgesteld wanneer er wordt voldaan aan bepaalde kenmerken.

Deze kenmerken moeten tot uiting zijn gekomen in de vroege volwassenheid en nog steeds zichtbaar zijn.

De belangrijkste kenmerken van een theatrale persoonlijkheidsstoornis zijn:

  • Er wordt emotioneel gedrag vertoond dat oppervlakkig is en snel wisselt.
  • Het uiterlijk is zeer belangrijk in de vraag naar aandacht.
  • Getoonde emoties zijn overdreven en letterlijk theatraal.
  • De vraag om aandacht is continu aanwezig.
  • Flirten en verleiden zijn belangrijke manieren om aandacht te vragen. Zelfs wanneer dit niet gepast is.
  • Een eigen mening ontbreekt, de invloed van buitenaf is groot.
  • Niet in het middelpunt staan, geeft een ongemakkelijk gevoel.

Theatrale persoonlijkheidsstoornis voorbeelden in de praktijk

Verhaal 1: Sandra

Sandra meldt zich vandaag bij de psychotherapeut voor een afspraak. Ze heeft de nodige aandacht besteed aan haar uiterlijk.

Ze draagt veel sieraden, verzorgde make-up en heeft zich modern en smaakvol gekleed. Ze lijkt een sterke vrouw. Onafhankelijk en tevreden met het leven dat ze leidt.

Toch blijkt al snel tijdens het intakegesprek dat achter dat masker pijn en verdriet schuilgaat. Haar huwelijk is gestrand.

Een huwelijk waarbij haar echtgenoot zorg nodig had. Sandra gaf die zorg en kreeg daar veel erkenning voor terug. Dit gaf haar het gevoel dat ze belangrijk was en ze werd op handen gedragen.

Nu de relatie voorbij is, lijkt Sandra zichzelf kwijt te zijn geraakt. Ze voelt zich ongelukkig, omdat ze niet meer nodig lijkt te zijn.

Ze voelt zich niet goed genoeg en denkt dat ze er niet mag zijn. Het liefst zou ze een einde maken aan haar leven.

Tijdens het eerste gesprek wordt al gauw duidelijk dat Sandra lijdt aan een theatrale persoonlijkheidsstoornis. Ze krijgt een behandeling waarbij ze enkele weken wordt opgenomen.

In de groep neemt Sandra een uitzonderingspositie in. Ze praat niet graag over serieuze zaken, die lacht ze liever weg.

Al voelt ze zich in werkelijkheid erg somber en ervaart ze alles als zwaar. Toch probeert ze elke dag weer om aandacht te trekken door middel van opvallende kleding, ongepaste grapjes en het vragen om uitzonderingsposities.

Gedurende de behandeling wordt aan Sandra gevraagd naar haar gedrag.

Waarom vertoont zij dit gedrag? Het is niet gemakkelijk om haar masker te laten vallen.

Maar in de weken die volgen, komt Sandra erachter dat ze de aandacht nodig heeft om de balans in zichzelf terug te vinden.

Daar waar ze vroeger thuis te horen kreeg dat ze niet goed genoeg was, zoekt ze nu de waardering in haar omgeving. Op een ongezonde manier.

Een theatrale persoonlijkheidsstoornis is goed te behandelen wanneer je inziet waar het gedrag vandaan komt.

Zo leert ook Sandra om zichzelf te waarderen en zichzelf de moeite waard te vinden zonder zich extreem te hoeven gedragen.

Verhaal 2: Tim

Tim is een veertiger en lijkt erg standvastig in het leven te staan. Zijn lichaamstaal straalt robuustheid uit.

Hij houdt ervan om rond te rijden met zijn dure auto. Met geblindeerde ramen, harde muziek en een stoere outfit rijdt hij door de straten.

Zijn hele voorkomen doet anders vermoeden, dan de ellende die hij inwendig voelt. Tim heeft een afspraak gemaakt bij de huisarts en doet zijn verhaal.

Al snel blijkt dat hij een grote kwetsbaarheid in zichzelf probeert te verbergen. Het is een gevecht dat hij iedere dag opnieuw voert. Hij probeert alle aandacht af te leiden door zijn focus te richten op de buitenkant.

Maar nu hij langzaam ouder wordt, blijkt zijn verschijning minder aandacht te trekken. Zijn stoere buitenkant verliest zijn glans en dat doet hem vanbinnen veel pijn.

De huisarts stuurt Tim door voor psychiatrische hulp. Er volgen moeilijke jaren, met veel therapie. Tim komt terecht in de ziektewet.

Kleding, een stoere auto en harde muziek waren de attributen die hij gebruikte om aandacht op te eisen.

Maar inmiddels verbloemt dit niet langer zijn innerlijke pijn en dat maakt hem heel onzeker. Bij mannen is er vaak een overlap tussen theatraal gedrag en narcisme.

Omgaan met een theatrale persoonlijkheidsstoornis

Wanneer jij de persoon bent met een theatrale persoonlijkheidsstoornis heb je vaak zelf niet in de gaten dat je een probleem hebt.

Het is een gedragsvorm die je zelf niet doorhebt. De kans dat je uit jezelf hulp zoekt is dan ook klein.

Het wordt pas een probleem wanneer je je depressief of angstig gaat voelen.

Wil je weten hoe jij om kunt gaan met je stoornis of hoe je omgaat met iemand die aan deze stoornis lijdt?

De volgende 7 tips helpen je om om te gaan met een theatrale persoonlijkheidsstoornis.

Tip 1: Verzamel informatie

Voordat je ergens actie in kunt ondernemen, zal je informatie moeten verzamelen.

Wanneer je goed geïnformeerd bent, weet je beter wat er aan de hand is en hoe je hulp kunt krijgen.

Tip 2: Neem advies ter harte

Wanneer familie en vrienden aangeven dat het goed is om naar de huisarts te gaan, neem dit advies dan ook ter harte.

Zelf valt het je meestal niet op dat je een probleem hebt, maar anderen zien dat des te duidelijker. Wuif het advies dus zeker niet weg.

Tip 3: Leef een regelmatig dagritme

Denk je dat je zelf lijdt aan een theatrale persoonlijkheidsstoornis?

Zorg dan dat je leven geordend is. Probeer zo regelmatig mogelijk te leven. Dat gaat volledig in tegen de principes van iemand met een theatrale persoonlijkheidsstoornis.

Want juist deze mensen houden van afwisseling en nieuwe uitdagingen.

Toch is het heel belangrijk dat je een vast dagritme aanhoudt. Voorkom stress en stel alleen realistische doelen.

Alles om te voorkomen dat je opvliegende emoties aanwakkert.

Tip 4: Geef steun en vertrouwen

Lijdt iemand in je omgeving aan de stoornis? Geef dan aan dat je een steun wilt zijn en vertrouwen geeft.

Stimuleer om contact te zoeken met lotgenoten. Praten en ervaringen delen, helpt enorm in de weg naar verbetering.

Tip 5: Heb begrip en geduld

Heb veel geduld en begrip. Het is mogelijk om deze persoonlijkheidsstoornis te behandelen en er goed mee te leven.

Maar het is een langdurig traject dat veel tijd kost. Ben jij als partner of familielid bereid om dit pad te bewandelen?

Tip 6: Geef jezelf niet de schuld

Het is heel belangrijk om te weten dat het niet jouw schuld is wat er gebeurt.

Jij hebt er niets mee te maken dat je naaste zich anders gedraagt. Het probleem ligt bij degene met de stoornis.

Toch is het goed om te begrijpen wat de ander doormaakt en waarom hij of zij op deze manier reageert.

Daarnaast is het goed om te weten dat de reactie die jij geeft op het gedrag, van invloed is. Dit kan zowel van positieve als negatieve invloed zijn.

Tip 7: Zorg goed voor jezelf

Heb je dagelijks te maken met iemand met een theatrale persoonlijkheidsstoornis?

Zorg dan vooral heel goed voor jezelf. Houd rekening met je naaste, maar stop niet met het leven van je eigen leven.

Ga sporten en blijf je hobby uitoefenen. Zonder je niet af, maar blijf sociale contacten opzoeken. Het is heel belangrijk dat je zelf niet overbelast raakt.

Blijf altijd jezelf. Zorg er wel voor dat wanneer je iets voor jezelf wilt gaan doen, dat je dit uitlegt.

Alleen door goede communicatie met de ander, komt er duidelijkheid. Er zal meer begrip zijn voor het feit dat je tijd voor jezelf nodig hebt.

Voel je niet schuldig als degene met de stoornis niet blij voor je kan zijn.

Dat mag jou niet weerhouden om vooral eerst aan jezelf te denken. Want zolang je zelf gezond bent en goed in je vel zit, heeft de ander er ook iets aan.

Vera Franssen is multidisciplinair coach, therapeut en oprichter van het platform VitaalGezond. Samen met een professioneel team van hulpverleners en ervaringsdeskundigen, helpt ze mensen door heel Nederland en België om te herstellen van narcistisch misbruik en meer zelfvertrouwen te krijgen.
{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>